Bir Yatırım Aracı Olarak Sanat

Yeni başlayanlar için bir yatırım aracı olarak sanat koleksiyonu oluşturma yolundaki tavsiyelerimizi bir araya getirdik.

Bir yatırım aracı olarak sanat koleksiyonerliğine başlayacaklar için önerilerimiz var! Öncelikle şunu unutmayın ki; güçlü ve tutarlı bir sanat koleksiyonu oluşturmak zaman ve bilgi ister. Sanat çok derin, yoğun ve harikulade bir dünyanın kapılarını size açacaktır. Bunun için ise tüm ihtiyacınız olan biraz zaman, merak ve ilgidir. Peki, nereden ve nasıl başlamalı? Yeni başlayanlar için bir sanat koleksiyonu oluşturma yolunda bazı tavsiyelerimizi derledik.

Almayın

Evet yanlış okumadınız, bir sanat eserine sahip olmaya karar verdiğiniz anda yapacağınız ilk şey aslında hemen almak olmamalı. Size hitap eden eserleri, sanatçıları, akımları keşfedene kadar belirli bir süre alım yapmamanızı öneririz. Bu süreyi sergileri, müzeleri, sanat insiyatiflerini, bienalleri gezerek, size nelerin hitap ettiğini keşfederek geçirin. Belli bir dönem, akım, tarz veya malzeme üzerine olan ve ilginizi çeken alanları belirleyin.

Vakit Ayırın

İlgi alanınızı belirleyip eserini almayı planladığınız sanatçıya karar verdikten sonra da acele etmemenizi ve dürtüsel alım (impulse buying) yapmamanızı tavsiye ederiz. Öncelikle ilgilendiğiniz sanatçıyı tanımak için vakit ayırın. Sanatçının geçmiş dönemlerini, piyasadaki yerini, bulunduğu koleksiyonları varsa ikinci el piyasasını iyi araştırının. İkinci el bir eser ise eserin provenansından emin olun. Yeterli ve yerinde araştırma yapmadığınız durumda bir esere olduğundan fazla bir rakam ödeyebilir veya replika bir eser bile satın alabilirsiniz.

Bütçe Belirleyin

Ayırmak istediğiniz bütçenizi belirleyin. Bir bütçe dahilinde her zaman özgün ve özel sanat eserleri satın alabilirsiniz. Kariyerinin başındaki sanatçılar, bütçesel olarak genellikle daha uygun olur. Bu sanatçıların atölyelerini ziyaret edebilir, genç sanatçılara alan açan internet sitelerini inceleyebilir, genç sanatçı yarışmalarını ve fuarlarını takip edebilir ve eser alımlarınızı buralardan yapabilirsiniz.

Kariyerinde ilerlemiş sanatçıların da serigrafileri, edisyonlu işleri, kağıt üzerine veya suluboya işleri, biricik bir tablolarına kıyasla her zaman daha ulaşılabilir rakamlar olacaktır. Unutmayın pahalı eser her zaman iyi eser anlamına gelmez.

Uzun Dönemli Düşünün

Eserler bize ilham olurlar ve bizimle uzun süre yaşarlar. Yatırım amacıyla satın almış olduğunuz eseriniz ile uzun yıllar beraber yaşamanın planını yapın. Eserin korunmasını düşünerek uygun şekilde çerçeveletin ve direk güneş ışından koruyarak asın. Sanat piyasası finans piyasası gibi hızlı hareket etmez ve eserlerin ve sanatçıların değerlenmesi çok daha uzun vakit alır. Satmak istediğinizde de unutmayın, uzun zamandır görücüye çıkmamış, piyasada olmayan eserler her zaman daha değerli olurlar.

Özgün ve Özgür Olun

Trendleri ve popülerliği vizyonunuzu geliştirmek için mutlaka takip edin ancak almak istediğinizde sizin ilginiz alanınızda olup olmadığından da emin olun. Eğer herkes aynı popüler sanatçıları ve trendleri takip ederse tüm koleksiyonlar birbirine benzer. Her zaman içgüdülerinize güvenin, sanat dünyasında vakit geçirdikçe gözünüzün ne kadar eğitildiğini, potansiyel ve özgünlüğü nasıl ayırt edeceğinizi çok daha rahat anlayacaksınız. Eser alırken şu soruyu kendinize mutlaka sorun “Bu eseri duvarıma astığımda onunla yaşayabilecek miyim? Daha da önemlisi onsuz yaşayabilecek miyim?” Eğer ikinci soruya cevabınız ‘hayır’ ise iç güdüleriniz sizi doğru esere yönlendirmiş demektir.

