Endüstri 4.0’ün İnsansız Fabrikaları Gerçek mi Hayal mi?
Yazı Boyutu:
“Robotlar işlerimizi elimizden alacak mı?” sorusunun daha sık gündeme geldiği şu günlerde, insansız karanlık fabrikalar bir miktar kuşku uyandırsa da, uzun vadede insanlığa kazandıracakları gözardı edilemeyecek kadar çok. Bu yazımızda, AB ülkelerinin ilk olarak ortaya attığı Endüstri 4.0 kavramına odaklanıyoruz.
Veri alışverişlerini ve üretim teknolojilerini içeren kolektif bir terim olarak sürekli karşımıza çıkan Endüstri 4.0; karşılıklı çalışabilirlik, sanallaştırma, özerk yönetim, hizmet oryantasyonu ve modülerlik prensipleriyle karmaşıklaşan işleri kolaylaştırıyor. Çağımızın yeni endüstriyel vizyonu olan dördüncü sanayi devrimi özellikle üretim yapan işletmelerin odağında yer alıyor. Peki, Endüstri 4.0 nedir, Endüstri 4.0 temel bileşenleri nelerdir?
Sanayi devrimi 1784’te buhar gücüyle çalışan mekanik üretim sistemleriyle başladı. 1870’de elektrik enerjisinin kullanımı ve iş bölümü ile sağlanan seri üretim temelli Endüstri 2.0 gerçekleşti. 1969’da otomasyonu yaygın hale getirmek için elektronik ve bilgi teknolojilerinin kullanımını temel alan Endüstri 3.0 gerçekleşti. Günümüzde ise siber fiziksel sistemlerin, nesnelerin internetinin, bilişim sistemlerinin kullanımıyla gerçekleşen Endüstri 4.0 yaygınlaşıyor.
Endüstri 4.0 Nedir?
Teknolojide yaşanan gelişmeler hayatın her alanında kendini gösteriyor. Dijital çağ, uzay çağı, elektronik çağ gibi farklı isimlendirmeler yapılan 21. Yüzyıl’da küresel rekabet ortamı işletmeleri yeni yaklaşımlar uygulamaya mecbur bırakıyor. İşletmeler hayatta kalıp rekabet edebilmek için Endüstri 4.0 yaklaşımına öncelik veriyor. Bu bağlamda “Endüstri 4.0 nedir?” sorusuna kısaca, bilişim teknolojileri ile endüstriyel faaliyetlerin birlikte kullanılması şeklinde yanıt verilebilir.
Geleneksel sanayiyi bilgisayarlaşma yönünde teşvik etme ve yüksek teknolojiyle donatma projesi olarak Endüstri 4.0, dönüşümü tetikleyen teknolojileri yakından izleyerek buna göre yol haritalarını çıkaran işletmelerin devamlılığını koruyabilmesini sağlıyor.
Endüstri 4.0 Temel Bileşenleri
Dördüncü sanayi devrimi, ayrı ayrı sistemlerin senkronize edilmesi sonucu elde edilen bir çıktı olduğundan tek başına bir sistem olarak değerlendirilemez. Üretimde ihtiyaç olan iş gücünün azalması, ekonomik büyüme, şeffaf olarak denetim yapılmasını sağlama, üretim süreci için maliyetleri düşürme, sosyal istikrar ve daha fazla verim gibi avantajları olan Endüstri 4.0, nesnelerin interneti ve siber fiziksel sistemlerden ayrı düşünülemez. Nesnelerin interneti, dijital modelleme, büyük veri, bulut teknolojileri, data güvenliği, robot teknolojisi ve artırılmış gerçeklik Endüstri 4.0 temel bileşenleri arasında bulunuyor.
Nesnelerin İnterneti
İnternet üzerinden haberleşebilen, ölçüm veya kontrol yapabilen akıllı birimler sayesinde üretim projeleri bir üst seviyeye taşınabiliyor. Nesnelerin interneti; bina ve ev otomasyonu, akıllı şehirler, akıllı üretim, giyilebilir ürünler, sağlık hizmetleri ve otomotiv gibi uygulama alanlarıyla karşımıza çıkıyor.
Otonom Robotlar
Otonom robotlar, hizmet sektöründen tarıma perakendeden depolamaya kadar pek çok konuda maliyetlerin düşmesine ve verimin artmasına yardımcı oluyor.
3D Baskı Teknolojisi
3D teknolojisi sayesinde yapılan katmanlı üretim, küçük ölçekli özel ürünler üretmek için kullanıyor.
Artırılmış Gerçeklik
Bu teknoloji, tasarımcıların ürünlerini tamamlanmadan önce kullanılabilir tasarımını tecrübe etmesine olanak tanıyor. Örneğin, bir tamirci kullanma kılavuzunu netleştirmek için artırılmış gerçeklik teknolojisini kullanarak sistemin parçalarını görüntüleyebilir.
Bulut Bilişim
Bulut bilişim sayesinde daha ekonomik, esnek ve çevik veri yönetimi elde ediliyor.
Siber Güvenlik
4. Sanayi Devrimi’nde veri kaynaklarının ve bütünlüğünün kazanılması için güvenlik sistemleri kullanılıyor. Temelleri Almanya’da atılan Endüstri 4.0, ilk olarak Avrupa’da yaygınlık göstermiş ve kısa süre içinde ABD ve Japonya’da da kendisine yaygınlık sahası bulmuştur. Türkiye dahil pek çok ülke, sanayide dijital dönüşümü yakalayabilmek için çabalıyor. Türkiye’de tüm kesimlerde bir inovasyon ve katma değerli üretim yarışının başladığı görülüyor. Yapılan araştırmalara göre Endüstri 4.0 sayesinde işletmelerin üretkenliği yüzde 30 oranında artacak ve dünya ekonomisine 14,2 trilyon dolar eklenecek.
