Wunderman Thompson Raporuna Göre Geleceği Belirleyen 100 Trend
Yazı Boyutu:
Wunderman Thompson’ın “Geleceği Belirleyen 100 Trend 2023” raporunda dikkat çeken trendleri keşfedin.
Wunderman Thompson tarafından her sene Ocak ayında yayınlanan; teknoloji, kültür, pazarlama, sağlık, seyahat gibi 10 farklı kategoride toplam “Geleceği Belirleyen 100 Trend 2023” raporu paylaşıldı. Her yılın sonunda hemen hemen her alanda trend raporları paylaşılıyor, peki Wunderman Thompson’ın raporunu farklı kılan ne?
Bu rapora belki de biraz Moda Haftası’ndaki defileler gibi bakmak gerek. Moda Haftası’nda izlediğimiz defilelerde podyumda mankenlerin giydiği çoğu kıyafet ve aksesuar satışa sunulmaz. Ama defile, hangi mankenlerin yer aldığı, konsept, kıyafetler ve aksesuarlar aslında o markanın kreatif yönünü aktarır ve bizi hemen o sene olmasa da iki ya da üç yıl sonra göreceğimiz, belki de sahibi olmak için sırada bekleyeceğimiz ürünlere, tasarım ve konseptlere hazırlar. Wunderman Thompson raporunu da bu şekilde okumak ve analiz etmenin oldukça önemli olduğunu düşünüyorum ki geçen sene raporda altı çizilen; sanal influencer’lar, zihin ve ruh sağlığı konusunun önemi ve bu alandaki gelişmeler, tüketicinin “deneyim” odaklı tercihleri, sıvı şifa gibi trendlerin bu sene yaygınlaşmaya başladığına tanıklık ettik.
OGGUSTO okurları için özellikle kültür, teknoloji ve pazarlama trendlerinden ilham ve fikir vermesi amacıyla seçtiklerimi detaylarıyla yorumlamak istedik. Ama raporun geneline bakacak olursak “Metaverse” kavramından “Web 3.0” kavramına bir geçiş olduğunu ve bununla beraber demokratik dijitalleşme ve internetin öne çıktığını, iklim kriziyle mücadele ve yaşadığımız dünyayı korumak için atılması gereken adımların ve tüm paydaşlara düşen rolün daha da arttığını, ruh ve zihin sağlığı konusunun önemini korumaya devam ettiği, “joyconomy” yani neşe ekonomisi ile tüm dünyanın iklim krizi, resesyon ve enflasyon, depresyon, anksiyete gibi artan ruh ve zihin hastalıkları gibi konularla baş edebilmesi için optimizm, neşe ve eğlenceye olan ihtiyacının artması, kapsayıcılık ve çeşitliliğin artması, dezavantajlı grupların desteklenmesinin çok daha fazla alana hatta evrene yayılması, deneyim ekonomisi gibi konu başlıklarının mutlaka altını çizmemiz gerekir. Keyifli okumalar!
{112435}
Kültür Trendleri
Yeni Gerçeklik
2021’in son, 2022 yılının ilk dönemlerinde hayatımıza giren “Metaverse” kavramı yerini “Web 3.0”a yani merkeziyetsiz, blok zincir tabanında çalışan sanal evrene bırakıyor. Web 3.0’a geçişte ve geçildiği dönemde de 2 önemli teknolojinin altı çok net çiziliyor, AR yani arttırılmış gerçeklik ve VR yani sanal gerçeklik. Apple CEO’su Tim Cook, özellikle arttırılmış gerçekliğin hayatımızın rutin bir elementi olacağını belirtiyor ve ekliyor: “Şimdi nasıl ‘internetsiz nasıl yaşamışız’ diyoruz, gelecekte de AR olmadan nasıl yaşamışız diyeceğiz.”
Yaratıcı Komüniteler
Geçtiğimiz senenin raporunda öne çıkan kavramlardan biriydi “Co-creation”… Yani beraber inşa etmek ki bu da aslında komünitenin temelini oluşturuyor. Son 100 yıla baktığımız zaman bazı dönemlerde yaratıcılığın ve yaratıcı işlerin sayıca çok arttığını ve etki alanının çok büyüttüğünü görürüz. Son 5 yılda yaşanan ekonomik sorunlar, kutuplaşma ve polarizasyon, savaş ve Covid-19 ile yaşanan sıkışmışlık hissi ve teknoloji alanındaki yenilikler ve Web 3.0 yeni bir yaratıcılık dönemine girişi hızlandırıyor. Üreticiler için yaratılan ve üreticilerle beraber inşa edilen Mona platformu, YSL Beauty ile iş birliği yapan Pools gibi platformların sayısı ve kullanıcı sayısı artacak. Yaratıcılık, Web 3.0’ın en önemli yetkinliği.
