Mozart: Hayatı, Eserleri ve Bilinmeyenleri
Yazı Boyutu:
Tüm zamanların en önemli klasik bestecilerinden biri olan Mozart’ı daha yakından tanımaya hazır mısınız? Hem yaşamıyla hem sanatıyla dillerden düşmeyen Mozart’ın bilinmeyenlerini derledik.
1756’da doğmuş biri nasıl olur da bu kadar ölümsüz olabilir? Wolfgang Amadeus Mozart gerçek anlamda yüzyıllara meydan okuyarak klasik müzikle ilgisi olsun olmasın hemen hemen herkesin kulağına ismi bir şekilde fısıldanmış bir besteci. Çok genç yaşta öldüğü için aslında kısacık yaşamış bu bestecinin bilinmeyenlerini öğrenirken Mozart’ı tekrar analım…
Mozart Kimdir?
Klasik Batı Müziği’nde döneminin etkili ve üretken bestekârlarından biri olan Mozart klasik müziğin en büyük bestecilerinden biri olarak kabul edilir. Yaratıcı dehası, teknik ustalığı ve geniş müzikal çeşitliliğiyle müzik tarihinde kalıcı izler bırakan sanatçı hayatı boyunca 600’ün üzerinde beste ve opera, senfoni, konçerto, oda müziği, koral müzik ve kilise müziği gibi çeşitli türlerde eserler verdi. Mozart müzik tarihindeki en büyük dehalar arasında yer alır.
Mozart’ın Hayatı
Avusturyalı besteci Mozart, Salzburg’da doğdu. Dört yaşına geldiğinde, babası ona piyano dersleri vermeye başladı. Daha bu yaşta bazı piyano parçalarını ezbere çalabiliyordu. Beş yaşında piyanoda olağanüstü bir başarı gösteren Mozart, kendi kendine müzik bestelemeye başladı. Yedi yaşına gelmeden de, Viyana’nın Kraliyet ailesine ilk konserini verdi. Avusturya İmparatoru, küçük piyanisti dinlerken o kadar etkilenmişti ki, ona “piyanonun küçük sihirbazı” adını taktı.
1762-1766 yılları arasında babasıyla birlikte Almanya, Fransa, İngiltere ve Belçika’da sanat gezileri yaptı. Mozart’ın babası çok zengin olmamasına rağmen oğlunu müzik ülkesi İtalya’ya götürmeye karar verdi. Mozart İtalya’da büyük bir hayranlık ve coşkuyla karşılandı. Onu dinleyebilmek için herkes can atıyordu. 1782 yılında evlenen Mozart’ın bu evlilikten altı çocuğu oldu. Evlendikten sonraki beş yıl içinde, Mozart en ünlü eserlerini besteledi. İki ünlü operasını “Figaro’nun Düğünü” ve “Don Giovanni”yi de bu sırada yazdı. Mozart, 1791 yılında öldü.
Mozart’ın Eserleri
Mozart’ın en ünlü eserlerinden bazıları aşağıdaki gibidir;
Operalar: Saraydan Kız Kaçırma (Die Entführung aus dem Serail) 1782, Figaro’nun Düğünü (Figaros Hochzeit) 1786, Kahire Kazı, La Clemenza di Tito, Don Giovanni 1787 , Sihirli Flüt Operası(Die Zauberflöte) 1790
Piyano Konçertoları: No.15, No.17, No.18, No.19, No.20, No.21, No.22, No.23, No.24, No.25, No.26, No.27
Serenatlar: Küçük Bir Gece Müziği (Eine Kleine Nachtmusik) (1787), Haffner Serenadı (1776)
Sonatlar: La majör piyano sonatı (KV 331) ünlü Türk Marşı ile (Allaturca Marsh)
Senfoniler: No. 31-Paris, No.35-Haffner, No.36-Linz, No.38-Prag, No.39, No.40, 1788 No:41-Jüpiter
{93255}
Mozart’ın En Popüler Albümü: Mozart Etkisi
Yabancı kaynaklarda Mozart Effect olarak geçen ve birçok bilimsel yayında varlığı kanıtlanmış bir durumla karşı karşıyayız. Bilinçli ve düzenli aralıklarla Mozart dinletilen bebeklerin zeka seviyelerinde istikrarlı bir artış gözleniyor. Bu sebeple uzmanlar Mozart Effect ismini verdikleri albüm serisi hazırlıyorlar ve bir dönem yeni ebeveynler arasında yurt dışında en çok alınan şey oluyor bu albümler. Amerika’da büyük marketlerde bile rastlanan bu cd’lerde bebeklerin daha rahat aklında kalabileceği melodiler, yani Mozart’ın en genç zamanlarında yazdığı eserler var. Türkiye’de de Mozart Together gibi programlarla duyulan bu albümleri Amazon’dan sipariş etmeniz mümkün.
