İş Toplantılarının Yeni Mekanı Metaverse mü Olacak?

Teknolojiye yön veren isimlerden biri olan Microsoft kurucusu Bill Gates, önümüzdeki 3 yıl içinde çoğu toplantının Metaverse’e taşınacağını açıklayarak iş hayatında yeni bir tartışma başlattı: Fiziksel toplantılar azalarak bitecek mi? Peki bu durum sadece iş toplantı ve toplu etkinlikleri için mi geçerli? Bunu görmek için çok beklememiz gerekmeyecek.

Pandemiyle birlikte büyük bir sıçrayışın yaşandığı evden çalışma ile online toplantı ve etkinliklerin, Metaverse’le birlikte tamamen sanal dünyaya taşıyacağını iddia eden kişi, teknoloji konusunda fazlasıyla ciddiye alınması gereken Bill Gates. Günümüzde kullandığımız PC, tablet ve dokunmatik ekran gibi çoğu teknolojinin mimarlarından biri olan Gates, Metaverse toplantıları için tarih de veriyor: 3 yıl içinde çoğu toplantıyı insanlar Metaverse evreninde gerçekleştirecek. Bill Gates’in severek takip ettiğim GatesNotes adlı blog’unda 7 Aralık 2021’de yayımladığı bu görüşü, 2021’de karşılaşılan zorluklar ve 2022 beklentileriyle ilgili yazının bir parçasıydı.

Metaverse Nedir?

Konuyu toplantılar yönüne doğru derinleştirmeden önce, Metaverse nedir sorusuna kısa bir yanıt verelim: En temel açıklamasıyla Metaverse; geleneksel kişisel bilgisayarların yanı sıra, sanal gerçeklik (VR/Virtual Reality) ve artırılmış gerçeklik (AR/Augmented Reality) cihazları aracılığıyla, 3 boyutlu sanal ortamları destekleyen sanal evrendir.

Metaverse’te insanlar, hiçbir fiziksel çaba harcamaksızın, artırılmış sanal gerçeklik cihazları sayesinde kendilerini tamamen zihinsel olarak bir algısal evrende hissedecekler. Metaverse aslında çok yeni bir kavram sayılmaz. 2003’te kurulan sanal yaşam oyunu Second Life’ı çağrıştırsa da, kavramsal olarak son 90’lardan veri hayatımızda ve son birkaç yıldır da daha sık konuşulur hale geldi. Konuyu asıl gündeme getiren gelişme ise Facebook’un, Metaverse’e en fazla yatırım yapan şirket olan Oculus’u 2 milyar dolara satın alması ve kısa süre önce de ana çatı şirket adını “Meta” olarak değiştirmesi oldu. Dünyanın en büyük teknoloji şirketinin böyle büyük hamlelerde bulunması elbette hepimizi Metaverse’ün yakın geleceği hakkında düşündürüyor.

Zor Zamanlarda Bağlantıda Kalmak ve Hayatın Devam Etmesi

Bir süredir Metaverse için “belki tercih değil, zorunluluk” düşüncesi aklımda dolaşıyor. Koronavirüs pandemisinde dünyanın çoğu evlerine çekildi. İşlerin bir şekilde yürümesi, çocukların eğitimlerine devam etmesi, sosyalleşme ihtiyacının giderilmesi gerekiyordu. Pek çok şirket, pandeminin etkileri sonlanmış veya azalmış olsa bile uzaktan çalışma modelini sürdürme kararı aldı.İnsanlık olarak çok önemli bir süreci yaşadık ve henüz tam olarak bitmiş de sayılmaz. Fakat bununla başa çıkmak için geliştirdiğimiz ve güçlendirdiğimiz kaslarımız, ileride hayatta kalma için olmasa bile, farklı bir hayat yaşamak için bize enerji verecek ve yol gösterecek.

Bu sadece Zoom ve Microsoft Teams gibi online toplantı hizmetlerinin büyük bir talep patlamasıyla karşılaşması üzerinden açıklanamayacak kadar geniş kapsamlı bir konu. Toplantıların iki boyutlu kameralar yerine Metaverse üzerinde üç boyutlu sanal evrende gerçekleşmesi çok daha gerçekçi bir deneyim sunacak.

