Akneli Ciltler İçin Bakım Önerileri
Yazı Boyutu:
Dermatoloji Uzmanı Doç. Dr. Ezgi Özkur’a akneye neden olan sebepleri ve farklı akne çeşitlerini sorduk. Sivilce alanındaki etkili tedavi yöntemlerini, içerik ve uygulamaları sizin için öğrendik.
Akne Nedir ve Neden Oluşur?
Akne, gözeneklerin yağ ve ölü deri hücreleriyle tıkandığında ortaya çıkan bir cilt rahatsızlığıdır. Bu tıkanma, beyaz noktalara, komedon denilen siyah noktalara veya iltihaplı sivilcelere neden olabilir. Akne, her yaştan insanı etkilemesine rağmen en çok gençler arasında yaygındır.
Akne, gözenek denilen kıl foliküllerinin tıkanmasıyla başlar. Gözenekleriniz şunlarla tıkanabilir:
- Sebum: Cildiniz için koruyucu bir bariyer sağlayan yağlı bir maddedir. Sebumun fazla salgılanması gözenekleri tıkayarak akne oluşumuna neden olabilir.
- Bakteriler: Cildinizde doğal olarak az miktarda bakteri yaşar. C. Acnes denilen bir bakteri yağlı ortamda çoğalmak için elverişli ortam bulur, yağla dolu tıkanmış gözenekte üreyerek iltihaplı akne oluşumuna neden olur.
- Ölü cilt hücreleri: Cilt hücrelerimizin stratum korneum denilen en üst tabakası, alttan daha fazla hücrenin büyümesine yer açmak için sık sık dökülür. Bu ölü hücreler de gözeneklerin tıkanmasına neden olur.
Akneyi Tetikleyen Faktörler Nelerdir?
Spor kaskı gibi dar kıyafetler ve başlıklar giymek veya maske takmak akneyi tetikleyebilir. Bunun yanı sıra; hava kirliliği ve belirli hava koşulları, özellikle yüksek nem, ağır losyonlar ve yağlı kremler gibi yağlı kişisel bakım ürünleri kullanmak veya kızartma yağı bulunan bir restoranda çalışmak gibi rutin olarak yağla temas ettiğiniz bir alanda çalışmak da yine akneyi tetikleyen faktörler arasında yer alabilir.
Stres, kortizol hormonunu artırarak akne oluşumunu artırabilir. Bazı ilaçların yan etkisi olarak da akne çıkabilir. Sivilceleri sıkmak ve oynamak büyümesine neden olabilir. Bazı kozmetik ürünler akne çıkışını artırabilir. Son araştırmalar, glisemik indeksi yüksek şekerli gıdaların da akne çıkışını artırdığını göstermiştir.
Erişkin Aknesi Nedir ve Nasıl Tedavi Edilir?
Erişkin aknesi 25 yaşından sonra devam eden veya 25’ten sonra başlayan akne durumudur. Ergenlik aknesine benzer şekilde retinoidler, benzoil peroksit, salisilik asit içeren topikal krem/losyon gibi ürünler veya ağızdan antibiyotik veya izotretionin içeren haplar kullanılabilmektedir. Tedavide seçilecek ajan dermatoloji uzmanları tarafından muayene sonrası belirlenmektedir. Seçilecek tedavide belirleyici etkenler, aknenin şiddeti, aknenin formu (kistik, komedonal vb), çukur iz bırakıp bırakmadığı, hastanın cilt tipi, retinoidli kremleri tolere edip edemeyeceği, gebelik planı olup olmaması gibi durumlardır.
Erişkin Aknesi Önlenebilir mi?
Yapılan araştırmalarda erişkin aknesi yaşayan kişilerin sadece belirli bir kısmında hormonal problemler saptanmıştır. Adet düzensizliği, kıllanma artışı gibi ek şikayetleri olan kişilerde polikistik over sendromu gibi jinekolojik bazı hastalıklar taranmalı ve varsa tedavi edilmelidir. Bu altta yatan rahatsızlıkların tedavisi, erişkin aknesinin de iyileşmesinde önemlidir.
Akneli ciltlerde özellikle cilt bakım rutini daha da büyük önem taşır. Özellikle cilt temizliği çok önemlidir. Makyajla uyumak, akşam cilt temizliği yapmadan uyumak, gözeneklerin tıkanıklık riskini artıracağı için akne oluşumunu arttırır. Yine çok aşırı yıkamak da cilt bariyerini bozarak kızarıklık ve hassasiyet şikayetini arttırır.
Cildi doğru temizleme şekli günde 1 veya 2 defa (biri mutlaka gece olmak şartıyla) 20 saniye süreyle cilde uygun bir yıkama jeliyle köpürterek, ılık suyla durulama şeklinde yapılabilir. Salisilik asitli yıkama jelleri gözeneklerdeki artık keratini, kiri temizlemede etkilidir, akne oluşum riskini azaltır.
Dermatoloji uzmanınızın mevcut olarak başladığı bir akne tedavisi varsa ona uygun cilt bakım rutini oluşturacaktır. Bunun haricinde akneye meyilli ciltler rutinlerinde yıkama jelleri dışında, ciltlerinin tolere edebildiği sıklıkta AHA, BHA içeren tonik veya serumlar kullanabilir. AHA (alfa hidroksi asitler) ve BHA (beta hidroksi asitler) ve hassas ciltlerde de PHA (poli hidroksi asitler) ciltteki ölü deriyi temizlemeye yardımcı olur ve gözeneklerde birikinti olma riskini azaltır.
