Işıldayan Kadın Liderler: Çiğdem Ayözger Öngün 

International Women’s Forum Türkiye Başkanı, SRP-Legal Hukuk Ofisi Kurucu ve Yönetici Ortağı Çiğdem Ayözger Öngün, toplumsal cinsiyet eşitliği üzerine düşüncelerini paylaşıyor.

Toplumsal cinsiyet eşitliği ne anlam taşıyor? Bu konuda kişisel ve/veya temsil ettiğiniz sivil toplum kuruluşunun duruşunu paylaşabilir misiniz?

Toplumsal cinsiyet eşitliği temel ve ihlal edilemez bir insan hakkıdır. Toplumsal cinsiyet eşitliği, İnsan Hakları Evrensel Bildirgesi’nde de kabul edildiği üzere, cinsiyet ve/veya cinsel yönelim de dahil olmak üzere hiçbir statüye bakılmaksızın diğer insan haklarından faydalanmasına imkân tanıyan temel bir unsurdur. Tüm Dünya’da olduğu gibi ülkemizde de maalesef kalıplaşmış bir toplumsal cinsiyet eşitsizliği mevcut. International Women’s Forum olarak biz, alanında lider, fark yaratan kadınların oluşturduğu bir sivil toplum kuruluşuyuz. Bizler Türkiye ve Dünya’da IWF çatısı altında kadın liderliğinin geliştirilmesi ve arttırılması hedefini benimsemiş, farklı alanlarda etkin bir grup kadınız ve pek tabi bunun sağlanması için toplumsal cinsiyet eşitsizliğinin giderilmesine katkı sağlamak amacıyla da çalışıyoruz ve kadın liderliğinin gelişimine yatırım yapıyoruz.

Toplumsal cinsiyet eşitliğinin sağlanması için çalışmalarınızdan bahseder misiniz? Misyon ve taahhütleriniz nedir? Bugüne kadar elde ettiğiniz gelişmeleri paylaşır mısınız?

Toplumsal cinsiyet eşitliğinin sağlanması için kadın liderliğinin görünür kılınmasın öneminin farkındayız. Liderlik tek bir cinsiyete atfedilemez. Biz de bu doğrultuda, IWF Türkiye olarak ülkemizdeki alanında lider kadınlar olarak bir araya gelip büyük bir kız kardeşlik platformu oluşturduk ve gün geçtikçe büyümeye devam ediyoruz. Platformumuz bu yıl dünyada 49. yılında Türkiye’de ise 10. yılında. Başarılarımızı birlikte kutluyor, kadın liderlerimizin başarılarının daha fazla duyulması için çabalıyoruz. Ayrıca kadın liderler olarak, sadece iş hayatımızda değil, birbirimize gereken her konuda destek ve yoldaş oluyoruz. IWF olarak her yıl IWF Leadership Fellows Program (Liderlik Bursiyerleri Programı) aracılığıyla kadınların liderliğini ilerletme ve dünya çapında eşitliği destekleme misyonunu gerçekleştirmek için doğrudan hareket ediyoruz. Harvard Business School ve INSEAD ile pedagojik iş birliğini içeren bu yoğun profesyonel gelişim deneyimi, kadınları tam potansiyellerini gerçekleştirmeye hazırlayarak kuruluşlarını, toplumu ve dünyayı güçlendirmeyi amaçlıyor. IWF Liderlik Bursiyerleri Programı, kadınların yeterince temsil edilmediği tüm sektörlerde C-suite ve üst düzeylere giden yolu hızlandırmakta, her yıl tüm Dünya’da toplamda 45’e kadar yüksek başarılı kadın lidere özelleştirilmiş liderlik eğitimi verilmekte ayrıca IWF’nin dünyanın en başarılı kadınlarından oluşan davetli ağından mentorluk, program akranları ve IWF üyeleriyle ağ kurma ve öğrendiklerini kuruluşlarına ve topluluklarına geri getirme fırsatı sunuyor.

Kadınlara fırsat eşitliği sağlanması daha neler yapılabilir? Örneğin bu konunun gündemde tutulmasının, tartışılmasının ve iş birliklerinin önemi nedir?

