Mutlaka İzlemeniz Gereken Oscar Ödüllü Belgesel Filmleri
Yazı Boyutu:
Belgesel film meraklıları için Oscar tarihindeki en iyi belgeselleri sizler için derledik. Oscar ödülü alan hangi belgesel filmler sinemaseverlerle buluştu birlikte göz atalım.
Oscar tarihinin belki de sesi en az çıkan kategorisidir belgesel filmler. Tarihi tanıklıklara, sosyal problemlere, çözüm önerilerine, ortaya çıkmayan belgelere ve tüm bunlardan edindiğimiz yeni farkındalıklara dair bir tür: Belgesel.
20 Days in Mariupol, Diğer Platformlar – IMDb: 8.5
2023 yapımı “20 Days in Mariupol” filmi, Ukrayna’nın Mariupol şehrinde 2022 Rus işgali sırasında yaşanan dramatik olayları gerçekçi bir şekilde anlatıyor. Film, Associated Press’ten Ukraynalı gazetecilerden oluşan bir ekibin kuşatma altındaki şehirde mahsur kalmasını ve Rus işgalinin vahşetini belgeleme mücadelesini konu alıyor. Film aynı zamanda; Uluslararası Suç ve Ceza Film Festivali’nde En İyi Belgesel, Ukrayna Film Eleştirmenleri Ödülleri’nde Yılın Keşfi, Sundance Film Festivali’nde ise Jüri Özel Ödülü’nün sahibi.
Oscar Kazandığı Yıl: 2024
Navalny, Diğer Platformlar – IMDb: 7.7
Belgesel ve gerilim türünde izleyicilerin karşısına çıkan “Navalny” filmi, Rus muhalefet lideri Alexei Navalny’nin merak uyandıran hikayesini gözler önüne seriyor. 2023 Oscar Ödülleri’nde “En İyi Belgesel” ödülünün sahibi olan film, Kremlin’in saldırıyla bağlantılı olduğu iddiasını ve muhalefet liderinin 2021’in başında Rusya’ya döndüğünde tutuklanmasını konu alıyor.
Oscar Kazandığı Yıl: 2023
Summer of Soul (Soul Yazı), Diğer Platformlar – IMDb: 8.0
Ahmir-Khalib Thompson tarafından yönetilen Amerikan belgesel filmi “Summer of Soul”da, 1969 yılında düzenlenen 300 bin kişiden fazla kişinin katıldığı Harlem Kültür Festivali’nden görüntüler ekrana geliyor. 50 yıl önce çekilen anların gösterildiği belgeselde, izleyiciler Afrikalı Amerikalı müzik kültürünü yakından görebiliyor.
Oscar Kazandığı Yıl: 2022
My Octopus Teacher (Ahtapottan Öğrendiklerim), Netflix – IMDb: 8.1
“Pek çok insan ahtapotun uzaylı gibi olduğunu söyler. Ama garip olan şu ki, onlara yaklaştıkça birçok yönden birbirimize çok benzediğimizi fark ediyorsunuz.”
Bir ahtapotun özündeki bilgeliği keşfetmek… Okyanusta yüzen Craig Foster, bir gün bir ahtapotla tanışıyor ve inini ziyaret ederek, aylarca hareketlerini takip ediyor ve onun güvenini kazanıyor. Tüm bu aşamalarda insan ile hayvan arasındaki mükemmel bağa tanık oluyoruz.
Oscar Kazandığı Yıl: 2021
{22337}
American Factory (Amerikan Fabrikası), Netflix – IMDb: 7.4
Endüstri sonrası Ohio’da, Çinli bir milyarder terk edilmiş bir General Motors tesisinde iki bin Amerikalı kiralayan bir fabrika açtı. Umut ve iyimserliğin ilk günleri, yüksek teknoloji ürünü Çin işçi sınıfı Amerika’yla çatıştığında aksiliklere yol açar.
