Türkiye'nin Mühendis Kadınları: Zeynep Bodur Okyay
Yazı Boyutu:
Kale Grubu Başkanı ve CEO’su Zeynep Bodur Okyay, mühendis olmanın hayatına kattıklarını anlatıyor ve mühendis olmak isteyen genç kadınlara öneriler veriyor.
Mühendislik okumaya nasıl karar verdiniz?
Sanayici bir ailenin tek çocuğuyum. Henüz çok küçük yaşlarımdan itibaren rahmetli babam İbrahim Bodur’la birlikte Çan’daki fabrikalara gider, orada uzun saatler geçirirdim. Oyunlarımı bile fabrika içinde, bahçesinde oynardım. O küçük yaşımda gördüğüm bu muazzam yapı, sanırım beni çok etkiledi ve içimde bir mühendis olma isteğinin doğmasına yol açtı.
Ancak bu isteğimin önünde büyük bir engel vardı. Babam kendisi gibi benim de Boğaziçi Üniversitesi’nde eğitim görmemi istiyordu. Bu konuda onu dinlemedim ve son gece üniversite tercihlerimi değiştirerek İstanbul Teknik Üniversitesi’ne gittim. Babam bu duruma önce kızdı, sonra kabullendi. 1989 yılında işletme mühendisliği bölümünden mezun oldum. İlerleyen yıllarda mühendis olmamın çok faydasını gördük hep birlikte.
Ben iş ve özel hayatımda pratik ve çözüm odaklı olmamı ‘mühendis kafası’na borçlu olduğumu düşünüyorum. Karar vermeden önce olayın tüm açılarını gözden geçirir, en ince ayrıntılara kadar girerim…
Mühendislik size hayatınızın hangi noktalarında ve nasıl faydalı oluyor?
Mühendislik zihniyetinin özünde bir modüler sistem düşüncesi yatar. Bir sistemin modülleri arasındaki ilişkileri, onu oluşturan parçaları analiz ederek, bir sonuç ya da ürün ortaya koyarsınız. Yine bir şeyin görünen yüzüyle yetinmeyip ardındaki gerçeği görme yeteneğini size kazandırır. Sorgulamayı, keşfetmeyi, icat etmeyi, keşfetmeyi ve yaratmayı sevenler için ideal bir meslek olduğunu söyleyebilirim.
Ben iş ve özel hayatımda pratik ve çözüm odaklı olmamı ‘mühendis kafası’na borçlu olduğumu düşünüyorum. Karar vermeden önce olayın tüm açılarını gözden geçirir, en ince ayrıntılara kadar girer, ters gidebilecek tüm olasılıkları dikkate alarak mutlaka bir B planı oluşturmaya çaba gösteririm. Her sorun için olabildiğince mantıklı ve kısa çözümler düşünürüm. Herkesin düşüncesini dinler ve değer veririm. Aldığım farklı görüşleri bir potada eritir, kendi düşüncemi de üzerine ekleyerek bir sonuca varırım. Bu zaman zaman işleyişi ya da karar alma süreçlerini etkilese de ortaya çıkan sonuç hepimizi memnun eder. Özellikle bilim ve teknoloji dünyasındaki gelişmelere yönelik merakım da yine mühendis olmamdan kaynaklanıyor. Yenilikleri takip ediyor, mümkün olduğunca hayatıma entegre etmeye çalışıyor, birlikte çalıştığım arkadaşlarımı da buna teşvik ediyorum.
Mühendislik okumayı düşünen genç kızlara neler önerirsiniz?
Öncelikle akıllarında mühendisliği ‘erkek işi’ diye kodlamadıkları ve bu alanda toplumsal cinsiyet eşitsizliğinin kapanmasına sağladıkları katkıdan dolayı onları tebrik ederim. Çünkü günümüz dünyasında artık erkek işi ya da kadın işi diye bir kod kalmadı! Sonra da kendilerine her zaman inanmalarını ve güvenmelerini tavsiye ederim. İnanmak ve çok çalışmak. Kendinizi adamadığınız hiçbir işte, hiçbir faaliyette başarılı olma şansınız olmaz. Zora talip olacaksınız, yaptığınıza inanacaksınız ve herkesten daha çok çalışacaksınız.
Hayallerinin peşinden gitsinler… Kişi hangi işi yaparsa yapsın, büyük ve geniş düşünmeli. Sadece kendi alanı ve becerileriyle kendisini sınırlandırmamalı. Farklı perspektiflerden, farklı disiplinlerden, hatta kendisinden aykırı düşünen kişilerden de beslenmeli.
Ülkemizde yaklaşık 200 bin mühendis kadın, farklı sektörlerde görev yapıyor. Yeni dünya düzeninde Türkiye olarak istediğimiz yerde bulunabilmek için, daha çok kız öğrencinin STEAM (Fen, Teknoloji, Mühendislik, Sanat, Matematik) eğitimi alması ve bu alanda kariyere yönlendirilmesi için kolektif olarak çabalarımızı artırmamız gerekiyor. Ve tabii burada, bu 200 bin mühendis kadına ve onları izleyen genç kızlarımıza, diğerlerine rol model olmak açısından büyük görev düşüyor.
Bir de kadınların veya genç kızların kendi kendilerine engeller koyduğunu görüyorum ve üzülüyorum. Çünkü varsaydığımız tüm engeller, aslında bizim zihnimizde. Onları yok etmek de yine bizim elimizde…
{157781}
Mühendis olmasaydınız ne olmak isterdiniz?
Sanırım benim için böyle bir seçenek yoktu. Her zaman mühendis olmayı hayal ettim ve aklıma koyduğumu da yaptım. İTÜ’de eğitim görmek, mühendis olmak hayatımdaki en dönüştürücü deneyimlerden biri. Geriye dönüp baktığımda, her ne kadar başta babamla fikir ayrılığına düşsek de hem okul hem de sonrasında iş hayatım açısından mühendislik ‘iyi ki’lerim arasında…
