Bitki Aleminin En Çekicileri: Kaktüs ve Sukulent Rehberi

Kaktüs ve sukulentler, bakımı kolay ve dekoratif görünümleriyle ev ve ofislerde popüler bitkiler arasında yer alıyor. Farklı şekil, boyut ve renk seçenekleriyle geniş bir yelpazeye sahip bu bitkiler, hem iç mekanlarda hem de dış mekanlarda rahatlıkla yetiştirilebilir. İşte kaktüs ve sukulent yetiştirme rehberi…

Redkit’i bilenler, onun Düldül’ün tepesinde kızıl güneşe doğru çölde salına salına gezdiği o sahnede kaktüs silueti olduğunu da hatırlayacaktır. Burada önemli olan bu sahneyi, çöl ve kaktüs ikilisiyle eşleştirmemiz. Bunu her bitkiniz için yapabilirsiniz. Bitkinizin ana vatanını, doğasını bilirseniz, bitkinizi kendi doğasında hayal ederseniz, onu anlamanız ve bakmanız kolaylaşacaktır. Çöl ortamını düşünelim. Kaktüslerin köklendiği alan kum, tepede kızgın güneş, gündüzleri çok sıcak ve geceleri ise soğuk.

Kaktüsler çöl ortamında yağacak bir damla suya hasret olduğu için gövdelerinde su tutmayı öğrenerek evrimleşmiş bitkiler. Tıpkı devenin hörgücünde su tutması gibi düşünebilirsiniz. Ancak, kaktüsler için genel olarak “çöl bitkisi” desek de, tropikal yağmur ormanlarında, otlak alanlarda da yetişen, epifit olan (diğer bazı bitkileri sadece konak olarak kullanırken onlara zarar vermeden konum ve destek sağlamak için üzerlerinde büyür ve gelişirler) kaktüsler var. Söz konusu kaktüs ve sukulent olduğunda çok fazla çeşit olduğunu bilmelisiniz. Yani aldığınız kaktüs veya sukulentin spesifik türünü öğrenip, bakımını buna göre yaparsanız, yaşam kalitesini arttırmış olursunuz. Biz burada genelgeçer bazı önemli noktalardan bahsedeceğiz.

Kaktüs mü Sukulent mi?

Kaktüslerle birlikte en çok anılan sukulentler sıklıkla karıştırılabiliyor. Kaktüsgiller botanik bir aileyi temsil eder. Tüm kaktüsler birer sukulent çeşidiyken, her sukulent kaktüs değil. Ayırt etmek için en temel ipuçları şunlar:

• Kaktüslerin ya hiç yaprağı yoktur ya da çok azdır.
• Kaktüslerin sukulentlerden farklı olarak bitki üzerinde tüy, diken, dal veya çiçeklerin çıktığı küçük, yastığımsı gözenekleri vardır.
• Dünyanın farklı bölgelerine özgü birçok sukulent çeşidi vardır, ancak kaktüslerin anavatanı Amerika kıtasıdır.

Kaktüs ve Sukulent Bakımı Nasıl Yapılır?

Kaktüs ve sukulentler bakımı kolay bitkiler olarak bilinse de doğru toprak karışımında büyütülmez ve sulama dengesi ayarlanamazsa bitkinizi kaybetmeniz olası. Kaktüs ve sukulentleriniz için dilerseniz hazır “kaktüs topraklarını” tercih edebilir, dilerseniz karışımı kendiniz oluşturabilirsiniz. Hazır toprak kullanacaksanız, sadece bahçe toprağı, torf toprak veya cocopeat kullanmayın. En önemli püf noktası, anavatanında olduğu gibi “havadar” ve “su tutmayan” bir toprak elde etmek. Çünkü, kaktüs ve sukulentlerin kökleri çok sığ, yaşadığı ortam nedeniyle derin ve yoğun kök yapısına sahip değiller. Yine kendi yetiştiği ortamdan yola çıkarak; kendi toprak karışımımızı hazırlarken, içerisinde kum ve benzer tanecikli malzemeleri bol kullanın. Toprağınızı oluştururken, torf toprak ve hindistancevizi lifi olan cocopeat karışımına ek olarak, ponza taşı, dere kumu ve volkan tüfü ekleyerek toprağınızı havadar hale getirebilirsiniz. Çokça tercih edilen perlit zamanla jelleştiği için çok önermiyoruz.

