NASA'nın Araştırması: Havayı Temizleyen 10 Bitki

NASA’nın havayı temizleyebilmek için bitki ve toprağın gücünden yararlandığı deneyin detaylarını öğrenin.

Gezegenimiz hiç olmadığı kadar kalabalık, doğal kaynaklarımız hiç olmadığı kadar kirli. Kentler büyürken, sanayi ve teknoloji gelişirken, şehirlerde yoğunluk artarken madalyonun diğer yüzünde bununla doğru orantılı artan doğal kaynakların tahribatı, hava ve su kirliliği, karbon ayak izimiz yer alıyor.

Hava Kirliliği Verileri

Temiz Hava Hakkı Platformu’nun sitesinde yer alan verilere göre; 2019 yılında, Türkiye’de yeterli veri olan 51 ilin yüzde 98’inde hava kirliliği, Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ)’nün sınır değerlerinin üzerinde gerçekleşti. 2017 yılından beri her yıl hava kirliliği trafik kazalarının 6 katından fazla ölüme sebep oluyor. İstanbul, 2017 yılından beri hava kirliliğine bağlı ölüm sayısının en yüksek olduğu il. Yani hava almak niyetiyle dışarı çıktığımızda daha da zehirleniyor ve bu olumsuz şartlara maruz kalıyoruz. Kentsel ve kırsal nüfus dağılımına baktığımızda da bir çoğumuz sıkışık betonarme yaşamlarla örülüyüz.

Peki ya evler?

Dışarıda durum böyleyken evlerimizin içindeki plastik türevli eşyaların fazlalığı, her türlü elektronikler, oda kokuları ve birçok materyal havamızı kirletiyor. En azından bu olumsuz tabloya biraz olsun yeşil renk ekleyebilmek ve havamızı temizleyebilmek için ev bitkilerine başvuruyoruz.

Yeşil bitkilerin temel biyoloji bilgimize dayanarak fotosentez yaptıklarını, yani havadaki karbondioksiti absorbe ederek, havaya oksijen saldıklarını biliyoruz. Peki bitkiler bundan daha fazlasını yapıp bizim atmosferimizi iyileştirebilirler mi?

{773607}

NASA’nın Bitkiler Üzerine Yaptığı Araştırma

Bu bağlamda 1989 yılında NASA’nın yaptığı bir araştırmaya yüzümüzü çeviriyoruz. Aslında eski olan bu araştırmanın şu günlerde tekrar bize kaynak olmasının en önemli sebebi, kendi özümüzden, yani, doğadan hiç olmadığımız kadar uzak oluşumuzun verdiği sıkışmışlık hissi. Popüler basında bu çalışma hızla yayılırken aslında tek bir bakış açısıyla paylaşılıyor.

NASA bu çalışmada test için 3 farklı kimyasal (uçucu organik karbonlar) kullandı: Benzen, formaldehit, trikloretilen. Deneyde toplam 12 farklı bitki seçildi. Deney ortamına bu kimyasallar salındı, deneyde ayrıca bitki olmadan sadece toprağın da kimyasalları azaltıp azaltmadığı ölçüldü. Deney ortamında bitkilere ek olarak karbon filtre de kullanıldı.

Sonuçlara göre bitkiler ve hatta yaprak olmadan salt toprak bile gerçekten de bu uçucu organik bileşenleri emiyor. Hatta topraktaki mikropların bu konuda yapraklardan daha iyi olduğu gözlemlendi. Fakat gözden kaçırılan nokta şu ki; ev ve ofislerdeki ortam ile laboratuvar ortamı aynı değil. Deney ortamında küçük bir alanda çok fazla bitki kullanıldı. Bu ortamı evlerimizde yaratmak için her odada 100 ev bitkisine sahip olmamız gerek, ancak bunun çok pratik olmayacağında hemfikiriz. Farklılığın ikinci nedeni ise, evlerimizin içindeki tüm malzemenin sürekli kirletici madde yaymasıdır. Bu kimyasallar ne yazık ki bitkilerin absorbe etme hızından daha hızlı üretiliyor. NASA’nın deney odalarında, kirleticiler bir kez enjekte edildi ve ardından kirleticilerde azalma olup olmadığını görmek için hava izlendi. Bu durum; laboratuvar ortamı ile sürekli kirlenen evlerimizin çok farklı iki ortam olduğunu gösteriyor. Ayrıca, NASA’nın deney sonucunda özet kısma baktığımızda, bitkilere ek olarak aktive edilmiş karbon filtresinin de hava kirliliğinde önemli rol oynadığı not düşüldü.

Bununla beraber, araştırmacı Kamal Meattle, TED konuşmasında, New Delhi’de 300 çalışanı olan Paharpur İş Merkezi’nde 4 bin 600 metrekarelik alanda 1200 adet bitki olduğunu ve bu binanın Hindistan hükümeti tarafından Delhi’deki en sağlıklı bina seçildiğinden bahsetti. Yani bu resme uzaktan baktığımızda, bitkilerin fotosentez sayesinde ortamımıza oksijen verdiğini ve NASA’nın deneyine göre uçucu kimyasalları emdiğini söylemek doğru ama bu sonuca sadece salonumuza 1-2 adet bitki koyarak ulaştığımız bilgisi abartı. Tüm bunların yanında bitkilerin ruhumuza çok iyi geldiği kesin bilgi. Doğayı evimizde yaşatmak, bir bitkinin büyüdüğüne şahit olmak, onlarla iletişim kurmak belki de havadaki formaldehiti temizlemelerinden daha çok pozitif katkı sağlıyor. Aşağıdaki listeden bazılarını seçerek bu deneyimi yaşayabilirsiniz.