Dünya nüfusunun yarısı kadın ve kız çocuklarından oluşuyor bildiğiniz gibi. Yani dünya nüfusunun yarısı ayrımcılık nedeniyle geri kalma riskiyle karşı karşıya diyebiliriz. Bu da dolayısıyla ekonomik büyüme, toplumsal istikrar ve sürdürülebilir kalkınmaya engel oluyor. Kadınların ve kız çocuklarının eğitime, iş olanaklarına ve kaynaklara yetersiz erişimi, onların siyasi, sivil ve kültürel hayata katılım imkânlarını da kısıtlıyor. Toplumsal cinsiyet eşitliğinin gündemde tutulması tüm bu nedenlerle çok elzem. Konu gündemde tutuldukça politika yapıcılar ve karar vericiler de bakış açılarını değiştirerek daha kapsayıcı ve eşitlikçi çalışmalarda bulunacak, bu doğrultuda kararlara imza atacaklardır. Bu kapsamda IWF olarak 1990 yılında Amerika’da Liderlik Vakfı kurulmuştur. Vakıf ile mentorluk, ağ oluşturma ve dünya standartlarında liderlik geliştirme eğitimleri sunulmaktadır. Vakıf, en önemli girişimi olan Fellows Programı aracılığıyla C-Suite’deki ve küresel çapta etkili pozisyonlardaki kadın sayısını artırma hedefine ulaşmıştır. Fellows programı bugüne kadar aralarında IWF Türkiye’nin de olduğu toplamda 550’den fazla Fellows’u – toplumun yükselen yıldızları – bir sonraki neslin potansiyelini hızlandırmak ve yarın dünyaya liderlik etmek üzere yükseltmiştir.

Kadınların iş gücüne katılımı ve liderlik pozisyonlarında daha fazla temsil edilmesi için rol modellerinin önemine inanıyor musunuz?

Rol modellerin önemine çok inanıyorum. Sayın Muazzez İlmiye Çığ’ın çevirdiği Sümer tabletlerinde bulunan 4000 yıllık bir atasözü diyor ki “Mademki biliyorsun neden öğretmiyorsun”. Ben bunu ilham vermek olarak okuyorum ve hayatımda da uyguluyorum. IWF de birbirinden ilham almak ve birbirlerine ilham vermek üzere bir araya gelerek bir ağ kuran kadınlar topluluğu. Ben de ilham almak ve ilham vermenin çok kıymetli olduğunu düşündüğüm için bu grubun üyesi oldum ve IWF kız kardeşlerimin teveccühü ile önümüzdeki 2 yıl süresince liderlik etmeye devam edeceğim.

Toplumsal cinsiyet eşitliği konusunda sizin en çok ilham aldığınız kadın lideri öğrenebilir miyiz?

Bugünün eşi benzeri görülmemiş zorluklarıyla mücadele etmek için dönüştürücü feminist liderliğe ihtiyacımız olduğunu ifade eden Birleşmiş Milletler Kadın Birimi, dünyanın dört bir yanından ilham veren 16 lider kadını öne çıkardı. Bu liderlerin yaşam öyküleri de başardıkları da hakikaten eşsiz ancak, etrafımda bana ilham veren o kadar çok kadın lider var ki birkaçını saymak diğerlerini atlamak olacak bir tek paylaşmaktan imtina etmeyeceğim kişi annem Ecz. Canan Ayözger. O yaptıklarıyla benim için gerçekten rol model bir kadın lider diğerleri için ise etrafımıza bakmamız yeterli…

Cumhuriyetimizin 100. yılında, sevgili Ata’mızın yolunda ışıldamak, ışıldayan kadınlarla bir arada olmak paha biçilemez.

Sizce “Işıldayan Kadın”ın tanımı ve kriterleri nedir?

Kadınlar zaten hep ışıl ışıl, hep parıldıyor. Bazen sadece fazlaca mütevazılık yapabiliyoruz. Her kadın “Işıldayan Kadın” bana göre. Bu nedenle ışıldamanın bir tanımı ya da bir kriteri olduğunu düşünmüyorum. Kız kardeşlerime sesleniyorum, kendi kendimizi anlatalım ve ışıldayalım.

Peki toplumsal cinsiyet eşitliğine inanan, savunan, kadınları ışıldatmak için aksiyon alan kadın/erkek lider, kurum, platform ve olayları söyleyebilir misiniz?

Toplumsal cinsiyet eşitliği konusunda birçok lider ya da olay örnek olarak verilebilir. Ancak benim için öyle biri var ki, burada sadece ondan bahsetmek istiyorum. Toplumsal cinsiyet eşitliğine yürekten inanan, kadınların haklarını onlar daha haklarını tam olarak bilmezken bile savunan muhteşem bir lider: Ulu Önder Gazi Mustafa Kemal Atatürk. Cumhuriyetimizin 100. yılında, sevgili Ata’mızın yolunda ışıldamak, ışıldayan kadınlarla bir arada olmak paha biçilemez.