Evcil Hayvanlarda Ağız ve Diş Sağlığı
Yazı Boyutu:
Tüylü dostlarımızın sağlıklı ve mutlu bir yaşam sürmesi için ağız ve diş sağlığına özen göstermek hayati bir öneme sahip. Bu yazıda, patili arkadaşlarımızın diş bakımı konusunda bilinmesi gereken tüm detayları bulabilirsiniz!
İnsanlar, ağız hijyeninin genel sağlık üzerindeki önemini bilir ve buna göre davranır. Peki, tüylü dostlarımız için de aynı şeyin geçerli olduğunu biliyor ve gereken önlemleri alıyor muyuz? İnsanlar her gün dişlerini fırçalar ve düzenli diş temizliği yaptırır, ancak patili dostlarımız için bu durum çoğunlukla göz ardı edilir.
Kedi ve köpeklerde ağız ve diş sağlığının ihmal edilmesi giderek kötüleşen sorunlara yol açar. Örneğin, ağızdaki periodontal enfeksiyon zamanla diş taşı oluşumuna, tedavi edilmezse de diş çürüğüne ve diş kaybına neden olabilir. Ayrıca diş eti hastalıklarında ağızdaki patojen bakterilerin kan yoluyla vücuttaki diğer organlara yayılması söz konusudur. Bu durum özellikle yaşlı hayvanlarda kalp, karaciğer, böbrekler ve eklemleri etkiler.
Peki, can yoldaşlarımızın ağız ve diş sağlığı açısından nelere dikkat etmeliyiz?
Ağız ve Diş Sorunlarının İşaretleri
- Kötü nefes ve ağız kokusu: Bu durum genellikle kronikleşmiş diş eti hastalıklarında, diş taşları ve çürük dişlerin varlığında görülür. Ayrıca ağız içi tümörlerinde de hissedilir.
- Ağızdan salya akması
- Yeme ve çiğnemede zorluk
- Yangılı, şişmiş ve kızarık diş etleri
- Ağızdan kanlı akıntı gelmesi
- Gevşeyen, sallanan ya da kırılan dişler
- Genç hayvanlarda süt dişlerinin düşmemesi
- Yeme alışkanlığında değişiklikler (yumuşak mamaları tercih etme)
- Ağız ve yüze pati atma ve kaşıma
- Kilo kaybı
- Dudak, dil ya da ağızda oluşan tümörler
Yukarıda sıralanan belirtiler görüldüğünde, veteriner hekime başvurulmalıdır. Genel bir kural olarak, hayvan dostlarımızın yılda en az bir kez ağız ve diş kontrollerinin yapılması gerekir.
Ağız ve Diş Problemlerinde Tedavi
Sorun, diş etlerinde periodontal hastalık olarak başlar. Diş etleri yangılı ve enfeksiyonludur. Periodontal hastalık, 72 saat içinde dişler üzerinde bir plak oluşturur. Bu plak giderek diş taşlarına dönüşür. Diş taşlarının çoğalması, sertleşmesi ve diğer dişlere yayılması söz konusudur.
Kronikleşmiş olgularda dişin yapısı bozulur, diş çürükleri oluşur ya da diş alveol içinde gevşeyip sallanır. Hayvan ağrı hisseder ve o tarafını kullanamaz. Her iki taraftaki dişlerin etkilendiği durumlarda yemek yemede zorluklar yaşanır.
Diş taşı temizliği, veteriner kliniklerinde cihazlarla yapılır. Tartarlar, ultrasonik ses dalgaları ve su püskürtülerek uzaklaştırılır. Bu işlem insanlardaki gibidir; tek fark, hayvanlarda genel anestezi uygulanmasıdır. Anestezi, hem hayvanın hekime zarar vermemesi hem de hekimin rahat çalışabilmesi için gereklidir. Patili dostlarımız, anestezi uygulanacağı için diş randevusuna aç karnına götürülmelidir.
Diş taşı temizliği sırasında gerekli durumlarda işlevini yitirmiş dişler çekilebilir. Sokak kedilerinde sıklıkla görülen viral kökenli ağız yaraları ve kronik diş eti hastalıkları, kök hücre tedavisi ile iyileştirilmektedir.
Ağız, dudak ve diş eti bölgesinde rastlanan tümörler çoğunlukla cerrahi olarak uzaklaştırılır. Alınan tümörün karakterini belirlemek için patolojiye gönderilir.
Kedi ve Köpekler İçin Evde Bakım Önerileri
Kedi ve köpeklerin ağız sağlığını korumak için düzenli ev bakımı şart. İşte uygulayabileceğiniz bazı yöntemler:
- Kedi ve köpekler 2-3 aylıkken diş fırçalamaya alıştırılmalıdır.
- Alıştırma döneminde kimyasal ajanlar kullanılmamalıdır. Bunun yerine, gazlı bez ya da makyaj pamuğu üzerine et veya tavuk suyu (köpekler için) veya ton balığı suyu (kediler için) emdirilerek diş temizliğine başlanabilir.
- Daha sonraki süreçte, kedi ve köpekler için üretilmiş enzimatik diş macunları ile fırçalamaya geçilir. İnsanlar için üretilen diş macunları hayvanlar için zararlı olduğundan kesinlikle kullanılmamalıdır.
- Hayvanlara özgü diş macunları köpürmez ve yutulmasında sakınca yoktur. Bu ürünler, kümes hayvanı, sığır eti, deniz ürünü ve vanilya-nane gibi farklı aromalarda üretilir.
- Diş temizliği için parmağa takılan ya da düz şekilli, yumuşak kıllı diş fırçaları tercih edilmelidir.
- Fırçalamaya izin vermeyen hayvanlar için klorheksidin içeren ağız spreyleri kullanılabilir.
- Diş plaklarının birikimini önlemek için çiğneme oyuncakları, çiğneme tabletleri, havuç veya kabuklu elma gibi ürünler kullanılabilir.
Evde ağız bakım ürünleri ülkemizde mevcut olup, veteriner kliniklerinden veya pet shoplardan temin edilebilir.
Dostlarımızın Sağlığı Bizim Sorumluluğumuz
Tüylü dostlarımızın ağız sağlığına özen göstermek, onların daha uzun ve sağlıklı bir hayat sürmesine katkıda bulunur. Düzenli kontroller ve doğru bakım alışkanlıklarıyla onların dişlerini ve genel sağlığını koruyabilirsiniz.
Can yoldaşlarımızın bembeyaz dişleri ve hoş nefesleriyle sağlıklı bir ömür geçirmeleri dileğiyle...
