Ekho ve Narkissos’un Karşılıksız Aşkı Mitinden Kurgulanan Sergi: “Ben Kimse. Sen de mi Kimsesin?”
Yazı Boyutu:
İstiklal Caddesi sanat durakları arasında yer alan ve Vehbi Koç Vakfı kuruluşu olan Meşher’de 14 Eylül 2022 tarihinden itibaren sanatseverleri ağırlayacak “Ben Kimse. Sen de mi Kimsesin?” sergisini ziyaret ettik.
İstiklal Caddesi sanat durakları arasında yer alan ve Vehbi Koç Vakfı kuruluşu olan Meşher, 14 Eylül 2022 tarihinden itibaren yeni bir sergiye ev sahipliği yapacak. Antik Yunan mitolojisindeki Ekho ve Narkissos’un karşılıksız aşkı mitinden hareketle kurgulanan “Ben Kimse. Sen de mi Kimsesin?” adlı grup sergisinde yurt içi ve yurt dışından toplam 44 sanatçının 120’ye yakın eseri sergilenecek. Küratörlüğünü Selen Ansen’in üstlendiği, 12 Şubat 2023 tarihine kadar ziyarete açık olan sergiyi yakından keşfedin.
Antik Yunan Mitolojisindeki Yansıma, Yankılanma, Başkalaşma Temaları Yorumlanıyor
Antik Yunan mitolojisindeki Ekho ve Narkissos’un karşılıksız aşkı mitinden hareketle kurgulanan “Ben Kimse. Sen de mi Kimsesin?” sergisinde bir araya gelen eserler, bu kadim anlatının sunduğu yansıma, yankılanma, başkalaşma temalarını günümüzün sanatsal ve toplumsal dinamiklerinin ışığında yorumluyor. İsmini Emily Dickinson’ın “Ben Hiç Kimseyim! Sen Kimsin?” şiirinden esinlenerek alan sergi, ziyaretçileri sayısız sen(ler), ben(ler), arzular, anlatılar, imgeler ve yaşanmışlıklar arasında ilişkilerin örüldüğü bir alana davet ediyor. Sergi, Ekho ve Narkissos mitinin ve mitolojik anlatının döngüsel ve tekerrüre dayalı yapısını benimsiyor. “Ben Kimse. Sen de mi Kimsesin?” hikâyenin geride bıraktıklarını odağına alarak uzak, geçmiş ya da yabancı şeylerin bize kadar ulaşması ve hayatlarımıza eklenmesi için zaruri mesafeleri vurguluyor.
Sergide, Ekho ve Narkissos’un Karşılıksız Aşkından Geriye Kalanlar Kurgulanıyor
Serginin küratörlüğünü üstlenen Selen Ansen, serginin Ekho ve Narkissos mitinin odağında yer alan başkalaşım kavramından yola çıktığını ve ikililik üzerinde temellendiğini vurguluyor. Ansen, “Ben Kimse. Sen de mi Kimsesin?” sergisinin bu kadim hikâyeyi betimlemeyi amaçlamadığını, daha ziyade bu hikâyeden, Ekho ve Narkissos’un karşılıksız aşkından, geriye kalanlar etrafında kurgulandığını belirtiyor.
Çeşitli İlişkilenme Biçimlerini Deneyimleme Fırsatı Sunuyor
Sergideki görsel, işitsel ve dokunsal boyutların iç içe geçtiği bu alanı oluşturan eserler, ten ve ses, ses ve suret, ben ve öteki, insan ve gayri-insan, maddi ve maddi olmayan şeyler arasında çeşitli ilişkilenme biçimlerini deneyim imkânları sunuyor. Bir yandan çağdaş dünyanın yansıma ve yanılsama sorunsallarıyla bağ kurarken, diğer yandan tarih boyunca beden, var oluş/yok oluş, kimlik, temsil ile özdeşleştirilen yüz, ayna, gölge, iz gibi öğelere sanatsal bir bakış sunuyor.
