Türk Seramik Sanatçıları: Atölye Atlas

Atölyesinde özgün fincanlar, tabaklar, ufak heykeller, figürlü çömlekler ve aydınlatmalar gibi birçok ürün yapan Emine Serpek ile markası Atölye Atlas ve seramik sanatı üzerine konuştuk.

Emine Serpek

Seramik sanatı hayatınıza nasıl girdi?

Hayatım boyunca, kendimi bildim bileli diyebilirim hep resim yaptım. Resim yapmayı hiç bırakmadım. Duvarları, gömlekleri, dolapları, tuvalleri her yeri ve her şeyi resimlerimle kapladığım oldu. Resim yapmaya ve boyamaya devam ederken, bir arkadaşımın beni yönlendirmesi ile seramiğe başladım.

Seramiği diğer güzel sanat dallarından ayıran, bu sanatı sizin için özel kılan şeyler neler?

Seramiği diğer güzel sanatlardan ayıran ucunun tamamen açık olması, istediğiniz ne ise yapmakta fazlasıyla özgür olabilmeniz ve çok yönlü düşünmenizi sağlamasıdır bence. En ilkel zamanlardan bugüne kadar seramiği düşündüğünüzde, etrafınıza baktığınızda aslında kullandığımız birçok şeyin topraktan geldiğini görebilmek bile seramiği daha doğrusu çamuru benim için çok özel kılıyor. En güzeli de aklınıza gelen her şeyi ellerinizle şekillendirerek yapabilmek ve hatta yapamamak, yapamadıkça daha çok merak etmek, merak ettikçe ne kadar geniş ve ucu bucağı olmadığını keşfetmek sanırım. Tüm varlıkların yaşayabilmesi için en önemli şey olan toprak ve suyun birleşerek çamur olması ve sizin ellerinizde hayalinizdeki o güzel şeye dönüşmesi çok heyecan verici.

“Seramik bir usta yapmışsa zanaat, bir sanatçı yaratmışsa sanattır. Seramik bazen bunlardan sadece birisi, bazen de hepsidir.”

Biraz bu sanatın inceliklerinden de bahsedebilir misiniz? Belli teknikleri ve özellikleri neler?

Aslında bu sanatın inceliklerinin biraz göreceli olabileceğini söyleyebilirim. Benim için çok önemli olan bir şey, bir başkası için öylesine bir konu da olabilir. Benim için olması gerekeni özenli çalışmak, temiz iş çıkarmak ve özgün olmaktır. Ne kadar temiz olursa, verdiğiniz emek ve yaptığınız işe verdiğiniz kıymet o kadar belli olur. Özgün olursanız, özgür de olursunuz.

Seramikte çok fazla teknik var ve birçok özelliği de var. Hatta benim de henüz bilmediğim teknikleri olabilir. Yaşanılan coğrafyaya göre bile teknikler geliştirmiştir. Çamur çeşidine, yapılan işe, yapmak istediklerinize göre teknikler ve özellikler değişir.

{773598}

Kısaca seramik yapının aşamalarından bahseder misiniz?

Çamur, günümüzde bize vakumlanmış paketlerde ulaşıyor. Çamuru da isterseniz kendiniz yapabilirsiniz. Benim de kum alarak çamurumu bir süre yapmışlığım var fakat tavsiye eder miyim bilmiyorum. Biraz meşakkatli bir iş. Benimki meraktı, şu an biliyorum diyebiliyorum ama yapmıyorum, alıyorum.

Vakumlanmış pakette aldığınız çamurdan el ile şekillendirerek ya da tornadaki o da el ile yapılıyor, istediğiniz şekli veriyorsunuz. Yaptığınız şeyi bir süre kurumaya bırakıyorsunuz. Hızlıca değil biraz yavaşça kurutuyorsunuz ki bir anda kuruyup zarar görmesin. Kuruduktan sonra temizlemesini yapıyorsunuz ki biraz önce söylediğim gibi işiniz temiz olsun.

Sonrasında fırınlıyorsunuz; çok fazla soruluyor açıklamak isterim maalesef ev fırınında olmuyor, 900 ve üzeri ısılarda bir seramik fırınında pişmesi gerekiyor. Fırın soğuduktan sonra çıkartıyorsunuz ki bu iki gün sürüyor. Son olarak da dekor edip, sırlayarak ya da sadece sırlayarak tekrar fırınlıyorsunuz ve bu ikinci fırından çıktığında artık hazır hale geliyor. Güle güle kullanabilirsiniz!

Teknolojinin gelişimine bağlı olarak alışkanlıkların değişmesi seramik sanatını nasıl evrimleştirdi?

Zaman içerisinde seramiğin sadece kullanım aracı olmaktan çıkarak, çömleklerin sanat eserlerine dönüştüğünü; sonrasında da bu çömleklerin duygularla bütünleşerek aslında çağdaş sanatın temelini oluşturduğunu görebiliriz. Alışkanlıkların hızla değişmeye başladığı yıllarda da sanatta özgürlük arayışı seramik sanatında da hız kazandı. Dünyadaki birçok ünlü ressam da modernleşen seramik sanatının öncüleri olmasıyla daha da gelişmiştir. Hızlı tüketmek, daha az çalışarak daha fazla kazanmak ve teknoloji ile var olana daha kolay ulaşmak seramiği basite indirgeyen, basitçe yapılabileceğini düşünen kitleler oluşturmuştur.

Fakat seramik yapmak ile seramik sanatı zanaat ya da hobi olarak görülen seramikten ayrıldığı gibi, aynen ayrı olarak yoluna devam edecektir. Seramik bir usta yapmışsa zanaat, bir sanatçı yaratmışsa sanattır. Seramik bazen bunlardan sadece birisi, bazen de hepsidir. Seramik sanatı dönemin koşullarıyla ve düşünce yapısıyla sürekli biçimlenmekte, değişmekte ve kendi kimliğini geliştirmektedir.