Bir Bilen İle Çalışın

En önemli konuyu en sona sakladık. Eviniz için tek bir tablo da almak isteyebilirsiniz ya da yatırım amaçlı alım yapmak isteyebilirsiniz. Sanat profesyonelleri ve danışmanları size bu yolda deneyimleri, sektör bilgileri ve ilişkileri ile çok daha güvenli ve kolay bir yol sağlayacaklardır. Profesyonel sanat danışmanları sizi tanıdıktan sonra hem yerel hem uluslararası piyasada doğru yönlendirecek, gerektiğinde sizin için eser satın alımlarını yapacak, ilişkileri sayesinde çok daha geniş bir sanat camiasına ulaşmanızı sağlayacaktır.

İlham Veren Bir Öykü

Son olarak Herb ve Dorothy Vogel koleksiyonundan bahsetmek isteriz. New York’ta postane görevlisi olan Herb ve Brooklyn Halk Kütüphanesi’nde kütüphaneci olarak çalışan eşi Dorothy geçtiğimiz dönemin en heyecanlı, en zengin ve en ilham verici koleksiyonlarından birini oluşturan mütevazi New York’lu bir çifttir. 1960’ların başından başlayarak yaklaşık 40 sene boyunca dönemin en önemli sanatçılarından eser toplayan çift, koleksiyonlarının bir kısmını bağışladıklarında yaklaşın 4700’den fazla sanat eserine sahipti. Peki, neydi onların koleksiyonunu bu kadar değerli bir yandan da bu kadar özel yapan?

Öncelikle ne alabileceklerini ve ne istediklerini çok iyi biliyorlardı. Evlerine aylık olarak giren iki maaştan biri ile eser alıyor, diğeri ile de yaşamlarını sağlıyorlardı. Her ne kadar son dönemlerde daha farklı işler de satın almış olsalar da öncelikleri kavramsal sanatçılar ve minimalist eserler ilgi alanlarıydı. Taşıması kolay olsun diye, boyu taksi veya metro ile taşınabilecek kadar küçük olmalıydı. 2008 yılında bir kısmı müzelere bağışlanan koleksiyonda Roy Lichetenstin, Cindy Sherman, Picasso, Joseph Beuys, Christo, Sol LeWitt gibi çok önemli isimler yer almaktaydı. Hepimiz için bir ders niteliğinde olan Vogel çiftinin koleksiyonerlik yolculuğu, yeni yeni eser satın almaya başlayan tüm sanatseverlere ilham olmaya devam ediyor.

UYARI NOTU:

Burada yer alan yatırım bilgi, yorum ve tavsiyeleri yatırım danışmanlığı kapsamında değildir. Yatırım danışmanlığı hizmeti, yetkili kuruluşlar tarafından kişilerin risk ve getiri tercihleri dikkate alınarak kişiye özel sunulmaktadır. Burada yer alan yorum ve tavsiyeler ise genel niteliktedir. Bu tavsiyeler mali durumunuz ile risk ve getiri tercihlerinize uygun olmayabilir. Bu nedenle, sadece burada yer alan bilgilere dayanılarak yatırım kararı verilmesi beklentilerinize uygun sonuçlar doğurmayabilir.

Yatırım yapmadan önce kendi risk ve getiri tercihlerinizi öğrenmeli ve her halükarda söz konusu faaliyetler için yetkili bir kuruluşu ile çalışmanızı ve diğer kaynaklardan faydalanmanızı öneririz. Zira sadece buradaki bilgilerle yatırım yolculuğunuza başlamanız beklediğiniz sonuçları doğurmayabilir. Beklentileriniz kapsamında bir getiri elde edemeyebileceğiniz gibi, risk algınızın üzerinde bir kayıp yaşayabilirsiniz. Buradaki yazılarda yer alan bilgiler, ulaşılabilen ilk kaynaklardan iyi niyetle ve doğruluğu, geçerliliği, etkinliği velhasıl her ne şekil, suret ve nam altında olursa olsun herhangi bir karara dayanak oluşturması hususunda herhangi bir teminat, garanti oluşturmadan, yalnızca bilgi edinilmesi amacıyla derlenmiştir. İşbu yazılardaki yorumlardan; eksik bilgi ve/veya güncellenme gibi konularda ortaya çıkabilecek zararlardan ve burada yer alan bilgiler dayanarak alınacak yatırım ya da benzeri kararların sonuçlarından Odea Bank A.Ş. ve çalışanları sorumlu değildir.

*Bu içerik Odea iş birliğinde hazırlanmıştır.