Sürdürülebilir Sanat Sohbetleri: Zeynep Koçan
Yazı Boyutu:
Sanayide kullanımdan arta kalmış, kimi zaman malzemesi geri dönüştürülmüş tellerle heykeller yapan sanatçı Zeynep Koçan ile sürdürülebilir sanat üzerine sohbet ettik.
Sizin için sürdürülebilirlik ne anlama geliyor, sürdürülebilirlik yaklaşımınızın temelinde neler var?
Sonsuz büyüklükteki evrenimizde Dünya gezegeni dışında başka hiçbir kaya parçasında canlılığa rastlanmadığı gibi tüm canlılar içerisinde bir tek insanoğlu aklı sayesinde dünyanın ve yaşamın çevresini değiştirdi. Fakat dünyamızın kaynakları evren gibi sonsuz değil ve kendi canlılığımızı dünyamızı paylaştığımız diğer canlıların da varlığına borçluyuz. Bu canlılığı korumak ve gelecek kuşaklara da bu yaşamı emanet etme borcumuz var.
8 milyara yaklaşan dünya nüfusunu da düşündüğümüzde tüketim alışkanlıklarımızı ve yaşam şeklimizi yeniden değerlendirmek ve bu konuda bir farkındalık oluşturmak herkesin çabası olmalı. Sürdürülebilirlik, bir sanatçı olarak hem sanatsal pratiğimde hem de kişisel yaşamımda çevresel, ekonomik ve toplumsal olarak dengeli ve sorumlu bir yaklaşımı benimsemek anlamına geliyor.
Eserlerimde ağırlıklı olarak metal teller kullanıyorum. Sanayide kullanımdan arta kalmış, kimi zaman malzemesi geri dönüştürülmüş tellerden oluşan heykellerim sürdürülebilirlik yaklaşımımın temelini oluşturuyor.
Yaptığınız işler arasında en heyecan verici ve özel işiniz hangisi?
Her eserimin ayrı bir hikayesi var bu yüzden eserlerimi birbirinden ayırmak pek mümkün değil benim için ama çocukluğumda cam kenarındaki macunlardan yaptığım E.T heykelinin, hala zihnimdeki yeri farklıdır.
Şu anda üzerinde çalıştığınız veya çalışmayı planladığınız işlerden bahseder misiniz?
Atık elektrik kabloları ve devrelerden oluşan yeni bir proje üzerinde çalışıyorum. Ayrıca vitrin tasarımı ile ilgili ilk kez uygulayacağım bir proje ve yeni sergiler için çalışmalarıma devam etmekteyim.
Sürdürülebilirlik geniş bir alan ve sürekli güncel gelişmeler oluyor. Hem değişimi takip etmek hem de beslenmek için kitap, film, kişi vs. önerilerinizi alabilir miyiz?
2024’teki büyük sanat etkinliklerinde de sürdürülebilirlik ön planda. Venice Biennale gibi önemli sergilerde, çevresel ve kültürel koruma temaları işleniyor. Bu gelişmeler, sanat dünyasında sürdürülebilirliğin sadece bir trend değil, aynı zamanda kalıcı bir değişim olduğunu işaret ediyor.
Sanatçılar, çevresel sorunlara dikkat çekmek ve sürdürülebilir bir geleceğe katkıda bulunmak için yaratıcı yollar aramaya devam ediyor. Sürdürülebilirlilik anlamında gelişim ve değişimi takip edebilmek için önerilerim;
Sanatçı:
Olafur Eliasson: İklim değişikliği ve çevresel sürdürülebilirlik konularına odaklanan eserleriyle tanınan bir sanatçı ve mimar.
Kitap:
The Sixth Extinction: “An Unnatural History”. Elizabeth Kolbert’in yazdığı bu kitap; insan faaliyetlerinin – özellikle fosil yakıt kullanımı, ormansızlaşma ve kirlilik gibi faktörlerin – günümüzün altıncı kitlesel yok oluşunu tetiklediğini savunuyor. Karbon emisyonları ve küresel ısınma gibi konuların, birçok türün habitatlarını yok ettiğini ve bu türlerin hayatta kalmasını zorlaştırdığını gösteriyor.
Film:
Before the Flood (Tufandan Önce). DiCaprio, Kuzey Kutbu’ndaki eriyen buzullar, Endonezya’daki ormansızlaşma ve Çin ve Hindistan’daki kirli şehirler gibi çeşitli yerlere giderek iklim değişikliğinin dünyayı nasıl etkilediğini gösteriyor. Belgesel; bilim insanları, aktivistler, dünya liderleri ve vizyonerlerle yapılan röportajları içeriyor ve insan faaliyetlerinin gezegen üzerindeki yıkıcı etkilerini gözler önüne seriyor.
Sanattaki tavrınızın günlük rutininizdeki karşılıkları neler; sürdürülebilir günlük yaşam tercihlerinizden bahseder misiniz?
Sürdürülebilir günlük yaşam tercihlerimizin çevresel etkilerimizi azaltmamıza ve daha yeşil bir dünya için katkıda bulunmamıza yardımcı olabileceği bilinci ile hareket etmeye çalışıyor, eşimle birlikte oğlumuza da bu anlayışı benimsetmeye çalışıyoruz. Ve bu durumu desteklemek için yerel ve mevsimlik gıdalar tüketiyoruz, enerji verimli cihazlar kullanıyoruz, elektrik tasarrufu için cihazları prizlerden çekip elektrik düğmelerini gereksiz açık olmamasına, plastik kullanımını azaltmaya, yeniden kullanılabilir ürünler tercih etmeye dikkat ediyoruz.
Pop Quiz
Sanatınızı üç kelimeyle nasıl tanımlarsınız?
Özgür, cesur, kendini gerçekleştiren kadınlar
İmkânınız olsa tanışmak istediğiniz sanatçı kim olurdu?
Auguste Rodin
En son ziyaret ettiğiniz üç sanat etkinliği/sergi hangileriydi?
Arter Koleksiyonu; Kendi Gölgesinde, Farz ET Kİ Sen Yoksun
İstanbul Modern; Senin Beklenmedik Karşılaşman – Olafur Eliasson
Salt Beyoğlu; Havaya Dair
