Saint Laurent: Bir Marka Hikayesi

•

01.08.2019

Yazı Boyutu:

Parisli modaevi Saint Laurent’in (sahn loh-rahn) hikayesini, özel koleksiyonlarını, tasarımcılarını ve ilham perilerini sizin için kaleme aldık.

“Giyinmek bir yaşam biçimidir.”

Yves Saint Laurent (1 Ağustos 1936 – 1 Haziran 2008) 1961 senesinde kendi adını taşıyan modaevini kurduğunda, kadın giyiminde de devrim niteliğinde bir adım atmış oldu. Erkek giyim formlarından ilham alan ve giyen kişiye o gücü veren cinsiyetlerarasında dolaşan tasarımları, moda endüstrisinde şok etkisi yarattı. Ve o zamandan beri, Elbar Albaz’dan Hedi Slimane’ye ve şu an markanın tasarımcı koltuğunda oturan Anthony Vaccarello’ya Saint Laurent’in bu vizyonu süregeldi.

Devrimci ve Kışkırtıcı Bir Ruh: Yves Saint Laurent

Cezayir doğumlu Yves Saint Laurent, eskizlerini yayınlayan ve onu Christian Dior’a takdim eden Fransız yazar ve illüstratör Michael de Brunhoff tarafından keşfedildi. Dior’daki ilk işi tasarımcı asistanlığı olan Laurent, Christian Dior’un 1957’deki ani vefatı ile kreatif direktör koltuğuna oturdu.

Takvimler 1961 senesini gösterdiğinde Dior ile ardında modern kadınların nasıl giyinmesi gerektiğini öğütleyen olağanüstü haute couture ve hazır giyim koleksiyonları bırakarak açılışını denizci montu ve geniş paçalı pantolonla yaptığı ilk couture koleksiyonunu tanıttı. Hazır giyim koleksiyonu Saint Laurent Rive Gauche için ise 1966’nın sonlarını beklemek gerekecekti.

“Couture ve hazır giyim arasındaki en önceli fark, tasarım değildir. Fark kumaşlar, işçilik ve oturuştur. Yaratım süreci ise aynıdır.”

Erkek ve kadın modası arasındaki çizgiyi silikleştiren ve kadın cinselliğini kutsayan Saint Laurent’in geleneksel maskülen parçalardan yeni kadınsı bir form yaratma konusundaki sıra dışı yeteneğinin en ikonik dışavurumu, kuşkusuz, Le Smoking oldu.

Helmut Newton, Le Smoking, 1975

“Kadınların erkeklerinkine benzer sadelikte bir gardırobu olmasını istedim. Ceket, pantolon ve takım elbise. Onlar oldukça fonksiyonel. Kadınların da bunu istediğine inanıyorum ve bunu istemekte de haklılar.”

Keskin dikiş hatlı, tamamı siyah takım elbise Le Smoking, Saint Laurent’in modadaki etkisini en iyi tanımlayan imza stili haline geldi. Bir devrim niteliğindeki 1966 haute couture defilesi, moda satınalmacılarından yeterli ilgiyi görmese de Bianca Jagger, Catherine Deneuve ve Nan Kemper gibi ünlü isimlerce giyildi.

İlham Perileri

Bahsi açılmışken Saint Laurent’in ilham perilerini de anmadan geçmeyelim; Fransız markinin kızı Loulou de La Falaise, Amerikan diplomat kızı ve Fransız dekoratör eşi yarı Brezilyalı Betty Catroux, 1971 senesinde uyuşturucudan hayatını kaybeden Talitha Pol-Getty, ikonik Fransız aktris Catherine Deneuve, 1960’larda Latin Amerikan modasının çizgisini belirleyen Nikaragua First Lady’si Hope Portocarrero ve markayı Avrupa sosyetesi içinde popülerleştiren Londralı Diane Vandelli.

İz Bırakan Koleksiyonları

Yves Saint Laurent’in dünya kültürlerinden beslenen ilhamının en iyi dışavurumları arasında 1965 tarihli Mondrian elbisesini, Kazak giyiminden etkilendiği ihtişamlı 1976 Ballet Russe koleksiyonunu, Çin’e selam durduğu 1977 koleksiyonunu ve 1979 Picasso koleksiyonunu gösterebiliriz.

