Entelektüel Wellness Nedir, Nasıl Geliştirilir?

İçinizdeki potansiyelin biraz hareketlendirilmeye ihtiyacı varsa kendinizde ‘entelektüel wellness’ yetkinliği geliştirebilirsiniz. Peki entelektüel wellness nedir ve nasıl geliştirilir? Gelin beraber inceleyelim…

Benim hep söylediğim, hatta Gelecek Tasarımcısı kitabımın başına da eklediğim bir sözüm var: “Senin yaratacağın bir sihir lazım, seni hayallerinle birlikte geleceğine çekecek hayatını sana özel kılacak.”

Bu sözümü hepimiz için burada yeniden tekrarlıyorum. Bu yazımda; hayallerimizi ve kendimizi gerçekleştirmede bize ışık tutacak, geleceğinin tasarımcısı olmamıza katkı sağlayacak, sihir niteliğindeki “entelektüel wellness” kavramından bahsedeceğim.

Aslında hepimizin aşina olduğu wellness kavramının geçmişte ilk kez kullanımı, Dr. Herbert Dunn’un ”Yüksek Seviye Wellness” kitabında yer alıyor. Türkçe’de “esenlik” olarak karşılık bulan bu kavram, kişinin yaşam kalitesini artırmak için inisiyatif ve sorumluluk almasını, bu sayede de dengede kalmasını amaçlar.

İnsanı ruh, beden, zihin olarak düşündüğümüzde wellness kavramı bütüncül bir yaklaşımla her üçünü de olumlu etkileyecek şekilde fiziksel, zihinsel ve sosyal iyilik halinde olmaktır. Bu açıdan baktığımızda “entelektüel welness” son derece kıymetli kazanımlar sağlıyor. Topluma, kültüre, değişime dokunan birçok konu bu kazanımların alanlarını besleyip çeşitlendiriyor. O yüzden iyisi mi kendinize bu konuya odaklanma sözünü şimdiden verin.

Entelektüel Wellness Nasıl Geliştirilir?

İçinizdeki potansiyelin açığa çıkması için biraz hareketlendirilmesine ihtiyaç var. Entelektüel wellness işte hem o potansiyelin açığa çıkmasını hem de açığa çıkması için yapacağımız çabaları kapsayan, bize farkındalık, yeni bakış açıları, dünyadaki ve çevremizdeki değişimlere uyum imkânı kazandıran bir yetkinlik. Hayatımıza bilgi seviyesi daha yüksek olarak devam etmek, işimize, iletişimimize ve sosyal hayatımıza daha katma değerli fikirler eklemek, zihinsel kapasitemizi artırarak yaşam perspektifimizi genişletmek gibi harika kazanımları söz konusu.

Peki bu yetkinliği nasıl geliştirebiliriz?

Hayata bir öğrenme yolculuğu olarak bakmanın ve sürekli öğrenmenin mutluluğunu yaşamanın başarımıza sağladığı katkı paha biçilemez. Entelektüel wellness, kişinin yaşam boyu öğrenme felsefesiyle zihinsel becerilerini geliştirmesi, kendisine yatırım yapacağı sanatsal, düşünsel faaliyetleri keşfetmesi ile geliştirilebilir. O zaman bu yolculuğa neler katkı sağlar; gelin ilgili başlıklara göz atalım.

Merakınız Hep Dinamik Olsun

Merak bence bir yaşam dinamizmi. Bir araştırmada 4 yaşındaki bir çocuğun günde ortalama 73 soru sorduğunu okumuştum. Bizler de çocukken o derece meraklıydık. Her ne kadar çocukluktaki kadar olamasa da, şimdi de belli bir merak düzeyini korumak şart. Dünyamız sürekli değişrken neler olup bitiyor merak etmemek olur mu? Zaten gelecek de kendisini sürekli merak ettirmiyor mu? Tam da bu yüzden hepimiz bir merak içindeyiz.

• Dünya nasıl değişecek?
• Gelecek nasıl olacak?
• İş dünyasında neler olacak?
• Teknoloji bize neler getirecek?

Veya çözemediğimiz bir konu ya “Neden olmasın?” diyerek bir anda başka bir açıdan farklı alternatifle bakabilmek…

Merak işte böyle uyanık kalmamızı, kendimizi çevremize uyandırmamızı sağlarken koşullara dair zihinsel esneklik kazanmamız, koşullara hazırlık yapmamız ve dengede kalmamız için hayati öneme sahip. O zaman merakınız her zaman bol olsun, hep canlı kalsın diyorum.

Farklı Alanlardan Kitaplar Okuyun

Kitap okumak son derece önemli. Fakat günümüzde eskisinden daha da önemli. Sebebi de, günümüz teknolojisiyle giderek görsellere ve video içeriklere daha fazla maruz kalmamızdan dolayı beynimizin okumanın sağladığı faydalara duyduğu özlem. İlaveten sadece belli bir konudaki kitapları değil, farklı farklı alanları tercih etmek de çok önemli. Mesela ben 8-9 yaşımdan beri mitoloji meraklısıyım. Eminim ki sizin de okumaktan keyif duyduğunuz farklı konular var. Bunun entelektüel anlamda en önemli faydası, farklı alanlardaki bilgileri harmanlamanın hem zihninize, düşünme süreçlerinize hem de bunun sonucunda fikirlerinize sağlayacağı yaratıcı dönüşüm.

