Hayvanlarda Kök Hücre Tedavisi Hakkında Her Şey

Hayvanlarda kök hücre tedavisi hakkında bilinmesi gerekenleri, Bursa Akademi Hayvan Hastanesi’nden Doç. Dr. Cem Perk OGGUSTO okurları için anlattı.

İnsan tıbbında özellikle son 10 yılda giderek artan bir oranda kullanılmaya başlanan kök hücre tedavisi, 2017 yılından itibaren veteriner hekimlikte de uygulanıyor. İhtiyaç duyulan hücre tipine dönüşerek; hastalık, yaralanma, dejenerasyon gibi sebeplerle oluşan organ ve doku hasarlarını onaran kök hücre tedavisinin veteriner tıptaki uygulamaları hakkında merak edilenleri ve bilinmesi gerekenleri anlatacağım.

Kök Hücre Nedir?

Kök hücreler, vücutta tüm doku ve organların yapısını oluşturan hücrelerdir. Organizma içinde yer alan tüm hücrelere dönüşebilen ve ana hücre olarak tanımlanan kök hücreler, vücutta gereksinim duyulan her bölgede yer alır. Böylece hastalanan veya hasar gören tüm doku ve organların yenilenmesinde rol oynar.

Hayvanlarda Kök Hücre Tedavisi Nasıl Uygulanır?

Mezenkimal kök hücre uygulamaları, hayvanlarda lokal enjeksiyon ya da damar içi yolla sistemik olarak gerçekleştirilir. Uygulama steril olarak hazırlanan kök hücre solüsyonunun bir veteriner hekim tarafından lokal ya da sistemik olarak verilmesiyle yapılır. Şimdiye değin kedi, köpek ve atlarda başarılı sonuçlar alınmıştır.

Tedavi amacıyla kullanılan kök hücreler, kemik iliği, kordon kanı ve yağ dokudan alınabilirse de en çok yağ dokudan elde edilenler kullanılır. Çoğalma yeteneğine sahiptirler, başka tip hücrelere dönüşebilirler, kendilerini yenileyebilirler ve hasarlı dokuları onarabilirler.

Hayvanlarda Kök Hücre Tedavisi Hangi Hastalıklar İçin Uygulanır?

İmmun sistemi güçlendirici etkileri nedeniyle kedi ve köpeklerde sık rastlanan viral ve enfeksiyöz hastalıklarda damar içi yolla sistemik olarak uygulanırlar. Yine yaşlı kedi ve köpeklerde gelişen böbrek ve karaciğer yetmezliği ile çoklu organ yetmezliklerinde damar içi yolla kullanılırlar.

Lokal uygulamalar göz hastalıklarında, ortopedik ve cerrahi hastalıklarda ilgili bölgelere direkt enjeksiyon şeklindedir. Tüm uygulamalar çok pratik ve hızlı şekilde tamamlanır.

Kök hücre bankalarında sıvı azot tanklarında dondurularak saklanan kök hücreler, uygulama öncesi enjeksiyona hazır hale getirilir ve taze olarak verilir.

Kedi ve köpeklerde kök hücre tedavisi aşağıdaki hastalıklarda etkindir

• *Göz hastalıkları (Kornea ve konjonktiva hastalıkları, kornea ülserleri)
• *İyileşmeyen yara ve yanık olguları
• *Eklem hastalıkları, dejenerasyonlar ve osteoartrit olguları (Eklem içi lokal enjeksiyon)
• *Ligament, kas ve tendon hasarları ve yırtıkları
• *İyileşmeyen kırık olguları
• *Omurilik ve perifer sinir hasarlarına bağlı felçler ve his kayıpları
• *Otoimmun kökenli alerjiler
• *Deri hastalıkları
• *Akut ve kronik dişeti hastalıkları
• *Karaciğer, böbrek hastalıkları ve yetmezlikleri
• *Kalp hastalıkları
• *Çoklu organ yetmezlikleri
• *Yangısal bağırsak hastalıkları
• *Kedilerde FİP (Feline İnfeksiyöz Peritonitis) kuru formu
• *Köpeklerde gençlik hastalığının sinirsel formu

Yukarıda belirtilen hastalıklarda mezenkimal kök hücreler, hedef bölgeye hızla ulaşarak öncelikle yangıyı azaltır, bölgeye yerleşir ve ilgili doku hücrelerine dönüşerek etkin bir onarım süreci başlatır. Olgunun durumuna göre veteriner hekiminizin vereceği karar doğrultusunda birer hafta arayla, 2 -3 uygulama yeterlidir.