Tasarım Tarihine Yön Veren İkonik Evler
Yazı Boyutu:
Mimari özellikleriyle tasarım literatüründe kendine yer edinmiş 5 farklı evin stil kodlarını inceliyoruz.
Mimari projeleriyle tasarım tarihine ışık tutan 5 mimarın ayak izlerini takip ediyoruz. Walter Gropius’un Bauhaus ilkelerinin izinde tasarladığı “Gropius House”, Arts & Crafts akımının zanaatkâr estetiğini yansıtan William Morris’in kendisi için tasarladığı “Red House”, Mid-century modern stilini Kaliforniya modernizmiyle bir arada yorumlayan Richard Neutra imzalı “Kaufmann House”, Japonlara özgü zen yaklaşımını geleneksel dokunuşlarla bir araya getiren Kazuo Shinohara imzalı “The Umbrella House” ve UNESCO’nun Dünya Mirası listesine giren “Casa Louis Barragan” evleri günümüzün yaşam alanlarına ilham vermeye devam ediyor.
1
“Gropius House” / Bauhaus Yaklaşımı
Bauhaus’un kurucusu Walter Gropius’un Lincoln Massachusetts’de 1938 yılında kendi ailesi için tasarladığı “Gropius House” bugün bir müze olarak kullanılıyor. Yeşillikler arasında geniş tarlalarla çevrili çiftlik evlerine komşu olan yapı, içinde bulunduğu topoğrafyanın doğal niteliğini, New England’ın vernaküler mimarisiyle bir arada gözler önüne seriyor. İnşa edildiği dönem itibarıyla 2. Dünya savaşı yıllarında Bauhaus akımının modern ilkelerini, seri üretim, prefabrike malzemelerle, tuğla, ahşap ve cam bloklarla bir araya getirerek gösterişten uzak ama geleneksel malzeme ve yapı tekniklerinden de kopmayan bir ev kurgulamayı başarmış Gropius.
İç mekân tasarımında ise Bauhaus’un özgün kimliğinden izler taşıyan metal strüktürlü endüstriyel mobilyaları ve zamanın ötesine geçen bir sadelikte maksimum işlev anlayışını görmek mümkün.
2
“Red House” / Arts & Crafts Akımı
Arts & Crafts akımının sembolü haline gelen “Red House” William Morris’in hayal eviydi. Morris’in Londra’nın güney doğusundaki Bexleyheath kasabasında, mimar arkadaşı Philip Webb ile birlikte tasarladığı evin inşası 1860 yılında tamamlandı. 19. yüzyıl İngiliz mimarisinin en önemli yapıları arasında gösterilen ev 2003 yılından beri The National Trust Vakfı’nın koruması altında ziyaret edilebiliyor.
Orta Çağ mimarisinden ilham alan Morris Red House’u Neo-Gotik üslupla Arts&Crafts hareketinin başarılı bir harmanını yansıtacak şekilde kurgulamış. Ressam Edward Burne-Jones ve Dante Gabriel Rossetti yakın arkadaşları William Morris’e dekorasyonda destek verirken yaptıkları duvar resimleriyle evin zanaatkâr kimliğine katkıda bulunmuşlar. İç mekân tasarımındaki el yapımı işçilikler, İngiliz kırsalına uyumlu rustik öğeler ve botanik tutkunu Morris’in özgün desenleri Red House’u eşsiz kılan öğelerden.
3
“Kaufmann House” / Mid-Century Modern
Richard Neutra imzalı “Kaufmann House” 1946 yılında Palm Springs’te tasarlanmış, 20 yüzyılın ikonik evleri arasındaki yerini almış eşsiz bir proje. 1923 yılında Viyana’dan Amerika Birleşik Devletleri’ne taşınan Neutra 1930 yılına kadar Frank Lloyd Wright ve Rudolf Schindler ile birlikte çalıştı. Frank Lloyd Wright’ın efsanevi projesi “Falling Water” evini sipariş eden Kaufmann ailesi kuzeydoğunun soğuk kışlarından kaçmak için Kaliforniya’da hayal ettikleri tatil evinin projesini Richard Neutra’ya emanet ettiler. Tasarımında taş, cam ve çelik malzemelerinin kullanıldığı yapı Mid-century modern estetiğini incelikli detaylarla bir araya getiriyor.
İçerisiyle dışarısı arasındaki sınırları ortadan kaldıran mimari kurgunun merkezinde ana yaşam alanı yer alıyor. 5 yatak odası, mutfak ve yemek odası ana yaşam alanının çevresinde, arazideki hâkim rüzgarlara ve güneş ışığının açılarına göre iklim koşullarını dengeleyecek şekilde kurgulanmış. Bugün Kaliforniya modernizmini simgeleyen ikonik evler arasında gösterilen Kaufmann House 5 yıllık bir restorasyon sürecinin ardından 25 milyon dolarlık satış fiyatıyla Palm Springs’teki en pahalı ev olma özelliğine sahip.
4
“The Umbrella House” / Japandi Stili
1961 yılında Tokyo’da ünlü Japon mimar Kazuo Shinohara’nın mimar Kenzo Tange’nin desteğiyle inşa ettiği “The Umbrella House” Japon evlerinin ve tapınaklarının geleneksel yerel mimarisinden ilhamını alıyor. Şemsiyeyi andıran piramit şeklindeki çatısının formundan ismini alan evin bir yol yapımı projesinden ötürü yıkımı söz konusu olunca tasarım markası Vitra evi satın alarak sergilemek için Weil am Rhein’deki Vitra kampüsüne taşımış. Tasarımında kullanılan Japon servisi ile Japon ve Oregon çamları ahşap yapıya özgün kimliğini kazandıran parçalardan.
Kare planlı mimari kurgu 55 metrekarelik taban alanıyla küçük bir ailenin ihtiyaçlarını karşılayacak basit bir düzeneğe sahip. Sürgülü kapılarla birbirinden ayrılan odalar, kapıların üzerindeki sanatçı Setsu Asakura imzalı desenler ve tatami odasıyla Japonlara özgü yaşam stilini gözler önünen seren bu ikonik evi Vitra kampüsünde ziyaret etmek mümkün.
5
“Casa Louis Barragan” / Latin Amerika Minimalizmi
Pritzker ödüllü mimar Louis Barragan’ın kendi evi ve atölyesi olarak 1948 yılında inşa ettiği yapı, Mexico City’de eski Tacubaya işçi sınıfı mahallesinde yer alıyor. Konumu itibariyle mimarın alçakgönüllü manifestosunun bir yansıması niteliğini taşıyan ev renk, ışık, gölge, form ve dokulara yaptığı vurgularla dönemin Meksika mimarisinin sembolleri arasında kabul ediliyor. Caddeye bakan cephesi brüt bir minimalizm örneği sergilerken arka taraftaki bahçeye açılan cephe geniş pencereleriyle gün boyu ışık oyunlarına ev sahipliği yapıyor.
Meksika kültürünün birer izdüşümü niteliğindeki koyu pembe, sarı ve lila gibi canlı renkler evin farklı duvarlarındaki yerini almış. 2004 yılında UNESCO dünya mirasları listesine alınarak müzeye dönüştürülen Casa Louis Barragan’ı ziyaret ederek mimarın özgün dünyasına yolculuk edebilirsiniz.
İkonik sanatçıların evlerini ve dekorasyon stillerini incelemek için tıklayın.
20. yüzyıla yön veren evlerle ve mimarlarıyla tanışmak için tıklayın.