Anlaşılacağı üzere “Bebeklerde zeka seviyesini artıran şey beden sağlığına da iyi gelir” denilerek bedeni iyileştirme yöntemi başlığı altına da kolayca girmiş.
Mozart’ı Anlatan Film: Amadeus
Aslında gerçekten böyle bir şey var mı bilinmemekle birlikte Mozart’la ilgili çekilmiş birçok filmin arasından sıyrılan Amadeus’un tüm senaryosu bunun üstüne kurulu. Salieri Kompleksi olarak psikolojide bile bahsedilen bu tanım da kendini filme borçlu olabilir. Mozart’ın hayatını en kayda değer ve ilgi çekici senaryolaştıran bu film hafta sonu ev sineması kaçamağınız için doğru tercih olacaktır. Genç Mozart’ın çocuk kalan ruhu ve talihsiz hayatı akıllardan pek çıkmayacak.
Orkestrayı Öğreten Dizi: Mozart In The Jungle
Mozart’ın isminin kullanılmadığı müzik yapımları nadir sayılır. 2014 yılında hemen hemen tüm dizi severleri ekrana bağlayan bir dizi yayınlandı. Gael Garcia Bernal’in deli bir orkestra şefini oynadığı dizide Mozart’ı anlatan hiçbir şey yok. Ancak orkestra düzeni ve müzisyenlerin yaşamı bakımından en iyi dizilerden birine, bir Amerikan yapımının Mozart in the Jungle ismini vermesi şaşırtıcı değil sanırım.
{36429}
Mozart ile İlgili Kitaplar
Mozart’la ilgili bir şey okumak istediğimizde envai çeşit Mozart kitabı bulabiliriz. Benim tavsiye edeceklerim ise alanında iki önemli isimin yazdığı iki farklı kitap. Biri Anthony Burgess’in Mozart ve Deyyuslar kitabı, diğeri ise ünlü gazeteci Nadir Nadi’nin Dostum Mozart kitabı. Mozart ve Deyyuslar; İş Sanatları Yayınları’ndan Aslı Biçen’in çevirisiyle bulunuyor. Dostum Mozart ise Nadir Nadi’nin Mozart’la ilgili tüm merakını nakış gibi işleyerek okuruna aktardığı bir yazın. Bestecinin eserlerine verilen meşhur KV’lerin nereden geldiğini bile bu kitapta öğrenebiliyorsunuz. Bu kitaplar kütüphanenizdeki mihenk taşlarından olacak, muhakkak alın. KV’nin ne olduğunu öğrenmişken bestecinin ilk eseri de henüz beş yaşındayken yazmış olduğu Sol Major Trio ve Menuet. KV 1 bu eser.
Mozart Eserlerini Çalışıyla Kitaplara Konu Olan Çocuk
“Battle Hymn Of The Tiger Mother” kitabını belki gördünüz. Çinli bir annenin tüm dünyaya yaydığı kaplan ebeveynlik kalıbı bu kitabın kökeni. Amy Chua, çocukları, Carnegie Hall’da çalabilsin diye dillere destan bir disiplin sergiliyor. Finalde piyanist kızı enfes bir Mozart bestesiyle dünya sahnesine çıkmış oluyor. Zaten Amy Chua’nın kitabı yazma sebebi de ona gelen röportaj teklifleri. Bu tekliflerin sonucunda çocuklarının müzik yaşantısını baştan itibaren oturup yazmaya başlıyor. Türkçeye Yeşim Dervişoğlu tarafından kazandırılan ‘Kaplan Annenin Zafer Marşı’ Aura Yayınları’nda mevcut.
{101809}
Mozart’ın Hastalığı ve Ölümü
Mozart’ın 35 yaşındayken aniden yatağa düşüp ölmesi hakkında yüzlerce yıldır çeşitli rivayetler sıralanır durur. Dahi bestecinin zehirlenme sonucu hayatını kaybettiğinde hemen hemen tüm müzik ve biyografi yazarları birleşmiş olsa da, onu kimin zehirlediği hususunda rivayetler muhteliftir. Kimi bunun, Mozart’ın dehasını deliler gibi kıskandığı söylenen besteci Antonio Salieri’nin marifeti olduğunu söylerken, kimi de Sihirli Flüt operasında bazı sırlarını ifşa ettiği Masonlar olduğuna inanır.
Muğlaklığı hâlâ süren bu konuyla ilgili de bir kitap var. ‘Mozart’ı Kim Öldürdü? Haydn’ın Kafasını Kim Kesti?’ Ernst Wilhelm Heine’nın kaleme alıp, Melike Öztürk’ün Türkçeye kazandırdığı Kırkmerak serisinin bir kitabı.
{35518}