Yeni Nesil Mülkiyet
Instagram, TikTok, LinkedIn gibi platformlarda paylaştığınız herhangi bir içeriğin sahibi siz olmazsınız artık o platforma ve kamuya mal olmuştur. Merkeziyetsiz kavramı ve yapılarla beraber özellikle de Z jenerasyonu ürettiği, paylaştığı bir içeriğin mülkiyetini kendine saklamak istiyor. Bu aşamada da Niche, Flyfish Club ve Twitter’ın çalkantılı döneminde en büyük rakip olarak gözüken Mastodon gibi merkeziyetsiz sosyal medya platformlarının kullanıcı sayısı her geçen gün artıyor. Rekabet artık sadece Instagram ve TikTok arasından, farklı bir kulvara taşınıyor.
İklim Optimizmi
İklim optimizmi; klavye başında iklim kriziyle ilgili tweet atmak ya da oturduğu yerden hayıflananlarla, bu konu hakkında aksiyon alan ve küçük değişim adımlarıyla etki yaratanların duygusu. Sahilde çöp toplama etkinlikleri, mahalledeki kahvede ileri dönüşüm anlatmak, kişilere fayda sağlayabilecek ve onların da konuyla ilgili ufak adımlar atabilmesini sağlayacak içerikler üreten, etkinlikler düzenleyen özellikle de Z jenerasyonu temsilcilerinin sayısı her gün artıyor.
Yükseltilmiş Dışa Vurumculuk
Bu trendi anlatmanın en pratik yolu Pantone tarafından 2023’ün rengi olarak seçilen “Viva Magenta” rengi ve söylemi; “Alışılmadık ve belirsiz bir zaman için, alışılagelmişin dışında bir ton”. Umudu eksik etmeyen, her zaman güçlü ve cesur fikir, söylem, hareket ve tasarımları sıkça göreceğimiz bir yıl 2023 ve sonrasındaki birkaç yıl.
Artizan Ekonomi
2020’de başlayan Büyük İstifa süreci ile özellikle ABD’de başlayan mikro girişimcilik trendi takı tasarımcılığı, peynir üreticiliği, seramik sanatı, bıçak yapımı, deri işleme, etnik kökeniyle bağlantılı desenleri farklı ürünlere taşımak gibi alanlarla beraber devam ediyor. 2021’de Amazon’un “El yapımı” kategorisinin İngiltere ekonomisine katkısı 5,8 milyar dolar. Üretici ekonomi ve mikro girişimcilik arasında “Artizan Ekonomi” de kendine yer ediniyor.
{104166}
Teknoloji Trendleri
Erişilebilir Teknoloji
Dünya üzerinde 5 milyar insanın internet erişimi bulunuyor. Bu kullanıcıların yaklaşık %20’si 1 milyara yakını görme ve işitme zorluğu ya da kaybı yaşıyorlar. Herkesin benzer deneyim yaşayabilmesi adına dijital ürünlere eklenen yeni özellikler ya da kolaylaştırıcı cihazlar öne çıkıyor. Örneğin; Instagram’da içerik üreticilerine açılan video üzerine yazı ekleme ya da Nreal ile iş birliği yapan yazılım şirketi XRAI’ın konuşmayı direkt olarak metne çeviren AR tabanlı gözlükleri gibi. Türkiye’de görme engelli bireylerin sadece dijitalde değil tüm süreçlerde hayatını kolaylaştırmak üzerine kurulan ve kendi tabirleriyle “özgürleştirici teknolojiler” üreten BlindLook, hem Türkiye hem de globalde pek çok farklı şirketle iş birliği yapıyor.
Sanal Kimlikler
Aslında çok da alışkın olmadığımız bir kavram değil. Instagram’da olduğumuz ya da yansıttığımız kişi ile, ailemizle olduğumuz, iş hayatında olduğumuz kişilikler yani personalar farklılık gösteriyor. Web 3.0 ile konuşmaya daha sık başladığımız avatarlarımız, Unreal Engine ile başlayan daha sonrasında yapay zeka temelli uygulamalarla çok daha kolay bir şekilde bu kimlikleri oluşturabiliyoruz. Sanal kimlik, avatardan farklı olarak sadece görünüşle sınırlı değil. Bu yeni alanın getirdiği özgürlükle kendimizi offline ve fiziksel dünyada yansıtamadığımız şekilde yansıtmak mümkün.
