Global Bir Girişim Kurmanın Şifreleri

Seri girişimci ve yatırımcı Sina Afra, pazarı doğru analiz etmenin, inovasyonun ve yatırım süreçlerinde dikkat edilmesi gereken noktaların altını çiziyor.

Bir fikrin peşinden gitmek cesaret ister. Hele ki bu fikir, büyük bir değişimin kapısını aralayacaksa… Girişimcilik, doğru zamanda risk almak, pazarı iyi okumak ve stratejik kararlar vermek üzerine kurulu bir oyun. Rekabetin her geçen gün arttığı bu dünyada, yenilikçi düşünmek, değişime hızla adapte olmak ve uzun vadeli bir vizyon oluşturmak her zamankinden daha kritik hale geliyor.

İşte tam da bu yüzden, Türkiye Girişimcilik Vakfı iş birliğiyle, ekosisteme yön veren girişimcilerle yaptığımız röportaj serimize devam ediyoruz. Serimizin bu bölümünde, seri girişimci ve yatırımcı Sina Afra ile girişimcilikte deneyimlerden öğrenmenin gücünü, doğru yatırımcıyı seçmenin önemini ve global ölçekte başarılı bir iş kurmanın inceliklerini konuştuk.

Afra, girişimcilikte cesaretin, merakın ve stratejik bakış açısının nasıl belirleyici faktörler olduğunu anlatırken; ilk yatırımcıyı seçerken dikkat edilmesi gerekenlerden, pazarı doğru analiz etmenin kritik rolüne kadar birçok değerli içgörüsünü paylaşıyor.

Girişimcilik dünyasında ilgiyle takip ettiğiniz isimler var mı?

Elon Musk ve Peter Thiel, girişimcilikten milyarder statüsüne geçtikten sonra nasıl bir evrim geçirdiklerini gözlemlemek açısından ilgimi çeken isimler. Bunun dışında, dünyada yeni bir alanda dönüşüm yaratan her ismi takip etmeye çalışıyorum. Teknoloji, yapay zeka gibi alanlarda fark yaratan isimler her zaman ilgimi çekiyor.

Girişimcilikle ilgili en beğendiğiniz kitaplar, takip ettiğiniz sosyal medya hesapları ve TEDx vb. konuşmalar hangileri? Bu yolculukta size neler ışık tuttu?

En beğendiğim kitaplardan biri Zero to One (Peter Thiel). Bu kitap, girişimcilik yolculuğunda farklı düşünme ve rekabetten kaçınma üzerine önemli içgörüler sunuyor. Bir diğeri ise Blitzscaling (Reid Hoffman). Özellikle büyük ölçekli büyüme üzerine odaklanıyor. Ancak ABD dışındaki pazarlarda bu modelin nasıl işlemediğini anlamak açısından da oldukça değerli bir kaynak. Sosyal medyada spesifik isimler yerine, yazılan içeriklere odaklanıyorum. Çünkü girişimcilik dinamik bir alan ve sürekli değişiyor. Güncel gelişmeleri ve farklı perspektifleri görmek için çeşitli kaynaklardan beslenmek önemli.

Girişimcilik kariyerinizde “Bugün olsaydı bunu böyle yapardım” diyeceğiniz hatalar neler?

Çok var. Yanlışlarımla büyüyorum ve öğreniyorum. Hatalar girişimciliğin bir parçası. Ama yanlış yapmak ne kadar önemliyse, bir işi iyi sonlandırmak da o kadar önemli.

Girişimcilikle ilgili verdiğiniz en doğru karar neydi?

En doğru kararım girişimci olmaktı. Ama sadece girişimci olmak yetmez, girişimciliği öğrenmek de gerekiyor. İyi bir ortak nasıl seçilir? Doğru yatırımcı kimdir? Bir girişimi başarılı kılan şey nedir? Exit veya unicorn olmak mı en büyük başarı yoksa daha derin bir anlamı mı var? Tüm bunları öğrenmek, girişimciliğin sadece bir iş kurmaktan ibaret olmadığını anlamamı sağladı.

Bir girişimcide olmazsa olmaz üç özellik nedir?

Bir girişimcinin olmazsa olmazı merak. Yeni şeyler keşfetme isteği olmadan, pazarın nereye evrildiğini görmek ya da trendleri yakalamak mümkün değil. Sürekli öğrenmek, sorgulamak ve gelişmek gerekiyor.
İkincisi, cesaret. Girişimcilik doğası gereği belirsiz bir yolculuk. Yeni bir şey denemek, risk almak, bazen bilinmeyene adım atmak gerekiyor. Cesaretin yoksa, ne ekibini peşinden sürükleyebilirsin ne de gerçekten büyük işler başarabilirsin. Üçüncüsü, kendini ve projesini (dikkat: fikrini demiyorum) satabilme yeteneği. Burada sadece ürün ya da hizmet satmaktan bahsetmiyorum. Girişimci, vizyonunu anlatabilmeli, ekibini bir araya getirebilmeli, yatırımcıyı ikna edebilmeli. Eğer kendine ve projene inanıyor ama bunu anlatamıyorsan, işin çok zor.

Yatırım turlarına çıkan girişimcilere önerileriniz neler olur?

İlk yatırımcıya aşık olmayın! Yatırımcıdan referans isteyin ve daha önce yatırım yaptığı girişimlerle görüşün. Tarih tekerrürden ibaret…

Bir girişimcinin asla göz ardı etmemesi gerektiğini düşündüğünüz stratejiler var mı?

Girişimcilikte strateji, kısa vadeli kararlar almak yerine uzun vadeli bir vizyon oluşturmakla ilgilidir. Göz ardı edilmemesi gereken bazı temel stratejilerin ilki doğru ekibi kurmak. İyi bir fikir, yanlış ekip ile başarısız olabilir. Güçlü, uyumlu ve vizyonu paylaşan insanlarla çalışmak hayati önem taşır. İkincisi ise, pazarı sürekli analiz etmek. Pazarın değiştiğini ve rakiplerin stratejilerini anlamadan başarılı olmak mümkün değil. Ve tabii parayı iyi yönetmek. Girişimlerin en büyük hatalarından biri, finansal planlamayı göz ardı etmeleri. Para bitince şirket de biter.

Girişimcilik ekosisteminin genç girişimcilerden ve yatırımcılardan beklentileri neler?

Ekosistem sürekli gelişiyor ve bu süreçte genç girişimcilerden beklentiler oldukça yüksek. Öne çıkan beklentilerin ilki, inovasyon. Sadece bir ürün veya hizmet üretmek yetmez, gerçekten bir sorunu çözen yenilikçi fikirler geliştirmek gerekiyor. Zorluklar karşısında pes etmeyen, çözüm üreten girişimciler daha başarılı oluyor. Ekosisteme katkı sağlamak da önemli. Başarı sadece bireysel değil, ekosistem içinde paylaşılan bir değer. Giveback (geri verme) kültürü de girişimcilik dünyasında büyük önem taşıyor.
Yatırımcılardan ise daha fazla uzun vadeli düşünmeleri bekleniyor. Girişimcileri kısa vadeli kazançlar için zorlamak yerine, onların sürdürülebilir işler kurmalarına destek olmalılar. Sadece finansal değil, stratejik destek sağlamaları da önemli. Yani sadece para veren değil, onlara mentorluk da sunan rehberler olmalı.