Havayı Temizleyen Bitkiler

1- Areka Palmiyesi

Girdiği her ortama tropik bir esinti veren areka palmiyesi her manada içinizi açacaktır. Görüntüsünün verdiği taze hissin yanında gerçekten havadaki kimyasalları emdiği için yaşam alanınızda mutlaka yetiştirmeniz gereken yeşil yapraklı dostlarımızdan biri. Areka palmiyesi zarif ve hafifçe kavisli yapraklarıyla iç mekanlarda sıkça tercih edilen bir palmiye türü. Hem ofislerde hem de evlerde şık bir görünüm yaratmak için ideal. Özellikle büyük yaprakları sayesinde havayı temizleme özelliğiyle de bilinir.

2- Paşa Kılıcı

Yatak odanız için en uygun bitki. Çünkü hem gölgeye dayanıklı hem de geceleri oksijen üretiyor. Tüm bunlara ek olarak bakımı en kolay bitkiler arasında. İhmallere dayanıklı, uzun süre sulanmadığında dahi yaşama tutunan en ideal başlangıç bitkilerinden. Paşa kılıcının bakımını öğrenmek için tıklayın.

Paşa kılıcı (Sansevieria trifasciata), hem dayanıklılığı hem de dekoratif görünümüyle evlerde ve ofislerde sıkça tercih edilen bir bitki türüdür. Düşük ışık koşullarına uyum sağlayabilmesi ve az bakım gerektirmesi, yeni başlayanlar için bile ideal bir seçenek.

3- Pothos Sarmaşığı, Epipremnum Auremun

Hem hava temizlemeye katkısı olsun hem de hızlı büyüsün diyorsanız tercih edeceğiniz çeşit pothos sarmaşığı olmalı. Birkaç ay sonra metrelerce uzayan dallarıyla her yeri yemyeşil sarıp sizi mest edecek. Ancak eğer evde kedi, köpek gibi bir evcil dostunuz varsa dikkatli olun, yaprakları onlar için toksiktir. İç mekanlarda sıkça tercih edilen bu sarmaşık bitkisi, hem asılı saksılarda hem de destekli olarak yetiştirilebilir.

{773693}

4- Çin Her Dem Yeşili, Aglaonema Modestum

Çin her dem yeşili (Aglaonema modestum), dayanıklılığı ve dekoratif görünümüyle iç mekanlarda sıkça tercih edilen bir bitki türüdür. Özellikle loş ortamlarda yaşayabilme özelliği ve hava temizleme yeteneğiyle öne çıkar.

5- Kurdela Bitkisi, Chloropytum Comosum

Kurdela bitkisi (Chlorophytum Comosum), uzun, ince ve şerit gibi görünen yapraklarıyla dikkat çeken, bakımı kolay ve dayanıklı bir bitki türü. Hem asılı saksılarda hem de normal saksılarda yetiştirilebilir. Evlerinize doğal bir hava katmak için harika bir seçenek. Üstelik yeni başlayanlar için bile uygun!

6- Samasora, Chamaedora Seifrizii

Samasora (Chamaedora Seifrizii), zarif ve minik yapısıyla iç mekanlarda sıkça tercih edilen bir palmiye türü. Özellikle küçük alanlar ve az ışık alan köşeler için ideal. Hem tek başına hem de diğer bitkilerle birlikte harika bir görüntü oluşturuyor.

7- Benjamin, Ficus Benjamina

Bitkinin ağaç formunda olmasını istiyorsanız; Benjamin sizin için çok uygun. Sonbaharda dışarıdaki ağaçlar gibi yaprak döken ama mart-eylül aylarında bol bol yeni yaprak veren bu bitkinin hem büyük hem masaüstü boylarda farklı seçenekleri mevcut. Bu yüzden iç mekanlarda sıkça tercih edilen bir bitki. Zarif dalları ve küçük, parlak yeşil yapraklarıyla dikkat çekiyor.

{773394}

8- Duvar Sarmaşığı, Hedera Helix

Bir sarmaşık türü olan ve yıldız şeklinde yaprak formu ile çok çekici görünen duvar sarmaşığı, her dem yeşil olan bitkiler arasında. Hava kaliteniz artarken evinize yıldızlar kondurmak isterseniz bu güzel sarmaşık türünü seçebilirsiniz. Duvar sarmaşığı (Hedera helix), Avrupa ve Güneybatı Asya’ya özgü bir tırmanıcı bitki türü. Hızlı büyümesi, dayanıklılığı ve dekoratif görünümü sayesinde hem iç mekanlarda hem de dış mekanlarda sıklıkla tercih ediliyor.

9- Barış Çiçeği, Spathiphyllum

Beyaz çiçeğinin zarif görüntüsü ile gözünü üzerinden alamadığımız barış çiçeği, Amerika ve Güney Asya orijinli bir salon bitkisi. Yine bitki bakmaya yeni başlayanlar için ideal. Huzuru ve barışı simgelediği düşüncesiyle birçok evde yer alıyor.

10- Mısır Çamı, Dracaena Marginata

Dracaena Marginata (Mısır Çamı), uzun, ince gövdesi ve kenarları kırmızı veya beyaz çizgili yapraklarıyla dikkat çeken bir iç mekan bitkisi. Dayanıklılığı ve düşük ışık koşullarına uyum sağlayabilmesi sayesinde popüler bir seçenek.