Ritüellere Dayalı Uygulamalar
Burada akla ilk gelen, özellikle Amerika’da Z kuşağı arasında hızla yayılan BeReal uygulaması yani anlık olarak ne yaptığınızı, nerede olduğunuzu ve o anda ön kameranın gördüğü yani çoğunlukla sizi paylaştığınız sosyal medya uygulaması. Bu paylaşımı yapmak için günün herhangi bir anında gelen uyarıyla beraber 2 dakika süreniz var. Filtre uygulamak, başka bir uygulama üzerinden kendinize efektler uygulamak yok. Anlık, gerçek ve otantik! Hem de FOMO (fear of missing out) yani kaçırma korkusunu da çok tetikleyerek kullanıcıları merakta tutuyor. TikTok ise “TikTok Now” ürünüyle BeReal’ın bu özelliğini entegre etti, Instagram #candidchallenge özelliğinin testlerini bitirdi, yakın zamanda tüm kullanıcılara açacak.
Arttırılmış Eğlence
Ev konforunda film izlerken, senaryoya dahil olabilmek ya da etkileşime geçebilmek nasıl olurdu? Disney 2022 yılında ilk AR uygulanabilir kısa filmi “Remembering”i Disney+ içeriklerine ekledi. İzleyiciler ekranda beliren QR kodlarını okutarak, iOS tabanlı cihazlar ile uzun formatları izleyebildi. Bir dönem herkesin yollarda saatlerce yürüyerek Pokemon avına çıktığı Pokemon Go da yine AR entegreli bir oyundu. Deneyimin en ön planda olduğu günümüzde senaryo ya da oyunun içerisine dahil olmak, şekillendirmek, bireysel ya da kolektif olarak bir hedefin peşinde gitmek gibi motivasyonlar pasif eğlence dünyasını değiştirecek.
İyi Hissettiren Akış Sayfaları
Tüm dünyanın belirsizlik ve sıkışmışlık içerisinde olduğu bu dönemde kutuplaştırıcı ya da sadece beğeni ya da izlenme gibi metrikler için hazırlanmış olan içeriklerden uzak, pozitif ve olumlu etki yaratma, duygusal destek odağında ürün ve içerikler öne çıkıyor. Gas uygulamasını duydunuz mu? 2022 yılında yayınlanan bu sosyal medya uygulamasında insanları anonim bir şekilde iltifat edebiliyorsunuz, hem de DM’den değil, açık bir şekilde. Uygulamayı kullananlar geri bildirimlerinde; kullandıkları süre boyunca hem duygu durumlarında bir iyileşme hem de kendilerine olan sevgi ve güvenlerinde artış olduğunu belirtti.
Sanal Flört
Bundan 10 yıl önce, ilk Tinder ardından farklı uygulamalarla değişen flörtleşme, VR ve sanal evrenlerle beraber tekrar değişiyor. Nevermet uygulamasının tek bir kuralı var, profil fotoğrafı yüklemek yasak. Uygulamayı kullanan insanlar avatarları ile sanal evrende tanışıp, ilk iletişimi kuruyor. Kurucu Cam Mullen uygulamayı fiziksel dünyada nasıl göründüğünü bilmeden, insanların karşı tarafın kişilik ve karakterlerini anlaması ve uyuma odaklanabilmesine imkân tanıdığını belirterek açıklıyor. Bir diğer VR uygulaması ise Flirtual. Tanımadığınız biri ile yapacağınız ilk buluşma genellikle gerginlik yaratır. Flirtual ilk buluşmalarda farklı evrenlerde farklı ilk buluşma deneyimleri sunarak bu süreci daha kolay ve eğlenceli bir hale getiriyor. Pek çok konuda olduğu gibi teknolojik gelişmeler aşkı nerede ve nasıl bulduğumuzu da değiştiriyor.
{99349}
Marka & Pazarlama Trendleri
Web3 Markaları
Öncelikli olarak lüks moda ve kozmetik markalarının ilk ayak bastığı, ardından perakende, yeme-içme, eğlence ve daha pek çok sektörün dahil olduğu Web3 yatırımları devam ediyor. Nike, Adidas, Gucci, Balenciaga, YSL Beauty gibi markalar Roblox, Decentraland ve Sandbox gibi oyunların içerisinde, yine Nike, Prada ve Coca-Cola özel koleksiyonlar ile NFT ve dijital varlıklara yatırım yaparak, P&G, L’oreal, Microsoft ve Meta kendi evrenlerini inşa etmek gibi farklı kullanımlarla Web3’de varlık göstermeye, burada bir konumlandırma oluşturmaya, mevcut ve potansiyel tüketicileriyle bu yeni deneyim alanında iletişime geçmeye başladı. McDonalds yakın zamanda sanal restoranlardan sipariş almaya, Starbucks ise Web3 tabanlı bir aidiyet programını sunmaya hazırlanıyor. Öncü olmak isteyen ve her alanda tüketicisine ulaşmak isteyen markalar dijital stratejilerine ve müşteri yolculuğuna Web3 stratejisini ekledi, eklemeye ve etki alanını büyütmeye devam ediyor.
