Kedi ve Köpeklerin Yabancı Cisim Yutması

Kedi ve köpeklerde sık karşılaşılan yabancı cisim yutma vakalarına dair belirtileri ve tedavi yöntemlerini Doç. Dr. Cem Perk anlatıyor.

Yaşamı beraberce paylaştığımız can dostlarımız, bazen oyun oynarken değişik yabancı cisimleri yutabilirler. Bunlar kusma ya da dışkıyla çıkarılabilirse de çoğunlukla tıbbi müdahaleyi gerektirir. Geç kalınan olgular ölümle sonuçlanabileceği için konu önemsenmelidir.

Yabancı cisim yutma olgularına kedilerde, köpeklere oranla daha fazla rastlanır. Çoğunlukla gençlik döneminde karşılaşılır. Kediler genellikle iğne, iplik, yumak ipi, olta, misina, kurdele, toka, zeytin çekirdeği, para, küçük plastik objeler, bebek oyuncakları gibi cisimleri yutarlar.

Köpekler ise oyun sırasında top, şeftali çekirdeği, mısır koçanı, urgan, poşet, para, kemik, oyuncak, kabuklu ceviz ve badem, misket, çorap, mendil gibi cisimleri yutarlar.

Yabancı cisim yutma şüphesi olan hayvanların gözlemlenmesi ve hekime doğru bilgi verilmesi önemlidir. Örneğin, evde kaybolan bir oyuncağın olması ya da hayvanın ne sıklıkta kustuğu gibi…

Yabancı Cisim Yutma Belirtileri

Bu tür durumlarda ilk belirtiler, dostlarımızın durgunlaşması, depresif hal alması ve iştahtan kesilmesidir. Takiben tipik bulgu, ısrarlı kusmalar gelir. Kusmalar gün boyunca devam edebilir. Mide boş olduğundan sonraki kusmalar yeşil renkli safra ihtiva eder. Yeme içme kesilir, hayvan suyu dahi kusabilir. Bazı durumlarda salya akışı ile öğürme hareketleri izlenir. Dışkılama durabilir. Kusmalar vücutta mineral kaybı şekillendirdiğinden dehidrasyon gelişir. Hayvanlar enerjilerini kaybederler ve durgunlaşırlar. Bahsedilen belirtiler gözlemlendiğinde, zaman geçirmeden veteriner hekime baş vurulmalıdır.

{129719}

Muayenede karın bölgesinde hassasiyet, gaz oluşumu ile dehidrasyon, ateş gibi semptomlara rastlanabilir. Kesin tanı direkt ve ilaçlı radyografi, ultrasonografi, endoskopi yöntemleri ile konur. Röntgende yutulan iğne, para gibi metalik yabancı cisimler rahatlıkla görülür. Metal olmayan cisimlerin görüntülenmesi ve yerinin belirlenmesi daha zordur.

Genel bir bulgu, karında tıkanmanın gerisinde gaz birikmesidir. Bu tek başına tanıya gitmek için yeterli değildir. Hayvana ağız yoluyla baryum sülfat denen kontrast madde içirilir. Bu maddenin mide ve bağırsaklardan geçişi, belli zaman aralıklarında alınan röntgenler ile takip edilir.

Tıkanmanın olduğu yerin gerisine akış olmaz. Kısmi tıkanmalarda ise, zayıf bir geçiş olur. Şüpheli durumlarda ultrason ile bağırsak hareketleri ve içerik akışı kontrol edilir. Şayet yabancı cisim sekum denen kısmı geçip kalın bağırsağa girmiş ise, oral ve rektal kayganlaştırıcılar verilerek doğal yoldan atılması beklenir. Bu durumda hayvanın dışkısı takip edilmelidir.

Zamanında yapılan operatif girişimlerde sonuçlar yüz güldürücüdür. Bağırsaklarda dikiş olduğu için kedi ve köpeklere üç gün gıda verilmemelidir.

Tedavi Yöntemleri

Erken dönemde hastaneye getirilen vakalarda, cisim midede ve delici değilse, operasyonsuz çıkarma seçenekleri denenir. Bunlardan ilki, kusturucu ilaç enjeksiyonu, diğeri ise endoskopiyle cismin çıkarılmasıdır. Endoskopi yöntemi, kısa süreli anestezi altında, kamera eşliğinde, forceps ile cismin yakalanıp alınmasını sağlar. Oldukça pratik ve hızlı bir çözümdür. Ancak bağırsaklardaki yabancı cisimlerin çıkarılması için yeterli değildir.

Kedi ve köpeklerde bağırsağın duodenum, jejenum ve ileum olarak adlandırılan bölümlerinde saptanan yabancı cisimler ise operasyonla çıkarılabilir. Bu tür vakalar dehidrasyona maruz kaldıkları için, operasyon öncesi kan muayenesi yapılmalı, gerekli serum desteği sağlanmalıdır. Narkoz mümkünse inhalasyon anestezi cihazı ile gaz anestezi yöntemiyle gerçekleştirilmelidir.

Yabancı cisim yutma olgularında zaman önemlidir. Gecikilen durumlarda bağırsak delinip, içeriği karın boşluğuna akabilir. Peritonitis gelişebilir, ki bu çok tehlikeli bir durumdur ve septik şok nedeniyle ölüme yol açabilir. Yine tam tıkanmalarda, bölgedeki kan dolaşımı bozulduğu için beslenme sağlanamaz ve bağırsaklarda kangren şekillenebilir.

Zamanında yapılan operatif girişimlerde sonuçlar yüz güldürücüdür. Bağırsaklarda dikiş olduğu için kedi ve köpeklere üç gün gıda verilmez. Bu dönemde damar yoluyla serum ve vitamin desteği sağlanır. Üçüncü günden sonra sulandırılmış yumuşak intestinal yaş mama ile beslemeye geçilir. Veteriner hekimin gözetiminde bir hafta sonra ıslatılmış kuru mama, ikinci hafta normal mama verilebilir.

{120144}

Yabancı Cisim Yutmaya Karşı Alınacak Önlemler

Patili dostlarımızın bu tür durumlarla karşılaşmaması için bazı önlemler alınmalıdır. Örneğin, köpeklere uygun olmayan büyüklükte kemikler, tehlikeli oyuncaklar verilmemelidir. Köpeğinizi mutlu edecek oyuncakları keşfetmek için bu rehbere bakabilirsiniz.

Uzun tüylü kedilere kıl eritici pastalar periyodik olarak verilerek olası tıkanıklıklarının önüne geçilmelidir.

Her daim bizlere yoldaşlık eden sevimli dostlarımıza sağlıklı yaşam dilerim.