Türkiye'nin Mühendis Kadınları: Gözde Bulgurcu Anısına, BAVAK

Kadın mühendislerin hayatın her alanında var olduğunu görmek ve onları desteklemek üzere, mühendis Gözde Bulgurcu anısına kurulan Bulgurcu Vakfının Yönetim Kurulu Başkanı Ayşen Bulgurcu ile beraberiz…

Gözde Bulgurcu’nun mirasını yaşatmak ve onun hayalini gerçekleştirmek için kurduğunuz Bulgurcu Vakfı hakkında bilgi verir misiniz?

Bulgurcu Vakfı, kadın mühendisleri hayatın her alanında var olduğunu görmek ve onları bu yolda desteklemek üzere 2021 yılında İstanbul’da kuruldu. Kendisi de eğitim hayatında ailesini her zaman gururlandırmış başarılı bir mühendis olan Gözde Bulgurcu’nun ülkemizde daha çok kadın mühendis yetişmesine dayanan umudunu ve hayallerini gerçekleştirmeyi görev bilen Vakfımızın hedef kitlesinde, “Gözde” gibi alanında başarılı ve bu bilinçte olan kadın mühendis adayları yer alıyor.

“Gözdelerimiz” olarak adlandırdığımız bursiyerlerimize geniş kapsamlı destekler sunmaya gayret ediyoruz. Finansal desteğin yanı sıra; mentorluk programları, psikolojik danışmanlık hizmetleri, staj imkânları, sosyal ve kültürel aktiviteler, teknik geziler ve eğitim materyalleri gibi pek çok alanda bursiyerlerimizin yanındayız. Ayakları yere sağlam basan, başarılı, çağdaş ve bilinçli kadın mühendisler yetiştirmek amacıyla çıktığımız bu yolda, bünyemize yeni “Gözdeler” katmaya devam edeceğiz.

Staj imkânlarımız sayesinde, bursiyerlerimiz teorik bilgilerini pratikte uygulama şansı yakalıyor ve iş dünyasında deneyim kazanıyorlar. Sosyal ve kültürel aktivitelerimiz, bursiyerlerimizin sosyal becerilerini geliştirmelerine, network oluşturmalarına ve farklı bakış açıları kazanmalarına olanak tanıyor. Teknik geziler ve çeşitli eğitim materyalleriyle bursiyerlerimizin bilgi birikimlerini arttırmayı ve mühendislik alanındaki gelişmeleri yakından takip etmelerini sağlıyoruz. Genç kadın mühendis adaylarının hayatlarına dokunarak, onların başarılı ve etkili bireyler olmalarına katkıda bulunmaktan gurur duyuyoruz.

Gözde Bulgurcu’nun mühendislik dünyasına ve çevresindekilere kattığı değerleri nasıl anlatırsınız?

Gözde, küçüklüğünden beri teknik ve bilimsel konulara derin bir ilgi duyuyordu. Ortaokul yıllarında, bilim dergilerine abone olarak her sayısını dikkatle okur ve bu dergilerdeki makalelerden ilham alırdı. Mühendisliğin sadece bir alanına değil, tüm dallarına meraklıydı; makaleler okur, belgeseller izler ve farklı mühendislik disiplinlerini incelerek kendini geliştirirdi. Üniversite tercihini yaparken bu ilgi ve tutkularını göz önünde bulundurarak mekatronik mühendisliği bölümünü seçti çünkü bu alan; mekanik, elektronik ve yazılım mühendisliğinin kesişiminde yer alarak ona en geniş perspektifi sunuyordu. Kod yazma konusundaki ilgisi ve yeteneği, CNC tezgâhlarda parça işleme programları yapma konusundaki heyecanıyla birleşiyordu. Tezgâhtan kusursuz ürünler elde etmek için sürekli olarak yeni yöntemler ve geliştirmeler üzerinde çalışıyordu. Tasarım konusunda da olağanüstü bir yeteneği vardı. Ürün tasarlama aşamasında çok ciddi ve titiz araştırmalar yapar, benzer ürünleri detaylı bir şekilde inceleyerek en doğru ve fonksiyonel tasarımı ortaya çıkarmak için çaba sarf ederdi.