Seramik sanatı; Sanatsal Seramik, Endüstriyel Seramik, Geleneksel Seramikler olarak üç gruba ayrılıyor diye biliyoruz… Siz bu alanlardan hangisi ile ilgileniyorsunuz?

Ben daha çok sanatsal seramik ile ilgileniyorum. Resimlerimde olduğu gibi yaptığım tüm ürünlerimde fincan, tabak dahi olsa moda olan ya da popüler olanı değil, kendi sanatımı, kendi istediğimi işlemeye devam ediyorum. Yukarda da belirttiğim gibi bir zanaatkar gibi fincanı yaparak, bir sanatçı gibi yorumluyorum.

“Tüm varlıkların yaşayabilmesi için en önemli şey olan toprak ve suyun birleşerek çamur olması ve sizin ellerinizde hayalinizdeki o güzel şeye dönüşmesi çok heyecan verici.”

Genel olarak atölyenizde ne gibi ürünler yapıyorsunuz?

Atölyede genel olarak orijinal ve özgün fincanlar ve tabaklar yapıyorum. Bunların yanında ufak heykeller, figürlü çömlekler, aydınlatmalar gibi birçok ürün de yapıyorum. Ürünlerimin neredeyse tamamı sıraltının yoğun kullanıldığı resimli işlerden oluşuyor. Sıraltı boyalarımı da atölyede hammaddeler kullanarak kendim yapıyorum, dolayısıyla tüm ürünlerim, şekillendirilmesinden boyasına kadar özgün ve el yapımı olarak çıkıyor.

{773577}

Ürünlerinizi yaparken nelerden ilham alıyorsunuz?

Ürünlerimi yaparken sanırım birçok şeyden ilham alıyorum; etrafıma baktığımda o kadar çok ilham veren şey var ki… Doğayı ve bitkileri çok seviyorum, balkonumda yeni açmış ufacıkbir çiçeğin verdiği mutlulukla da yapabiliyorum… Çocukken yemek yemek yerine meyveyle beslenirdim, yaşam kaynağım meyvelerdi ve yine çocukluğumun belki de en güzel günleri bir meyve bağında geçtiği için meyve çizmeye bayılıyorum, çok seviyorum; burnuma kayısı kokuları geliyor.. O gün dinlediğim bir müzikten ya da o gece gördüğüm rüyadan da ilham alıyorum.

Dünya ile kıyaslandığında ülkemizde seramik sanatının yeri neresi?

Ülkemizde tarihi Anadolu topraklarında bin yıllar öncesine dayanan seramiğin çok zengin ve köklü bir geçmişi var. Ancak seramik sanatının çok fazla üzerine gidilmediğini ve gerekli önemin verilmediğini düşünüyorum. Sadece seramik sanatında değil, endüstriyel seramik ya da geleneksel seramikte de araştırmanın ve eğitimin artırılması gerektiğini ve bu konuda daha fazla donanıma ihtiyacımız olduğunu düşünüyorum. Seramik sanatına hayatlarını veren, dünyada birçok başarıya imza atmış kıymetli sanatçılarımıza da bize bu yolu açtıkları için teşekkür ediyorum.

Bu alanda faaliyet göstermek isteyenlere nasıl bir yol izlemelerini tavsiye edersiniz?

Sabır gerektiren bir yol. Gerçekten severek ve isteyerek yapılan her şeyin sonunda başarı olduğunu düşünüyorum. En büyük tavsiyem özgün olmaları ve taklitten kaçınmalarıdır ve her şeyi araştırarak, okuyarak ilerlemeridir. İçinde bulunduğumuz zaman öyle güzel ki her bilgiye, merak ettiğimiz her şeye elimizdeki ufacık aletlerle ulaşabiliyoruz. Yaptıkları işi basite indirgemeden, sindirerek ve tecrübe ile ilerleyecekleri uzun bir yol olduğunu, sabırlı olmalarını, bıkmadan denemelerini, disiplinli ve etik çalışmalarını tavsiye ederim. Ve de son olarak “ürettikçe, yaşarsınız.’’

Emine Serpek Kimdir?

Emine Serpek 1979 yılında İstanbul’da doğdu. İlk ve ortaokulu İstanbul’da okuduktan sonra liseyi ve üniversiteyi Ankara’da bitirdi. Ankara Üniversitesi , Dil ve Tarih, Coğrafya fakültesi Arap Dili ve Edebiyatı’ndan mezun olan Emine Serpek, tüm çocukluğu, gençliği ve devamını resim yaparak geçirdi. Üniversiteden sonra 17 yıl özel sektörde beyaz yakalı olarak çalıştı. Çalışırken de resim yapmaya devam eden sanatçı, 2012 yılında Profilo Alışveriş Merkezi Sanat Galerisi’nde ilk kişisel resim sergisi “Ofis Günlükleri” ni açtı. 2015 yılında ufak bir yayınevi tarafından tamamı sanatçının resimlerinden oluşan “Zihni Dingin” isimli büyükler için boyama kitabı basıldı. 2018 yılında Emine Serpek’i seramik ile tanıştıran arkadaşıyla beraber Atölye Atlas’ı açtı. Sonrasında yoluna tek başına devam eden sanatçı, şu anda da YouTube kanalı Atolye Atlas’dan videolarla ve instagram hesabı Atolyeatlasceramics’den canlı yayınlarıyla seramik meraklılarına destek ve yardımcı olmaya çalışıyor.