Yves Saint Laurent’ten Sonraki Kreatif Direktörleri

Alber Elbaz Dönemi

Saint Laurent gösterişli portfolyosunu inşa etmeyi sürdürse de 1998’e geldiğimizde kendini sadece couture serisine adamak adına markanın hazır giyim tarafını Alber Elbaz’a emanet etti. Meşhur, “Yves Saint Laurent için Alber Elbaz değil, Alber Elbaz tarafından Yves Saint Laurent yapmak istiyorum,” sözü ile de tanınan tasarımcının markadaki hikayesinin kısa sürmesinin nedenini yine bu sözün içinde bulmak mümkün pek de ala. Zira sadece üç sezon modaevi için koleksiyon çıkaran tasarımcı daha sonra -yollarını 2015’te ayırdığı- Lanvin markasının kreatif direktörü oldu.

Tom Ford Dönemi

Tam da bu dönemde Gucci Group tarafından satın alınan modaevinin başına, İtalyan Gucci’nin de kreatif yönetmeni olan Tom Ford geçti ve marka için yeni bir dönem de başlamış oldu. -Döneminin ismi ile- YSL için çıkardığı ilk koleksiyondaki hemen her şey çarpıcı bir etki yaratması adına tasarlanmış gibiydi. İki yaratıcı zihin birbirleri ile bu konuda fikir ayrılığına düşse de markanın satışlarında hızlı bir artış ivmesi gözlendi.

2002 senesinde Saint Laurent sağlık ve uyuşturucu sorunları ile mücadele etmek için emekli olarak Marakeş’e gitti ve çalışma hayatının 40 yılına nostaljik bir göz kırpış niteliğindeki son defilesinin ardından haute couture evinin de kapılarını kapattı.

1999-2004 seneleri arasında Tom Ford, YSL -ve tabi Gucci- için 16 harikulade koleksiyon çıkardıktan sonra endüstriye ufak bir sürpriz yaparak kendi markasını kurduğunu duyurdu.

Stefano Pilati Dönemi

Tom Ford’un kendi markasını kurmak üzere diğer markalarla bağını koparması üzerine YSL’nin kreatif direktörlük koltuğuna eski Miu Miu tasarımcısı Stefano Pilati oturdu. İlk koleksiyonunu 2005 İlkbahar/Yaz defilesi ile tanıtan Pilati’nin çizgisi, markanın keskin terziliğine ve minimal detaycılığına karşı hacimli eteklere ve kalın kemerlere referans veriyordu.

Ve 2012 senesinde modaevinde Hedi Slimane dönemi başladı…

Hedi Slimane Dönemi

Kuşkusuz tüm tasarımcıları Fransız modaevinde bir iz bırakmıştır; ancak hiçbirisi Slimane kadar dönüştürücü olamadı. Marka için çizdiği dört senelik dönüşüm sürecinde, ismindeki ‘Yves’ düşürülerek markanın Saint Laurent Paris olarak lanse edilmesi belki de üzerinde en çok tartışılan konulardan biri oldu.

Bu vizyonla Saint Laurent, bugünkü görünümünü inşa etmeye başladı ve hem kadın hem erkek koleksiyonlarında bu tutarlılığı sergiledi; lüks kokan, ustalıkla işlenmiş deri ceketler, rock yıldızı çizmeleri, metalik parti elbiseleri… 1970’lerin ve 1980’lerin ihtişamlı şıklığını defilelerine de taşıyan Slimane, model seçimlerini Kate Moss-vari zayıflıktan yana kullanırken çalan müziklerin sadece o etkinliğe özel olmasını sağladı. Kadın ve erkek koleksiyonlarını iç içe sunmayı tercih eden Slimane, modaevinin en başından beri savunduğu cinsiyetlerarası geçişlilik mirasını da korudu.

2015 senesinde Hedi Slimane, bir diğer miras olan haute couture için de üzerinde üç sene çalıştıktan sonra yeni bir lansman yapılacağını duyurdu. 1 Nisan 2016’da markanın yükselen karına rağmen kontratının yenilenmeyeceğinin duyurulması büyük bir şok etkisi yarattı; Slimane markadan ayrıldı ve açtığı davayı 2018 senesinde kazandı.

Anthony Vaccarello Dönemi

Bugün markanın kreatif direktör koltuğunda oturan Anthony Vaccarello, markayı sürekli ileri taşıyacak yeni görünümlerle hayatta ve vitrinde tutmaya devam ediyor. Yine de tasarımlarının Yves Saint Laurent’in ilk çizgileri ile Hedi Slimane’nin yeniden yorumları arasında bir yerde durduğunu söylemek mümkün.