Facebook, Instagram ve WhatsApp’ın çatı şirketi Meta’ya göre Metaverse’te, gerçek insanların avatarlarına ek olarak, belli profillerde yaratılmış bot profiller de olabilecek. Diyelim ki spesifik bir ürünle ilgili yürütülen projenin toplantısında, hedef kitleyi temsil edecek biçimde yapay zekayla davranan sanal profiller de yerleştirmek mümkün olacak. İnsanlarla gerçek bir odada bulunma hissini çoğaltan sanal bir alanda insanlarla tanışmak için kullanacağınızdır. Sanal evrendeki beden dili, mimik, jest ve konuşmaların kalitesini doğru bir şekilde yakalamak için VR gözlükleri ve hareket yakalama eldivenleri gibi donanımları kullanmak gerekecek. Neyse ki bu konuda çalışmalar çok uzun yıllardır sürdürülüyor ve olgunlaşma seviyesine geldiğini söyleyebiliriz. Dolayısıyla platformun yazılım ve donanım tarafında durum tatminkar seviyede.

{774498}

Microsoft’un İlk Metaverse Ürünü 2022’de Çıkacak

Geçiş aşamasında kullanıcılarda yaygın olarak kullanılan 2 boyutlu web kameralardan faydalanma stratejisi, Microsoft’a farklı bir yol da çizmiş. Gates’in açıklamasına göre, avatar canlandırma için web kamerasını kullanan bir geçici sürüm gelecek yıl piyasada olacak. Kişilerde olduğu gibi işletme ve kurumsal tarafta da geleneksel düşünenlerle öncü benimseyenler (early adopter) arasında zamanlama farkı olacak.

Microsoft ve diğer firmaların çıkaracağı ilk Metaverse çözümlerini toplantılarında kullanmaya başlayacak kesim, gelişmelere en hızlı adapte olanlardan çıkacaktır. Ülkemizde de etkinliği yüksek olan Yemeksepeti, Gittigidiyor, Hepsiburada ve Getir teknoloji girişimlerinin bu alanda öncü olmasını bekleyebiliriz.

Eğitimde Yeni Bir Fırsat Doğurabilir

Metaverse toplantılarının başarılı olabileceği en önemli sektörün eğitim olması bekleniyor. Okullar, kolejler ve üniversiteler VR teknolojisi ve sanal avatar oluşturma konusunda yatırım yaparak uzaktan eğitimi bambaşka bir noktaya taşıyabilir. Bu, aynı zamanda, kamera önünde görünmekle ilgili sosyal kaygıları olan veya fiziksel bazı dezavantajları bulunan öğrenciler için de avantajlı olabilir.

Metaverse Toplantıları Konusunda Şüpheler

Web kameralarımızı bir daha asla açmamayı çok istesek de, ofis tabanlı çoğu büyük işletmenin böyle modern bir konsepti benimsemesi için 3 yıl çok kısa bir süre gibi görünüyor. Bill Gates’in de belirttiği gibi, çoğu insan bunu gerçeğe dönüştürmek için şu anda gerekli olan VR kitine sahip değil. Adaptasyon sürecinin 3 yıl gibi kısa bir süre içinde hayata geçirilmesine kimileri imkansız gözüyle bakıyor. Mevcut VR donanımlarının konfor ve yaşam kalitesi açısından pek elverişli olmadığı da akıllara gelen şüpheler arasında yer alıyor. Ayrıca en rahat VR kulaklıkların bile sadece birkaç saat takılabilmesi ve bazı insanların migren, mide bulantısı ve diğer tıbbi sorunlar nedeniyle hiç takamaması gibi sorunlar da var. Bu donanımların maliyetinin yeni model bir oyun konsoluna eşit olması bekleniyor. Bu da azımsanacak bir bütçe değil.

{774436}

Yazarın Notu: Fiziksel Varlığımızın Gerekliliği Azalacak mı?

Konsept ilginç, ancak herkesi gemiye almak üç yıldan uzun sürecek gibi görünüyor. İlginç olması, mutlaka iyi veya kötü olduğu anlamına gelmez, ancak Gates’in tahminleri doğruya yakınsa, bunu önümüzdeki birkaç yıl içinde öğreneceğiz. Bu gelişmeler, aklımda bazı soru işaretleri de uyandırıyor. Mesela Metaverse’le ilgili gelinecek nokta, insanın fiziksel varlığının giderek önemsizleştiği sonucuna bizi ulaştırır mı? Toplantılarda ve sosyal etkinliklerde bizlerin dijital bir kopyası bulunacaksa; Metaverse, insanın salt dijital olarak varlık göstereceği bir geleceği bize fısıldıyor olabilir mi? Konudan fazla uzaklaşmamak adına, bu gelecek tahminlerimi ve yorumlarımı ayrı bir yazıya bırakıyorum.