Oscar Kazandığı Yıl: 2020
Free Solo, Diğer Platformlar – IMDb: 8.1
“Free Solo”, tırmanışçı Alex Honnold’un hiçbir emniyet aleti veya ip kullanmadan Yosemite’de bulunan 2307 metre uzunluğundaki El Capitan’a tırmanışını anlatıyor. Belgesel tırmanışın kendisini anlatmanın yanında Alex’in bu kararı nasıl verdiği ve bu süreçte neler yaptığını da kapsıyor.
Oscar Kazandığı Yıl: 2019
Icarus, Netflix – IMDb: 7.9
Yönetmen koltuğunda Bryan Fogel’ın oturduğu belgesel, Amerikalı bisikletçinin Putin’in yakalamayı en çok istediği muhbir olan Rus bilim insanının karıştığı dev doping skandalının içinde yaşadıklarını konu alıyor. 2018 yılında Oscar Ödülleri’nde En İyi Belgesel Ödülü’nü alan belgesel, aynı zamanda Sundance’te ilk kez verilen Orwell Ödülü’nü kazandı.
Oscar Kazandığı Yıl: 2018
{23535}
O.J: Made in America, Diğer Platformlar – IMDb: 8.9
7 saat süren 2016 yapımı “O.J: Made in America” belgeseli, futbolcu OJ Simpson’ın yükselişi, düşüşü ve cinayet duruşmasını etkileyici sahneler ile ele alıyor. Belgesel, eleştirmenler tarafından Amerika tarihinde ırkçılığı konu alan en kapsamlı belgesel olarak gösteriliyor.
Oscar Kazandığı Yıl: 2017
Amy, Diğer Platformlar – IMDb: 7.8
“Amy” belgeseli, 2011 yılında hayatını kaybeden şarkıcı Amy Winehouse’un hayatını, kariyerini, uyuşturucu ve alkol bağımlıklarıyla ve Bulimia hastalığıyla mücadelesini konu alıyor. Filmde Winehouse’un ailesi, yakın çevresi ve birlikte çalıştığı insanların görüşlerine yer veriliyor.
Oscar Kazandığı Yıl: 2016
Citizenfour, Apple TV – IMDb: 8.0
“Hepimizin bunda payı var, burası bizim ülkemiz ve vatandaşlar ile hükümet arasındaki güç dengesi, aslında, bilirsiniz, seçilmişler ve seçmenlerin aksine, yönetenler ve yönetilenlerin dengesi haline geliyor.”
ABD halkının bilmesi gereken birtakım gizli belgeleri açığa çıkaran ve ardından Rusya’ya sığınan Edward Snowden’ın hikâyesi bir otel odasından alınan kayıtlarla bizlerle. Yönetmen Laura Poitras, The Guardian ekibinden Glenn Greenwald ve Ewen MacAskill’in 2013’te Snowden ile ilk tanışmalarından Rusya’ya sığınma hakkı kazandığı zamana kadar yaşanan olayları ele alıyor. Belgesel, ABD Ulusal Güvenlik Ajansı’ndan özel görüntüleri de içeriyor.
Oscar Kazandığı Yıl: 2015
{31676}
20 Feet from Stardom, Diğer Platformlar – IMDb: 7.4
Ünlü yıldızların 20 adım arkasında onlara sesleriyle eşlik eden, seslerini duyduğumuz ancak kimi zaman varlıklarını dahi fark etmediğimiz gizli yıldızların hayatına tanık oluyoruz. Geri vokaller olmaksızın büyük sahne şovları ne durumda olurdu bilinmez ancak kalabalıkların onlar hakkında duymadığı birçok gerçeğin olduğu aşikar. “20 Feet from Stardom”, büyük şarkıcıların arkasında sesleriyle popüler şarkılara eşlik eden bu sanatçılara kulak verip, Lou Adler, Chris Botti ve Carole Childs gibi isimlerin kendi hikayelerini beyaz perdeye aktarıyor.