Sanal Temsiliyet
2022 trendlerinden olan sanal influencerların kullanımı ve bilinirliği artıyor. En son kozmetik markası NARS; farklı cilt türü, etnik köken ve karaktere sahip 3 sanal influencerını tanıttı ve 2023 iletişiminde sıkça kullanacaklarını paylaştı. Sanal temsiliyet/temsilciler ise müşteri hizmetlerini Web3’e taşıyor. Katar Havayolları’nın “metainsan” kabin görevlisi Sama, cilt sağlığı konusunda hem tüketicilere hem de estetisyenlere Web3’te eğitim veren eğitmen Natalia gibi örnekler yer alıyor. Bağlantılı marka olmanın koşulu olarak bu alana yatırım yapan markaların, müşteri yolculuğunun her aşaması için aksiyon alması gerekiyor.
Paydaş: Dünya
Aktivizm ve iklim krizini merkezine alan outdoor giyim markası Patagonia’nın kurucusu, dünyayı şirketin tek hissedarı ilan etti. Şirketi halka arz etmek ya da birine satıp oradan gelecek parayı derneklere bağışlamak yerine, bir amaç uğruna operasyonlarını yürütmeye karar verdiler ve şirketin gelirlerini dünyayı korumaya harcayacaklarını paylaştılar. Bu kadar büyük hamleleri olan şirketlerin sayısı çok az ve sürdürülebilirlik hâlâ pek çok markanın sadece kurumsal iletişim gündemi olmaya maalesef devam ediyor. Patagonia’nın bu hamlesinin hem bir “amaç” hem de iklim kriziyle mücadele konusunda örnek teşkil etmesini umut ediyoruz.
Kapsayıcılık ve Çeşitlilik 2.0
Yaşadığımız offline dünyada hala çözüme kavuşamayan bir konu olan kapsayıcılık ve çeşitlilik konusunda hem markalar hem de içerik üreticileri aksiyon alıyor ve Web3 dünyasına bu sorunu taşımamak için çaba gösteriyor. Cinsiyet, din, ırk, köken gibi konularda bu aşamadayken aksiyon alınıyor. Markalar ve platformlar, bu gruptan üreticilerle beraber etkinlikler düzenliyor ve onların erişim ve gücüyle bir araya geliyor.
Çokluevrensel Markalar
Sınırları zorlayan yaratıcılık sahnede! Coca-Cola; insanları sihirli ve beklenmedik tatlar, anlar ve iş birlikleri ile şaşırtmak için Creations platformunu duyurdu. Coca-Cola’nın bu misyonla piyasaya çıkardığı ilk ürün “Stardust” yani yıldız tozu aromalı ürünü. Baktığımızda biz tüketiciler yıldız tozuna erişim olan ya da yıldız tozunun tadının neye benzediği hakkında bir fikre sahip değiliz;) Fiziksel dünya ile sanal evrenler arasında benzer geçişler kozmetik ve makyaj alanında da var, “euphoric” makyajlar dersem sanırım doğru ifade etmiş olurum. Bu alana yatırım yapan markalar, gerçek dünyanın sınırlarını genişletmeye ve arada köprüler yaratmaya devam edecek.
Yaratıcı Komünitelerde Çeşitliliğin Etkisini Büyütmek
Artan farkındalık ve özellikle Z jenerasyonunun bu konuya 0 tolerans göstermesi, tek bir olayda direkt olarak iptal tuşuna basmasıyla beraber markalar artık bu konuda çok daha sorumluluk yükleniyor. Toplumlar içerisinde bu konuya çözüm üretebilmek ve farkındalık sağlayabilmek için markalar; içerik üretiminden marka sözcülüğüne her alanda farklı ve özgün içerik üreticileriyle çalışıyor. Yapılan araştırma sonucunda tüketicilerin %86’sı markaların dezavantajlı grupların desteklemesi gerektiğini düşünüyor. Yine tüketicilerin %66’sı kapsayıcılığı temeline almış markaları destekleyeceğini ifade ediyor.
Her Yaşta Oyun
İçinden geçmiş ve geçmekte olduğumuz belirsizliklere mücadele ettiğimiz bu dönemde “eğlence” Maslow’un piramidinin ilk sırasında yer alıyor. Bunu fark eden markalar da yaştan bağımsız olarak iletişim stratejilerinin içerisine eğlenceli bir deneyim ve oyunu ekliyor. McDonalds, günümüz yetişkinlerinin çocukluklarıyla bağ kurmasını sağlayabileceği “Happy Meals” ürününü bu sefer yetişkinler için piyasaya çıkardı. Yine konaklama ve otelcilik sektöründe New York’ta açılan ve insanlara asla sıkılmayacaklarını vaat eden Moxy Hotels de bu trendin öncülerinden biri.
{113967}
