Benim Zamanım: Ferit Odman
Yazı Boyutu:
Zamanı ustalıkla yöneten ve her ritimle kendine has bir dünya yaratanların hikayeleri her zaman radarımızda. “Benim Zamanım” projesi kapsamında, cazın enerjisini ve özgürlüğünü müziğine taşıyan, uluslararası başarılarıyla Türk caz sahnesinde adından söz ettiren caz sanatçısı Ferit Odman’ın müzikal yolculuğuna odaklanıyoruz. Cazın ruhunu çocukluğundan itibaren soluyan Odman, bu müzikal mirası kendi özgün tarzıyla harmanlayarak davuluyla müzik dünyasında silinmez izler bırakıyor.
OGGUSTO olarak Saat&Saat ile birlikte, cazın ritmi ve zamanın akışını ustalıkla harmanlayan Ferit Odman ile bir araya geldik. Zamanı sahnede bir enstrüman gibi kullanarak anı yeniden yaratan Odman, müziğinde her saniyenin ve ritmin anlamını ortaya koyuyor. Davulun ritmiyle zamanı adeta yeniden tanımlayan Odman’ın, cazın derinliklerinde dolaşan yaratıcı yolculuğunu ve müziğiyle zamanın akışını nasıl değiştirdiğini keşfetme şansı bulduk.
Müziğe olan ilginiz nasıl başladı? Müziğe olan ilginizi ne tetikledi?
Müziğe, özellikle davula ve sahnede parıldayan zillere olan ilgim çocukluğumdan beri vardı; ancak bu ilgiyi asıl tetikleyen şey, babamın 60’lı yıllarda Wharton School’dan dönerken yanında getirdiği caz plaklarını keşfetmem oldu. 13 yaşında da profesyonel bir müzisyen olmaya kesin karar verdim.
Meslek hayatınızda karşılaştığınız zorluklar nelerdir? Bu zorlukları nasıl aştınız?
Caz çok geniş bir kitleye hitap etmiyor, bu yüzden hayat kazanmak için kolay bir janr değil. Ama tutkuma bağlı kalıp tamamen caz özelinde bir kariyer yolu çizerek tek bir alanda başarı hayal ettim, o yüzden çok da zorluk yaşamadım diyebilirim.
Müziğinizde nelerden ve kimlerden ilham alıyorsunuz?
Max Roach, Philly Joe Jones, Art Blakey gibi büyük ustalar benim temel ilham kaynaklarım. Aynı zamanda yaşamın kendisinden, şehirlerin ritminden ve günlük hayattan ilham alıyorum. Bir davulcu olarak çevremdeki her ses, benim için bir ritme ve melodiye dönüşüyor.
Davulun caz müziğindeki rolü hakkında ne düşünüyorsunuz? Davulun cazda sizi en çok etkileyen yönü nedir?
Davul, caz müziğinin kalp atışıdır. Davulcular olarak, solistlere ve doğaçlamaya zemin hazırlamak bizim esas görevimizdir. Davulun, ritmik modülasyonlarla her an müziğin seyrini değiştirebilme gücü ise beni çok etkiliyor.
Bir albüm veya şarkı üretme sürecinizde en keyif aldığınız aşama nedir?
Kayıt süreci beni her zaman heyecanlandırmıştır. Stüdyoda her şeyin mükemmel bir uyum içinde bir araya gelmesi ve o yaratım anının büyüsüne birinci elden şahit olmak, eşsiz bir deneyim.
Caz müziğinde doğaçlamanın önemi nedir? Kendi müziğinizde doğaçlama ile nasıl bir bağ kuruyorsunuz?
Doğaçlama, cazın olmazsa olmazı ve onu diğer müzik türlerinden ayıran en önemli öğelerden biridir. Ben doğaçlamayı bir anlatım aracı olarak kullanıyorum. Her performansta o günün hissettirdiği hislerle sıfırdan bir şey yaratmak çok heyecan verici. Bu heyecan da her seferinde dinleyiciye yansıyor.
Caz müziğinde zamanın rolü nedir? Özellikle doğaçlamada zaman kavramını nasıl ele alıyorsunuz?
Zaman, cazda hem bir sınır hem de bir özgürlük alanı. Tempoyu hissetmek ve onun içinde esneklik bulmak çok önemli. Doğaçlama sırasında zamanı genişletmek, esnetmek ve onunla oynamak bana büyük bir özgürlük sunuyor.
Caz müziğinde zamanın ritmini nasıl tanımlarsınız? Farklı tempolar veya ritimlerde zaman algınız nasıl değişiyor?
Zamanın ritmi, müziğin ruhunu belirleyen temel unsurlardan biri. Hızlı bir tempoda zaman akışı hızlı ve enerjik, daha yavaş tempolarda ise daha derin ve meditatif. Her tempo, kendi içinde farklı bir hikaye anlatıyor. Bir davulcu olarak buna hükmedebilmek ise bu hayatta yapmayı en çok sevdiğim şey.
Sahne performanslarınızda zaman nasıl akıyor? Zamanı sahnede hissettiğiniz şekliyle tarif edebilir misiniz?
Sahnede zaman ve mekan algısı kesinlikle kayboluyor. Konser boyunca zamanın nasıl geçtiğini hakikaten fark etmiyorum. Bu, sahneye çıkmanın en büyüleyici yanlarından biri; birçok kişinin meditasyonla ulaşmaya çalıştığı bilinç düzeyine erişebilmek.
Zaman içinde sizi en çok etkileyen, unutamadığınız bir an var mı? Bu an kariyerinizi nasıl şekillendirdi?
Sahnede olduğum her an unutulmaz, fakat albüm kayıtları sırasında yaşananlar eşsiz oluyor. Son albümde “Look, Stop & Listen” parçasının kaydı bittiğinde Don Sickler omzuma elini koyup “Philly Joe Jones bunu duysa seninle gurur duyardı” demişti. Bu benim için unutulmaz ve çok etkiliydi. Sonuçta “Dameronia with Strings” albümü hem müzikal hem de odyofil dünyada ses getiren bir albüm oldu.
Genç müzisyenlere özellikle caz alanında ilerlemek isteyenlere vermek istediğiniz en önemli tavsiyeler nelerdir?
Disiplinli olmak, sürekli çalışmak ve sabırlı olmak çok önemli. Caz, derin bir müzik türü ve gerçekten özümsemek için zaman ve emek gerekiyor. Ayrıca doğaçlamadan korkmamalarını, anı yaşamalarını öneririm. Ve tabii ki bu işin alfabesi olan bebop ekolünü çok fazla dinlemeleri, özümsemeleri ve çalışmaları önemli.
Benim Zamanım Diyenlerle Kısa Kısa
- En sevdiğiniz caz albümü?
Clifford Brown with Strings
- Sizi en çok etkileyen müzisyenler kimler?
Max Roach, Art Blakey, Philly Joe Jones
- Favori caz kulüpleriniz?
Village Vanguard, Smalls, Dizzy’s, Smoke (New York)
- Sahne öncesi ritüeliniz nedir?
Hiçbir konuda ritüelim yok.
- Sahne performansı için favori aksesuarlarınız?
Cep mendillerim ve Raymond Weil saatim.
- En unutulmaz konser deneyiminiz?
New York’ta St. Peters Church’te Mulgrew Miller ile çaldığım gün.
- Birlikte çalışmaktan en çok keyif aldığınız müzisyenler?
Beraber çaldığım herkesi çok seviyor ve keyif alıyorum.
- Bir enstrüman olsanız hangisi olurdunuz?
Kesinlikle davul.
*Bu içerik Saat&Saat iş birliğinde hazırlanmıştır.
