İskoçya’yı Tanımlayan 7 Kavram
Yazı Boyutu:
Tarihi ve kültürel mirasının izinde İskoçya’yı mercek altına aldık.
İskoçya, küçük bir ulus olsa da dünyaya bıraktığı kültürel iz en büyük olanlardan. Bunda köklü tarihinin ve eşsiz coğrafyasının payı da tartışılmaz. Birleşik Krallığın bir parçası olmasına rağmen, komşusu İngiltere’ye göre de farklılık gösterdiği aşikar. Şimdi bu denklemi Brother’ların aşina olduğu kavramları kullanarak biraz açmakta fayda var.
Bağımsızlık
Orta Avrupa’da yaşayan Kelt kabileleri, Bronz Çağ’da karşılaştıkları kıtlık ve iklim değişiklikleri sebebiyle göç ederler. Kabilelerden Galatlar Galler, Galiçya, Gelibolu, Galata gibi Avrupa’nın neredeyse tamamına yayılan bir hareket izlerken Eireler İrlanda’ya, Bretonlar Kuzey Fransa’ya ve -konumuza dönersek- Keltler İskoçya’ya yerleşirler. Britanya’nın kuzeyinde, soğuk iklime rağmen kısa sürede geniş bir medeniyet kuran Keltler tarih çizgileri boyunca Saksonlar’ın, Vikingler’in, Romalılar’ın ve son olarak işgallerine direnirler. Varlıklarını direnişlerine borçlu olan İskoçlar için tarihi kelime, bağımsızlıktır.
Aydınlanma
Francis Hutcheson, David Hume, Adam Smith, Thomas Reid gibi filozofların öncülüğünde başlayan ve ‘Kuzeyin Atinası’ Edinburg’dan yola çıkan İskoç Aydınlanması, yalnızca Avrupa’da değil, Benjamin Franklin, Benjamin Rush gibi Amerikalı entelektüeller tarafından Amerika’nın da kayıtsız kalmadığı bir hareket olmuştur.
Miras
İskoçya, yerküre üzerindeki eşsiz konumu sayesinde, viskinin anavatanıdır. İskoç Keltlerinin konuştuğu Gal dilinde ‘hayat suyu’ olarak anılmasının anlamındaki derinli de bundan. İhraç kalemlerinin ilk sırasında yer alan viskinin üretim yerlerinin en önemlileri ise Speyside Bölgesi ve Strathisla Damıtımevi. Ülkedeki viski üretiminin yarısı Speyside’de yapılıyor. Yüzlerce yıllık gelenekleri sürdürerek damıtım yapılan evlerin sayısı azınmayacak denli çok. Üretim esnasında fıçılarda bekleyen viskinin her yıl ortalama %2’lik bir kısmı havaya karışıyor ki İskoçlar buna ‘meleklerin payı’ diyecek kadar duygusal yaklaşıyorlar. Slainte Maithe, sağlığınıza!
Adanmışlık
Uçsuz bucaksız yeşil arazileri İskoçya’yı golfün de anavatanı yapıyor. Öyle ki golf bu topraklarda Orta Çağ’dan beri oynanıyor. 500’den fazla golf sahasının yer aldığı İskoçya’yı bu alanda biricik kılan bir diğer özellik, dünyanın en eski ve prestijli golf turnuvasına da ev sahipliği yapıyor olması. 1860 senesinden beri düzenlenen The Open turnuvası tanıklık edilmesi gerekenlerden.
Farklılık
Tarihi 1538’e uzanan ve kilt yapımında kullanılan tartan kumaş, Highland bölgesinde yerel bitkiler kullanılarak üretilirken popülerliğini İskoç bölüklerinin kilti Britanya ordusunda yer alırken üniforma olarak seçmesi ile kazanıyor. Geleneksel ve resmi bir kıyafet olan kilt, uzun çoraplarla ve ceketle tamamlanıyor.
Cömertlik
İskoçya coğrafya olarak o denli verimli ki yaylalarında yaşayan ve o bölgeye özgü olan ‘highland cattle’ adındaki sığır türü dahi bundan etkilenmiş. Karakteristik uzun tüyleri sayesinde soğuk iklimden etkilenmeyen bu sığır türü, kaliteli ete ve yağ oranı çok yüksek süte sahip.
Centilmenlik
James Bond karakterini muazzam stili ve ağırbaşlı tavrı ile hafızalara kazıyan yaşayan efsane Sir Sean Connery’nin yanı sıra Ewan McGregor, Gerard Butler ve James McAvoy gibi şıklıkları ve başarılarıyla öne çıkan aktörler de İskoçya doğumlu.