Gözde, yenilikçi düşünceyi hayatının merkezine koymuştu. Sürekli olarak yeni fikirler geliştirmekten ve bunları hayata geçirmekten büyük bir heyecan duyuyordu. Türkiye’de üretimi yapılmayan otomatlar üzerine yoğunlaşarak, Avrupa’daki benzer ürünleri inceliyordu. İtalya ve Fransa’daki otomat üreticilerini ziyaret ederek üretim metotlarını yerinde gördü ve bu fabrikalardaki tecrübelerden faydalandı. Bu gözlemler ve araştırmalar sonucunda elde ettiği bilgilerle kapsamlı bir Ar-Ge ekibi oluşturdu. Gözde, ekip çalışmasına büyük önem verirdi. Ekip üyelerini zorlayarak ve fikir üretmeleri için teşvik ederek onların en iyi performansı göstermelerini sağlardı. Birlikte çalıştığı ekip, onun vizyonunu paylaşarak büyük bir özveriyle çalışırdı. Gözde, markasının her aşamasında büyük bir özen gösterdi; marka ve logo dâhil olmak üzere tüm ürün tasarımını bizzat gerçekleştirdi. AVENDA, onun yenilikçi ruhunu ve mühendislik yeteneğini yansıtan bir marka olarak doğdu. Prototip ürünleri başarıyla geliştirip seri üretime geçmek için çalışırken, maalesef Gözde aramızdan ayrıldı. Ancak, onun bu büyük hayali yarım kalmadı. Ekip arkadaşları, Gözde’nin vizyonunu ve çalışmalarını devralarak projeyi tamamlamaya kararlı bir şekilde devam ediyor. Fabrika inşaatı hızla ilerlerken, onlar da Gözde’nin hayalini gerçeğe dönüştürmek için var güçleriyle çalışıyorlar. 2025 yılı itibarıyla, AVENDA markasıyla üretilen ürünler seri üretime geçecek ve Gözde’nin büyük hayali, müşterilerle buluşacak. Gözde’nin öncülük ettiği bu proje, onun yenilikçi ruhunu ve mühendislik dehasını yaşatmaya devam edecek. Onun vizyonu, ekibinin çalışmalarıyla hayat bulacak ve AVENDA, Gözde’nin ismini ve mirasını geleceğe taşıyacak.

Gözde, sadece iyi mühendisler yetiştirilmesi gerektiğine inanmakla kalmaz, aynı zamanda kadın mühendislerin iş hayatında daha fazla yer alması için de aktif olarak çalışmalar yapardı. Bu konudaki kararlılığı ve çabaları, pek çok genç kadına ilham kaynağı oldu. AVENDA projesini de yine kadın bir mühendisin liderliğindeki bir ekip, büyük bir başarıyla yürütüyor. Gözde, maalesef aramızdan çok erken ayrıldı. Onun yenilikçi düşünceleri ve mühendislik alanına olan katkıları yarım kaldı. Ancak, Gözde’den aldığımız vizyon ve ilham, onun adını yaşatmak ve projelerini devam ettirmek için kurulan Vakfımız aracılığıyla hayat bulmaya devam ediyor.

Ayakları yere sağlam basan, başarılı, çağdaş ve bilinçli kadın mühendisler yetiştirmek amacıyla çıktığımız bu yolda, bünyemize yeni “Gözdeler” katmaya devam edeceğiz.

Toplumsal cinsiyet eşitliğinin sağlanması için çalışmalarınızdan bahseder misiniz? Misyon ve taahhütleriniz nedir? Bugüne kadar elde ettiğiniz gelişmeleri paylaşır mısınız?

Bulgurcu Vakfı olarak, toplumsal cinsiyet eşitliğinin sağlanması konusunda kararlıyız ve bu doğrultuda çeşitli çalışmalar yürütüyoruz. Kadınların mühendislik alanında daha görünür ve etkin hale gelmelerini sağlama misyonumuzla, onların eğitim ve kariyer yolculuklarını destekleyerek toplumsal cinsiyet eşitliğine katkıda bulunmaya özen gösteriyoruz. Bu misyon kapsamında şu çalışmaları yapıyoruz:

Toplumsal cinsiyet eşitliğini teşvik etmek amacıyla düzenlediğimiz eğitim programları ve seminerlerle mühendislik alanındaki kadınların rolünü ve önemini vurguluyoruz. Bu programlarda, kadın mühendislerin karşılaştığı zorlukları ele alıyor ve bu zorlukların üstesinden gelme yollarını tartışıyoruz. Ayrıca, toplumsal cinsiyet kalıp yargılarının yıkılması ve cinsiyet eşitliğinin sağlanması konusunda farkındalık yaratmayı amaçlıyoruz. Bursiyerlerimize sunduğumuz mentorluk programlarıyla alanında uzman isimlerle bir araya gelmelerini sağlıyor, kariyer gelişimlerine katkıda bulunuyoruz.

Toplumsal cinsiyet eşitliği konusunda benzer vizyona sahip kurum ve kuruluşlarla iş birliği yaparak, daha geniş kitlelere ulaşmayı ve etkimizi artırmayı hedefliyoruz. Bu iş birlikleri sayesinde, kadın mühendislerin güçlenmesine yönelik çeşitli projeler geliştiriyor ve uyguluyoruz. Ayrıca, bursiyerlerimizin profesyonel ağlarını genişletmeleri için düzenlediğimiz etkinliklerle onları iş dünyasındaki potansiyel işverenler ve mentorlarla buluşturuyoruz.