Kaktüs veya sukulentinizi heyecanla alıp ev veya ofisinize geldiğinizde nereye yerleştireceğinizi bilemiyorsanız, yine spesifik türüne göre değişmekle birlikte, genel olarak aydınlık alana ihtiyaç duyarlar. Kaktüs ve sukulentlerinizi kuytu, köşe, karanlık bir pozisyonda tutmayın. Genel olarak güney cephede konumlandırılmalı ve direkt güneş ışığı yerine filtrelenmiş güçlü aydınlık bir konumda yerleştirilmeli. Bununla birlikte özellikle yaz aylarında ortamın havadar olmasına, sık sık hava akışının sağlanmasına önem verin. Yazları uzun süre evde olmadığınız zamanda unutmayın ki bitkileriniz susuzluktan öte, havasız kaldıkları için solar. Kışın ise özellikle geceleri serin ortamlardan hoşlanırlar. Ortam 5-10ºC’nin altına düşmüyorsa bitkinizi kapalı balkonunuza alın. Doğru bakımla kendi gövdesinden hiç beklenmeyecek renklerde ve şekillerde çiçeklerini açtığında yaşayacağınız şaşkınlık ve mutluluk paha biçilemez.

Kaktüs ve Sukulent Ne Sıklıkla Sulanır?

En Sık Yapılan Hata: Sulama Dengesizlikleri

Sulamada ise temelde yapılan iki hata var: Birincisi kaktüs ve sukulentlerin çok su sevmediği bilgisi altında bir köşede onları unutup hiç sulamamak. Diğeri de bitki sevgimizi onları çok sulayarak göstermeye aşina olduğumuz için gereğinden fazla sulama yapıp köklerini, dolayısıyla bitkiyi çürütmek. Bir diğer yandan, mevsim geçişlerine aldırmayıp yaz sonunda hava serinleyince normal sulama periyoduna devam etmek, sulamayı azaltamamak da yapılan hatalardan biri. Yol göstermek ve rehber olması açısından yaklaşık sulama sıklığı önerileri veriyoruz ancak sulama sıklığı vermenin çok doğru olmadığı kanaatindeyiz. İç mekân bitki kategorisindeki birçok bitki dünyanın çeşitli bölgelerinde yetiştirilebiliyor. Örneğin Kuzey Avrupa’da birinin evindeki aynı kaktüsle, Akdeniz iklimine sahip daha güneydeki birinin evindeki aynı kaktüs için benzer sulama sıklığı olmaz.

Tüm bakım koşulları sizin o bitkiyi yaşatmak istediğiniz konuma özel. Ancak yine de yaklaşık bir sayıya ihtiyacı olanlar için; bitkilerin gelişim dönemi olan mart ve eylül dönemlerinde 10-14 günde 1, ortam sıcaklık ve nemine göre yazın haftada 2 kere, kasım-şubat, yani dinlenme ve uyku dönemlerinde ayda 1 sıklıkla sulama yapabilirsiniz. Türden türe göre spesifik durumlar olduğunu belirmiştik. Örneğin kasım aylarında çiçek açmaya başlayan “Zygocactus”, yani yılbaşı kaktüsü için istisnai bir durum var ve çiçeklenmesi bitinceye kadar 2 haftada bir sulaması devam ettirilmeli. Kaktüs ve sukulentler sulanırken toprak ıslak bırakılmamalı ve iki sulama arasında toprağın tamamen kuruması beklenmeli.

Kaktüs Hangi Saksıda Saklanmalı?

Bir diğer önemli husus ise saksı seçimi. Özellikle bitki bakımı konusunda tecrübeniz azsa, altı delikli saksılar tercih etmenizi öneririz. Böylece sulama esnasında fazla su delikten drene olur ve fazla sulama olasılığına karşın, bitkinin köklerinin zarar görmesini engellemiş olursunuz.

Şayet dekoratif görüntülerinden ötürü altı delik olmayan bir saksı tercih etmek isterseniz, bitkinizin altı delik bir saksıya dikili olmasını, bu altı delik saksıyı istediğiniz dekoratif saksı içine yerleştirmenizi öneririz. Saksı seçiminde bilinmesi gereken bir detay da; plastik ve içi sırlı seramik saksıların daha fazla nem tuttuğu, bundan dolayı içindeki bitkinin daha az sulama gerektirdiği, toprak saksının ise nefes aldığı için içindeki toprağın daha hızlı kuruduğu bilgisi. Yani sulama sıklığınızı etkileyen faktörlerden bir tanesi de bitkinizin içinde bulunduğu saksı türüdür.

Dekorasyonda Sukulent ve Kaktüs Nasıl Kullanılmalı?

Bir ortamda kaktüs varsa, oranın başrolü ve gözleri üstünde tutan canlı onlar oluyor. Özellikle dokulu gövdesi ve ilgi çekici dimdik duruşlarıyla dekorasyonunuza sıcak bir hava katacağı kesin. İster minimalist ister boho bir dekorasyon tarzınız olsun hiç fark etmez. Karakterli görüntüleriyle her tarza uyan yegâne bitkiler arasındalar. İsterseniz masa üstünde, orta sehpada, vitrininizde minik boyutlarda tercih edebilirken, dilerseniz salonunuzda daha uzun boylu kaktüsünüz için yer açabilir ve ortamın havasını bu dikenli şaheserlerle değiştirebilirsiniz. Dikenli demişken, kaktüslerinize dokunmanız gereken durumlarda mutlaka uygun eldiven takmayı unutmayın.