Yerli ve Yabancı 44 Sanatçının Eseri Sanatseverlerin Karşısına Çıkıyor
“Ben Kimse. Sen de mi Kimsesin?” adlı grup sergisinde; Marina Abramović, Erol Akyavaş, Dieter Appelt, Koray Ariş, Eylül Aslan, Levent Aygül, Mehtap Baydu, Deniz Bilgin, Handan Börüteçene, Elina Brotherus, Betty Bui, Claude Cahun, Aslı Çavuşoğlu, Laurence Demaison, Lee Friedlander, Ryan Gander, Nan Goldin, Jessica Harrison, Camille Henrot, Charles Holland & Elly Ward, Talbot Hughes, John Isaacs, Fatoş İrwen, Gizem Karakaş, Nermin Kura, Marcantonio Raimondi Malerba, Bevis Martin & Charlie Youle, Radenko Milak, İz Öztat, İz & Ra, Evan Penny, Gerhard Richter, Necla Rüzgar, Stéphanie Saadé, Fabrice Samyn, Jenny Saville & Glen Luchford, Yusuf Sevinçli, Yaşam Şaşmazer, Ayça Telgeren, Defne Tesal ve VOID olmak üzere yurt içi ve yurt dışından toplam 44 sanatçının 120’ye yakın eseri sanatseverlerin karşısına çıkıyor. Ödünç alınan eserlerin yanı sıra, Vehbi Koç Vakfı desteğiyle bu sergi bağlamında çeşitli mecralarda üretilen yapıtlar da sergide yer alıyor.
Sergiye Özel Kitap
“Ben Kimse. Sen de mi Kimsesin?” sergisine özel bir kitap da basıldı. Sergiye eşlik eden yayın, serginin teşvik ettiği diyalogları sürdürmeyi ve yenilerini yaratmayı amaçlayan bir kitap niteliğinde. Alışıldık sergi kataloğu formatından uzaklaşan bu yayın, serginin tarihsel alt yapısını görünür kılmakla beraber, serginin odaklandığı yansıma, yankılanma, ben, kimse ve öteki temalarını geçmiş ve günümüz arasında köprüler yaratarak irdeliyor. Serginin küratörü Selen Ansen ile Meşher küratörleri Ebru Esra Satıcı ve Şeyda Çetin tarafından derlenen yayının içerdiği görsel ve metinsel kaynaklar arasında, Cana Bostan ve Fatih Özgüven tarafından bu sergi bağlamında kaleme alınan incelemelerin yanı sıra Türkçeye ilk kez tercüme edilen metinler de yer alıyor.
Sergiye Özel Etkinlikler
Her sergi için özel bir etkinlik programı hazırlayan Meşher, “Ben Kimse. Sen de mi Kimsesin?” sergisi süresince de çeşitli etkinlikler, yetişkinlere ve çocuklara yönelik atölyeler ve sergi turlarını ücretsiz olarak gerçekleştirecek. Güncel etkinlik programına, Meşher web sitesi ve sosyal medya kanallarından erişilebilirsiniz.
Ekho ve Narkissos’un Aşk Hikâyesinin Kısa Özeti
Yunan mitolojisine uzanan Ekho ve Narkissos miti birçok versiyona sahiptir. “Ben Kimse. Sen de mi Kimsesin?” sergisi Ovidius’un birinci yüzyılda yazdığı Başkalaşımlar isimli epik şiirinden ilham alıyor. Mit, bir orman perisi olan Ekho ve güzelliği dillere destan Narkissos’un karşılıksız aşkından yola çıkar. Gevezelikle suçlanan Ekho, tanrılar tarafından asla kendi adına konuşmamak, sadece işittiği sesleri ikilemek ve duyduğu sözlerin son kelimelerini tekrar etmekle cezalandırılmıştır. Günlerden bir gün, uzaktan gördüğü Narkissos’a vurulur, fakat genç adam aşkına karşılık vermez ve onu kendinden uzaklaştırır.
Ekho kahrından, gözlerden ırak bir yerde kendisini ölüme terk eder. Ondan geriye bedensiz, yankılanan bir ses (echo/yankı) ve taşa dönüşen kemikleri kalır. Narkissos’un kaderi Ekho’nunkine benzerdir. Cezası budur. Günlerden bir gün, bir gölün yüzeyinde gördüğü kendi yüzünün yansımasına vurulur. Âşık olduğu suretin aslında kendi sureti olduğunu ve ona asla kavuşamayacağını anlayınca, kendisini ölüme terk eder. Yok olan bedeninin yerine, her yıl bahar öncesinde kendi adını taşıyan bir nergis çiçeği (narcissus) açar.