Tüm ciltlerde nemlendirme öneriyoruz. Hem cilt bariyerini sağlamlaştırmak hem asit veya akne kremleri gibi medikal tedavilerinin tolere edilebilme oranını arttırmak için. Akneye meyilli ciltler ince dokulu su bazlı veya “acne prone skin”, “akneye meyilli ciltler için” ibareleri olan nemlendiricileri kullanabilir.
Fungal Akne Nedir? Erişkin Aknesinden Farkı Nedir?
Fungal akne, kıl folikülü (gözeneklerin) Malassezia mayası adı verilen bir mantarla enfekte olması durumunda ortaya çıkan yaygın bir cilt rahatsızlığıdır. Bu duruma Malassezia foliküliti veya Pityrosporum foliküliti de denir. Aslında bir akne değil folikülit yani kıl kökü iltihaplanmasıdır.
Malesezia foliküliti küçük, kaşıntılı, kırmızı şişliklere (papül) neden olur. Bazen bu papüller biraz daha büyür ve beyaz noktalara, küçük beyaz veya sarı irinli hale dönüşür.
Akneden farklı olarak komedonlar beklenmez, kızarık küçük şişlikler ve iltihaplı şişlikler olarak kendini gösterir. Dermatoloji uzmanı muayene ile ayırıcı tanısını yaparak tedavi planlar. Tedavisinde mantar ilaç ve kremleri kullanılır.
Akne Karşıtı En Etkili Ürünler
Cildi kurutmayan ve hafif köpüren yapısıyla etkili bir temizlik sağlarken, %2 salisilik asit ve çinko içeriğiyle yağlanmayı kontrol altına almaya, siyah noktaları ve sivilceleri azaltarak daha eşit bir cilt oluşturmaya yardımcı oluyor.
Salisilik asit içeren formülüyle gözeneklere nüfuz ederek cilt kusurlarının görünümünü azaltmayı ve 3 temel seramid içeriğiyle cilt bariyerini onarmayı destekliyor.
Yağlı cildi kurutmadan nazikçe arındıran formülü, kirleri ve sebumu temizleyerek cildin temiz ve ferah kalmasını sağlıyor.
Niasinamid, arbutin ve laktik asit içeriğiyle cildi kurutmadan arındırırken, salatalık ve çinko içeriğiyle gözenek ve siyah noktaları engellemeye yardımcı oluyor.
Blemish + Age Defense, salisilik asit, diyoik asit içeren formülü ile gözeneklerin görünümünü ve cilt tonu eşitsizliğini azaltırken, sivilce izlerini ve leke sonrası kızarıklığı azaltmada da etki gösteriyor.
Salisilik asit, cica ve yeşil çay yaprağı ekstresi ile aşılanmış bu yamalar, lekelerin görünümünü hızlı ama etkili bir şekilde azaltmaya yardımcı oluyor.
Niacinamide ile zenginleştirilmiş, durulama gerektirmeyen, günlük peeling etkili serum, siyah noktaların, cilt kusurlarının ve lekelerin görünümünü hedef alıyor ve cildi yenilemeye yardımcı oluyor.
14 gün gibi kısa bir sürede cilt kusurlarını azalttığı klinik olarak kanıtlanmış ürün, Centella Asiatica özleri, Bakuchiol, Niacinamide, Squalane ve Panthenol içerikleriyle cildi anında rahatlatarak güçlendirmeye, yenilemeye ve kusuların görünümünü azaltmaya yardımcı oluyor.
Salisilik asit içeriğiyle cilt kusurlarını düzeltmeye ve leke oluşumunu engellemeye yardımcı oluyor. Cildi etkili şekilde arındırmayı ve yüzeysel bir peeling etkisiyle ton farklılıklarını gidermeyi destekliyor.
Nazik ama etkili arındırıcı yüz serumu, Blue Tansy, Niasinamid ve Çinko içeriğiyle cildi sakinleştirmeye ve cilt bariyerini onararak daha sağlıklı bir görünüm sağlamaya yardımcı oluyor.
Siyah nokta karşıtı bakım sağlayan ürün aynı zamanda ciltteki sebum dengesini sağlamaya ve gözenekleri temizleyerek cildi matlaştırmaya yardımcı oluyor.
Özellikle hassas problemli ciltleri yatıştırmayı, kusur ve lekelelerin görünümünü azaltmayı hedefleyen ürün, Azelaik Asit, prebiyotik ve postbiyotik içeriğiyle cildin koruma bariyerini de güçlendirmeyi destekliyor.
Glikolik, tartarik, laktik ve sitrik asit gibi glikolik asitler yardımıyla ciltteki pürüzlü ölü deriyi temizlemeye yardımcı oluyor. Salisilik asit içeriği ise gözenekleri temizlemeyi ve sebum dengesini sağlamayı destekliyor. Ürün, AHA ve BHA bileşenlerinin yanı sıra Ahududu, Kaktüs Özü, At Kestanesi gibi cildi yatıştırmaya, korumaya ve nemlendirmeye yardımcı içeriklere de sahip.
İçeriğindeki %1,8 salisilik asit ve %10 malik asit sayesinde cildin sebum dengesini düzenlemeye yardımcı olurken, siyah nokta ve sivilce karşıtı etki gösteriyor. Patentli fluidactiv içeriğiyle yeniden akne oluşumunu engellerken, kuruluk tahriş veya hassasiyetle savaşmayı destekliyor.
