Salt’ta Sergi: Tasarımcının Notu

Tasarımcının Notu sergisi, 20. yüzyılın son çeyreğinde Türkiye’de kültür yayıncılığı ve grafik tasarımın dönüşümünü kitap üzerinden ele alıyor.

11 Eylül 2024’te Salt Beyoğlu’nda sanatseverlerle buluşan sergi, Türkiye’nin kültür hayatında 1970’lerden 1990’lara uzanan dönemi kitap üzerinden ele alıyor ve grafik tasarımcıların kitap tasarımındaki rollerini, yayıncılarla kurdukları ilişkileri ve tasarım kültüründeki evrimi inceliyor.

<img src="https://track.adform.net/adfserve/?bn=77771439;1x1inv=1;srctype=3;gdpr=${gdpr};gdpr_consent=${gdpr_consent_50};ord=[timestamp]" border="0" width="1" height="1"/>

Kitabın Dönüşümü

20. yüzyılın son çeyreği, Türkiye’de hem toplumsal hem kültürel açıdan derin kırılmaların yaşandığı bir döneme sahipken 1980’lerde kültür yayıncılığının yükselişi, grafik tasarımcıların kitap tasarımı süreçlerinde daha belirgin roller üstlenmesini sağladı. Özellikle özel sektörün kültür alanına yatırım yapmaya başlaması, yayıncılık ve güncel sanat gibi pek çok disiplinde yeni bir dinamizm yarattı.

Bu dönemde kitap, bir yandan yasaklar ve sansürle sembolik bir suç unsuru olarak görülürken, diğer yandan bir kültürel meta olarak değer kazandı. Tasarımcılar, kitabın hem içerik hem de görselliğiyle dönemin rekabetçi kültür ortamına uyum sağlamasında kilit aktörler haline geldi.

Grafik tasarımcıların önem kazandığı ve kitapların birer tasarım nesnesi olarak yeniden şekillendiği bir dönem olan 90’lar, yayıncıların farklı görsel iletişim arayışları, tasarımcılara deneme ve yeni biçimsel önermeler geliştirme fırsatları sundu. Bilgisayar teknolojisinin tasarım sürecine dâhil olmasıyla birlikte, tasarımcı ile matbaa arasındaki iş birliği daha da güçlendi ve süreçler hız kazandı.

Tasarımcının Eksik Anlatısını Yeniden Yazmak

Tasarımcının Notu, kitapların yalnızca birer nesne değil, aynı zamanda birer kültürel ifade biçimi olduğunu ortaya koyuyor. Sergi, tasarımcıların yayıncıdan matbaacıya uzanan çok aktörlü ilişkilerini ve bu süreçteki yaratıcı katkılarını gözler önüne seriyor. Salt Beyoğlu’nun tüm katlarına yayılan sergi, tasarımcının belirleyici bir aktörü olduğu “kitap’taki” eksik anlatısını kurmayı amaçlıyor. Kitabın “basılı” ve “elektronik” olarak yeniden tanımlandığı 2000’lerin tasarım kültürüne zemin hazırlayan döneme kitaplar, arşiv belgeleri ve mülakatlar eşliğinde çok yönlü bir bakış sunuyor.

Eda Sezgin tarafından programlanan Tasarımcının Notu, 2 Şubat 2025’e kadar Salt Beyoğlu’nda ücretsiz olarak ziyarete açık olacak.

*Bu içerik Salt iş birliğinde hazırlanmıştır.