Baharın En Güzel Çiçeklerinden: Lale

Bahar gelirken aklımıza hemen gelen lalelerle süslenmiş bahçeler düşüyor aklımıza. Birbirinden farklı renkler ve cinsleriyle görsel bir şölen sunan lalenin mitolojisini, tarihini ve bakımını sizlerle buluşturuyoruz.

Lale çiçeği özellikle Doğu kültür ve mitolojilerinde özel bir yere sahiptir. Mitolojilerde lale bitkisinin oluşumuna dair farklı ve çok çeşitli hikâyeler bulunmaktadır. Bunlardan en ünlüsü ise Pers mitolojisine dayanmaktadır. Bu mitolojiye göre, bir yaprağın üzerindeki çiğ tanesine yıldırım düşmüş ve alev alan yaprak o haliyle donup kalarak laleye dönüşmüştür. Taç yapraklarının ortasında bulunan göbeğinde yer alan siyah yanık görünümün, yıldırımdan arta kalan iz olduğuna inanılır. O günden sonra da lale çiçeği, bahçelerin en gözde çiçeği olmasının yanında şiirlere konu olmaya ve sevgilinin yanağına, şarap dolu kadehe, muma benzetilmeye başlanmıştır.

Anadolu pek çok lale türüne ev sahipliği etmesine rağmen, lale kültürünün Anadolu’ya Türklerle geldiği biliniyor. Roma ve Bizans’ın neredeyse hiç ilgilenmediği bu çiçek, Osmanlı’da sanatta ve edebi eserlerde ve Türk edebi eserlerde oldukça yaygındır. Özellikle ebru ve çini sanatında motiflerde oldukça sık rastlanır.

Lale kelimesi 16. yüzyıla kadar, sadece günümüz lalesi için değil, yabani lale türleriyle birlikte Manisa lalesi ve Lale-i Numan gibi laleye benzetilen tüm yabani kır çiçekleri için kullanılan genel bir isimdir. Aslında Manisa lalesi günümüzde nesli tehlike altında olan Türkiye’nin endemik bitkilerindendir. Fakat Tulpa ailesine değil Anemone ailesine aittir. Lale-i Numan ise bugünkü bilinen adıyla kırların vazgeçilmez gelincik çiçeğidir. 16. yüzyılda Kanuni Sultan Süleyman tarafından Hollanda Kralı’na gönderilen laleler ilk başta Hollandalıları kısa zaman içinde de tüm Avrupa’yı kendisine hayran bırakmış ve lalenin Avrupa’ya yayılımı gerçekleşmiştir. Bugün ise en fazla lale çeşidinin ve farklı özellikteki lalelerin bulunduğu yer Hollanda’dır.

{49282}

Lalelerin Bakımı ve Yetiştirilmesi

Zambakgiller familyasının Tulpa cinsinden olan lale çiçeği çok yıllık, otsu ve soğanlı bitkilerdendir. Nisan ayında çiçeklenme başlar ve türüne göre çiçeklerinin açık kalma ömrü değişkenlik göstermektedir. Laleler kış bahçelerinden peyzaja pek çok yerde kullanıldığı gibi kesme çiçek olarak evlerinizde de yerlerini alabilir. Kesme çiçek olarak aldığınız laleriniz uzun vazolarda tercih etmelisiniz çünkü kesildikten sonra bile uzamaya devam edeceklerdir.

Nereye Dikilmeli?

Lalenin sağlıklı yaşayabilmesi için çok sulamadan kaçınmalısınız.

Batı’da ilkbaharın ve güneşin sembolü olan lalelerin dikim alanı iklim bölgesine göre değişmektedir. Sıcak iklim bölgelerinde tüm gün güneş alan bölgeler yerine sabah güneşli öğleden sonra gölge alan bölgelere dikilirse daha uzun ömürlü olacaklardır. Aksi takdirde tüm gün güneş gören laleler hızlıca çiçek açacak ve kısa zamanda solacaktır. Ilıman iklim bölgelerinde ise sıcaklık derecesine göre güneş alan bölgelere dikim gerçekleştirilebilir. Laleleri diktiğiniz bölgenin rüzgar almayan bölgeler olmasına dikkat etmelisiniz. Aşırı rüzgar alan bölgelerde bitkilerin eğrilmesi, açmaması veya çiçeklerinin dağılması gözlemlenebilir.

Nasıl Dikilmeli?

Laleler hafif nemli toprakları tercih ederler. Lale soğanlarını uygun koşullarda sonbaharda 10-15 cm’lik derinlikte 13-15 cm aralıklarla dikmelisiniz. Lalelerinizin çiçeklenme dönemi sona erdikten ve toprak iyice kuruduktan sonra soğanlarınızı bahçenizden veya saksınızdan çıkartmalısınız. Çıkarttığınız soğanınızın aşırı nemli olmaması saklama koşulları için oldukça önemli ve hassas bir konudur. Islak veya aşırı nemli şekilde çıkarılıp muhafaza edilen soğanlarınızın çürüme ve bozulma ihtimali vardır. Soğanlarınızı ideal koşullarda çıkarttıktan sonra sarmalı ve serin bir yerde muhafaza etmelisiniz. Önemli bir detay da lale soğanlarında tuliperin maddesi bulunmaktadır. Bu madde çocuklar ve evcil dostlarımız için toksik etkili maddelerdendir. Saklama koşullarınızı oluştururken onların ulaşamayacağı yerlerde saklamanız sağlıklı olacaktır.

{31169}

Mutlaka Görmeniz Gereken Lale Festivalleri

İstanbul Lale Festivali

İstanbul Lale Festivali, her sene şehirde renkli görüntülere ev sahipliği yapıyor. Festivalde; parklarda, meydanlarda, bahçelerde milyonlarca lale İstanbullularla buluşuyor. Bunun yanı sıra Emirgan Korusu’nda ve Göztepe 60. Yıl Parkı’nda farklı etkinlikler düzenleniyor. Siz de evinizin balkonuna ya da bahçesine lale dikerek bu renkli görüntülere katkıda bulunabilirsiniz.

Hollanda Lale Festivali

Mayıs ortasına kadar süren Lale Festivali için rotanızı Keukenhof bahçelerine çevirebilirsiniz. Amsterdam’da kalıp günübirlik ziyaret edebileceğiniz bahçede 800’den fazla lale çesidi görmek mümkün.