Oscar Kazandığı Yıl: 2014
Man On Wire (Teldeki Adam), Diğer Platformlar – IMDb: 7.7
“Hayat, hayatın kıyısında yaşanmalıdır. İsyan etmelisiniz. Kendinizi kurallara bağlamayı reddederek, kendi başarınızı reddederek, kendinizi tekrarlamayı reddederek, her günü, her yılı, her fikri gerçek bir meydan okuma olarak görerek. Sonra hayatınızı yaşayacaksınız; bir ip üzerinde.”
Philippe Petit’in muhteşem başarısının perde arkası işte bu belgeselde. “Man On Wire”, Petit’in 7 Ağustos 1974’te New York’taki İkiz Kuleler arasındaki yürüyüşünü nasıl gerçekleştirdiğine odaklanıyor. Adeta bir gerilim filmi gibi kurgulanmış belgeselden, sonunu bilsek de izlediğimiz keyifli bir kurmaca tadı da alıyoruz.
Oscar Kazandığı Yıl: 2009
Bowling for Columbine (Benim Cici Silahım), Diğer Platformlar – IMDb: 8.0
“Beni vurmadığınız için teşekkür ederim.”
“Bowling for Columbine”, ABD’deki 1999 Columbine Lisesi katliamının ardından, ünlü belgeselci Michael Moore’un ülkedeki bireysel silahlanmaya ‘savaş açtığı’ bir belgesel. Yayınlandığı dönem Cannes Film Festivali’nden de ödülle dönen yapım, ABD tarihinin kökenlerine kadar inen şiddet kültürünü ve bu şiddetin medyadaki kusurlu temsillerini gösteriyor.
Oscar Kazandığı Yıl: 2003
{30477}
American Dream (Amerikan Rüyası), Diğer Platformlar – IMDb: 7.8
Austin Minnesota’daki bir et paketleme fabrikasında çalışan işçilerin başlattığı bir grevin, hem toplumsal hem de bireysel etkilerini tek tek gösteren bir belgesel “American Dream”. Filmde gösterilenler 1986 yılına ait olsa da, ABD ekonomisinin bugününe de hâkim olan “kâr üstüne kâr” düşüncesinin yarattığı yıkımlara odaklanıyor. Film, “Amerikan Rüyası”ndan uyanamayan sendika-şirket gerilimine odaklanan oldukça güçlü bir seyir.
Oscar Kazandığı Yıl: 1991
Hearts and Minds, Diğer Platformlar – IMDb: 8.2
“Yani Vietnam’da savaşmaya hazır olmalıyız ancak nihai zafer orada yaşayan insanların kalplerinde ve zihinlerinde yatmaktadır.”
ABD’nin Vietnam işgalini, farklı görüşler ve tartışmalar eşliğinde aktaran belgesel, yapıldığı döneme göre oldukça cesur bir anlatıma sahipti. Haber arşivi görüntülerinin yanı sıra özgün röportajlardan da oluşan “Hearts and Minds”, yüceltilmiş militarizmin, nasıl kanlı bir savaş yarattığına odaklanır. Film ayrıca benzerlerinden farklı olarak, Vietnam halkının da sesini duyurmaya çalışır.
Oscar Kazandığı Yıl: 1975
Woodstock, Apple TV – IMDb: 8.1
“Belki de herkesin yapabileceği en iyi şey, bir çadırınız ya da gideceğiniz belirli bir yeriniz yoksa, kendinize bir toprak parçası yapmak, komşunuza iyi geceler dilemek ve bunun için kendinize teşekkür etmektir.”
500 bin kişinin katıldığı, müzik tarihinin en ünlü konseri 1969’da New York’ta gerçekleşmişti. Belgesel, bu konserden görüntüler içerdiği kadar 1960’ların ABD’sinin bir portresini de sunuyor; sanatçılarla, hayranlarla yapılan röportajların ışığında dönemin sosyopolitik ayrıntıları belirginleştiriyor.
Oscar Kazandığı Yıl: 1971
{35327}
