Veteriner Tıptaki En Yeni Tedavi Yöntemleri
Yazı Boyutu:
Doç. Dr. Cem Perk, kedi ve köpekler için geliştirilen en yeni tedavi yöntemlerini OGGUSTO’ya anlattı.
ABD ve Avrupa’da veteriner hekimlikte yaygın olarak kullanılan modern tedavi yöntemleri, son yıllarda Türkiye’de de giderek daha fazla uygulanıyor. Bu gelişmeler, patili dostlarımızın sağlık ve yaşam kalitesini artırıyor. Klasik tedavilerden farklı olarak, son 10 yılda veteriner kliniklerinde uygulamaya giren yenilikçi tedavi yöntemlere beraber bakalım…
1. Kök Hücre ve Eksozom Tedavileri
Mezensimal kök hücreler, vücuttaki tüm doku ve organların yapı taşlarıdır. Hastalanan veya hasar gören dokuların kendini yenilemesine yardımcı olur.
- Ekleme uygulandığında, dejenere olmuş kıkırdak dokusunu yeniler.
- Karaciğer ve böbrek yetmezliği olan yaşlı hayvanlarda, organ fonksiyonlarını artırır.
- Bağışıklık sistemini güçlendirmek amacıyla, kedi ve köpeklerde ölümcül viral hastalıkların tedavisinde damar içi uygulanır (örneğin FIP ve Distemper hastalıklarında).
- Topallık, sinir felçleri, iyileşmeyen yaralar, yanıklar, patella çıkıkları ve kaynamayan kırıklarda başarıyla kullanılır.
Eksozomlar ise kök hücrelerin içerdiği ve iyileşmeyi hızlandıran yapı taşlarıdır. Özellikle antiinflamatuar ve onarıcı etkileriyle kök hücre tedavilerinin etkinliğini artırır.
Türkiye’de kök hücre tedavisi:
- 2017’den itibaren veteriner tıpta uygulanmaya başlandı.
- 2020 itibarıyla, lokal enjeksiyonlarla doku onarımı sağlamak için kullanılıyor.
- İnsan tıbbından farklı olarak, hayvanlarda kendi dokusundan alınma zorunluluğu yok. Genç bir köpek veya kedi dokusundan elde edilen kök hücreler -178°C’de dondurularak saklanır ve gerektiğinde kliniklere gönderilir.
2. Ortopedideki Yenilikçi Tedaviler
Trafik kazaları, yüksekten düşme ve çeşitli travmalar sonucu patili dostlarımızda kırık, çıkık ve kas yırtıkları görülebilir.
Veteriner tıpta osteosentez: Çeşitli kırıklar, çıkıklar ve kas kopmaları için gelişmiş sabitleme yöntemleri kullanılıyor.
Titanyum plak ve vidalar: Önceki yıllarda kullanılan vanadyum çeliğine göre daha dayanıklı ve biyouyumlu.
Protez implant ayak: Gangren, felç veya onarılamayacak kırıklar nedeniyle geçmişte bacakları kesilen hayvanlar için geliştirilmiş yenilikçi bir yöntem.
Dünyada ilk kez 2008’de İngiltere’de bir kediye uygulanan protez implant ayak, Türkiye’de ilk kez 2013 yılında benim tarafımdan yapıldı. Bu sayede, bacak amputasyonu gerektiren durumlarda, kemik kanalına yerleştirilen kalıcı protezle dostlarımız yaşamlarına devam edebiliyor.
3. Veteriner Fizyoterapi ve Rehabilitasyon
Son yıllarda Türkiye’de giderek yaygınlaşan veteriner fizyoterapi, ortopedik rahatsızlıklar, felçler, travmalar ve ameliyat sonrası iyileşmeyi hızlandırmak için uygulanıyor. Önceki yıllarda kullanılan klasik yöntemler:
- Masaj
- Soğuk/sıcak kompres
- Ultraviyole ve kızılötesi lambalar
Bugün uygulanan modern fizyoterapi yöntemleri:
- Hidroterapi ve su altında egzersiz
- TENS cihazı (elektriksel sinir stimülasyonu)
- Lazer ve K-lazer fizik terapi cihazları
- Terapötik ultrason
- Manyetik alan tedavisi
Fizyoterapi, özellikle kök hücre tedavisiyle kombin edildiğinde iyileşme sürecini hızlandırıyor.
4. Doğum Kontrolünde Yeni Bir Seçenek: Vazektomi
ABD ve Avrupa’da yaygın olarak kullanılan vazektomi, Türkiye’de henüz çok bilinmeyen bir doğum kontrol yöntemi.
- Erkek kedi ve köpeklerin sperm kanalları bağlanarak, dişiyi gebe bırakmaları önlenir.
- Testisler alınmadığı için çiftleşme içgüdüsü korunur, ancak gebelik oluşmaz.
- Daha insancıl bir yöntem olduğu için “animal welfare” (hayvan refahı) açısından tercih edilir.
Türkiye’de ilk kez 2013 yılında benim tarafımdan uygulandı. Günümüzde veteriner hastanelerinde talep üzerine yapılabiliyor.
Erkek Hayvanlarda Vazektomi Yöntemiyle Doğum Kontrolü
5. Hayvan Sağlığında Diğer Yeni Trendler
- Aromaterapi ve bitkisel ilaçlar: Agresyon ve anksiyete problemleri yaşayan hayvanları sakinleştirmek, taşıt tutmasını önlemek için kullanılıyor.
- Akupunktur: Özellikle ağrı yönetimi ve nörolojik rahatsızlıkların tedavisinde, uzman veterinerler tarafından uygulanıyor.
- Kanser tedavisinde yeni yaklaşımlar:
- Kemoterapi ve immünoterapi veteriner kliniklerinde giderek yaygınlaşıyor.
- Radyoterapi ise şimdilik yalnızca belirli merkezlerde uygulanabiliyor.
Veteriner hekimlik, tıpkı insan tıbbı gibi hızla gelişmeye devam ediyor. Kök hücre tedavisinden protez implant ayaklara, fizyoterapiden vazektomiye kadar birçok yenilikçi yöntem, kedi ve köpeklerin yaşam kalitesini artırıyor.
Patili dostlarımızın sağlığını korumak için bu yeni tedavi yöntemlerinden haberdar olmak önemli!