Bulgurcu Vakfı olarak misyonumuz, kadın mühendis adaylarının eğitim ve kariyer yolculuklarında yanlarında olmak, onlara gerekli desteği sağlamak ve toplumsal cinsiyet eşitliğine katkıda bulunmak. Bu misyon doğrultusunda; kadın mühendis adaylarının eğitimlerini en iyi şekilde sürdürebilmeleri için finansal ve manevi destek sağlamaya, kariyerlerinde eşit fırsatlar elde etmeleri için staj ve iş imkânları yaratmaya, toplumsal cinsiyet eşitliği konusunda farkındalığı artırmaya ve toplumsal cinsiyet kalıp yargılarının yıkılmasına katkıda bulunmaya, kadın mühendislerin kariyerlerinde sürekli olarak yanlarında olmaya ve ihtiyaç duydukları her alanda destek sunmaya gayret ediyoruz.

27 üniversitedeki, 30 bölümde eğitimlerine devam eden 76 kız öğrenciye burs veriyoruz. Mentorluk programımız ile bursiyerlerimizi, alanında uzman mentorlarla eşleşmesini sağladık. Hem toplumsal cinsiyet eşitliği konusunda farkındalık yaratmak amacıyla hem de genç kadın mühendis adaylarının geleceklerine ışık tutmak için düzenlediğimiz seminer ve eğitim programı gerçekleştirdik. Farklı kurum ve kuruluşla iş birliği yaparak, bursiyerlerimize staj ve iş imkânı sağladık. Vakfımız, toplumsal cinsiyet eşitliğine yönelik çalışmalarını kararlılıkla sürdürmeye ve daha fazla kadın mühendis adayına ulaşmaya devam edecek. Bu yolda elde ettiğimiz başarılar, bize daha büyük hedefler koyma konusunda da ilham veriyor.

BAVAK olarak, mühendislik eğitimi alan kız öğrencilerin çağdaş dünya değerlerini benimsemelerini, toplumsal cinsiyet eşitliği için aydınlanma ve farkındalıklarına destek olmaya çalışıyoruz. Desteklediğimiz bireylerin vizyonumuz esaslarına göre ve kültür ve değerlerimiz doğrultusunda kazanacakları kimlikle toplum bilinci yüksek, nitelikli bireyler olmalarını ve ülkemizin geleceğine katkı koyacak birer değer olarak yetişmelerini umuyoruz. BAVAK’ın güvenilir, etkin ve yenilikçi sivil toplum için sorumluluklarını yerine getirebildiği bir geleceğe yürümesini temenni ediyoruz.

Ayakları yere sağlam basan, başarılı, çağdaş mühendis kadınların özellikleri neler olmalı?

Liderlik yetenekleri gelişmiş, özgüven sahibi, iletişim kurabilen, öğrenmeye ve kişisel gelişimine önem veren kadın mühendislerin başarılı olmamaları için hiçbir neden yok. Mühendislik disiplininde sağlam bir eğitim ve bilgi birikimine sahip olmak da ayrıca önem taşıyor. Güçlü bir temel eğitimle mühendislik alanında yetkinlik kazanmış olmaları ve sürekli olarak alanlarındaki gelişmeleri takip ederek, bilgi birikimlerini güncel tutan kadın mühendisler her zaman diğerlerine göre daha da önünde olur.

Temelde problemleri çözmeye dayalı bir meslek olan mühendislik mesleğinde; karmaşık problemleri analiz edebilme, yenilikçi çözümler üretebilme ve bu çözümleri etkili bir şekilde uygulayabilme becerisine sahip olmak, kişiyi diğerlerinden ayırt eden en büyük özelliklerden biri olarak ön plana çıkıyor. Mühendislik, teknolojiyle de yakından ilişkili. Bu nedenle, güncel teknolojileri takip ederek, yeni gelişmeleri hızla öğrenerek ve bunları projelerine entegre ederek her zaman daha ileride olması gerekiyor.

Genç kadın mühendisler, dünyayı değiştirebilecek güce sahip. Bu güce ve onu kullanarak büyük şeyler başaracaklarına inansınlar.

Genç kadın mühendisler için ne tür motivasyon mesajları verirdiniz?

Genç kadın mühendisler, geleceğin inşasında önemli bir rol oynuyor. Mühendislik, dünyayı daha iyi bir yer haline getirme potansiyeline sahip oldukça güçlü bir araç ve kadın mühendisler ve mühendis olmaya aday genç kadınlar, bu gücü kullanarak inanılmaz şeyler başarabilir. Kendilerine inanmaktan, değerlerinden, tutkularından, cesaretli ve azimli olmaktan, kendilerine rol model olarak seçtikleri kişilerden ilham almaktan asla vazgeçmemeleri gerekiyor. Genç kadın mühendisler, dünyayı değiştirebilecek güce sahip. Bu güce ve onu kullanarak büyük şeyler başaracaklarına inansınlar.

İngiliz mühendis ve otomobil tasarımcısı Sir Henry Royce’un da dediği gibi: “Yaptığınız her şeyde mükemmellik için çabalayın. Var olanın en iyisini alın ve daha iyi hale getirin. Var olmadığı zaman, onu tasarlayın.”