Kâğıt ve Kalemle Yazın

Akıllı telefonlar çıktı çıkalı kâğıt kalemi neredeyse kullanmaz olduk. Fakat şu çok önemli: Bir cihaza yazı yazmakla bir kâğıda yazmak aynı şey değil. Kâğıt kalem kullanımı zihnin hem düşüncelerini ortaya dökmesi hem de o düşüncelerden görsel olarak aldığı geri bildirimle yeni üretimler, serbest çağrışımlar yapmasına yardımcı olur. Yani kâğıt kalem kullanımının faydası bu anlamda çok daha yüksek. Özellikle sadece not almak dışında düşünsel bir süreç, fikir üretme ya da tasarlama gibi bir aşamadaysanız kelimeleri kalemle kâğıda dökmek emin olun size alternatif düşünceler konusunda da yardımcı olur. İlaveten yine günlük tutmak da yaptıklarınız ve yapacaklarınız üzerinde düşünmenizi, yeni alternatif kararlar geliştirmenizi sağlar.

Modaya Meraklı Olun, Kombin Yapın

Evet, kombin yapın! Belki şaşıracaksınız ama moda görsel hafızayı geliştirmede son derece etkili. Kendimden örnek vermem gerekirse; çocukluk yıllarından beri modaya meraklıyım. Üniversiteyi kazandıktan sonra bu merakım daha da arttı. Teknik üniversitede elektrik mühendisliği okumama rağmen aldığım moda dergileri, yaptığım kombin denemeleri, mağazalardaki ürün incelemelerim ile styling konusunda kendimi son derece geliştirdim. Hatta sonrasında bu kişisel ilgi alanım olarak yaptığım çalışmalar sayesinde çok sevdiğim moda alanında yine eğitimlerimle ilişkili olarak marka yönetimi ve pazarlama alanında çalıştım. Halen de zihnimin farklı bağlantılar kurduğunu hissettiğim moda ve styling, benim için vazgeçilmez bir ilgi alanı. Farklı parçaların birbiriyle yakalayabileceği uyumu keşfetmek, renklerin uyumunu yakalamak ve alternatifler oluşturmak son derece zihin açıcı bir egzersiz. Üstelik kişisel gelişim ve sosyal anlamda da çok katkısı oluyor. Hem yaratıcılığınızı, görsel zekânızı geliştiriyor hem de imajınıza ve stilinize katkı sağlıyorsunuz. Entelektüel wellness için kesinlikle tavsiye ediyorum.

Sanatsal Yetenek ve Bakış Açısı Geliştirin

Sanatı, en genel anlamıyla yaratıcılığın, hayal gücünün ve bireyin kendi yeteneklerinin ortaya çıkması olarak tanımlayabilirim. Sanatsal bakış açısı geliştirmek için, farklı sergiler gezmek, farklı sanat alanlarından ve akımlarından eserleri, renk kullanımlarını ve kompozisyon kurgularını incelemek, dünyaya bakış açılarını anlamaya çalışmak entelektüel wellness için büyük katkı sağlar. Bunun daha ilerisi ise herhangi bir sanat alanında uygulayıcı olmak. Yani, sanatsal üretim yapmak. Bu konuda alanlar son derece sınırsız. Bir enstrüman çalabilir, dans edebilir, fotoğraf çekebilir ya da sanatsal bir form oluşturabilirsiniz.

Sanatta duyarlılığımızı ve farkındalığımızı artırmak, giderek eskisinden daha önemli bir hâl alıyor.

Dijital Beceriler Kazanın

Dijital dünya sürekli ilerleme içinde. Sürekli yeni yazılımlar, uygulamalar ve sistemlerle karşı karşıya kalıyoruz. Bu dünyaya uyum ve yeni nesli anlamak için teknolojik yetenek geliştirme konusu da entelektüel seviyemizi artırıcı bir unsur. Uygulamalara aşina olmak, yeni özelliklerini keşfetmek, hem teknolojiye karşı çekimser kalmamanızı sağlar hem de iş veya sosyal hayatınızda büyük katkı sağlar. Bu arada teknolojiye dair çekimserliğiniz varsa, onu kırmanın bir yolu da kurcalayarak öğrenmek. Unutmayın dijital çağda en iyi kullanım kılavuzu ”öğrenme cesareti”.

Zihin Haritası ile Beyin Fırtınaları Yapın

Konumuz entelektüel wellness olunca zihnin nasıl çalıştığını da anlamak gerek. Zihnimizdeki düşünce akışı durmaksızın devam ederken sürekli bağlantısallıklar üzerinden ilerler. Kısacası madde madde ya da listeleme yöntemi gibi bir çalışmaz. Bu yüzden bir fikir, proje geliştirirken ya da herhangi bir konuda çalışma yaparken zihin haritaları yöntemini kullanmak, hem zihnimizin doğasına uygun hareket etmemizi hem de kendimizi yeni fikirlere ve bakış açılarına yaklaştırmamızı sağlar. Zihin haritaları ise şöyle oluşturulur: Bir sayfanın ortasına yuvarlak içine ana tema veya kavram yazılır. Sonrasında bu kavramla ilişkili olarak akla gelen tüm kavramlar sınıflandırılarak diğer ortadaki yuvarlaktan çıkan dallara yazılır. İstenirse her dal yine kendi içinde detaylara ayrılabilir. Böylece herhangi bir konuda hem detayları hem de büyük resmi görerek daha kapsamlı bir kavrayışa ulaşırız. Bu sayede yeni bağlantılar yakalamak veya yeni meraklar edinip araştırmak entelektüel seviyemize katkıda bulunur.

Yabancı Dilinizi Geliştirin

Yabancı dil öğrenmek ve geliştirmek entelektüel seviyemiz için son derece önemli. Bildiğimiz üzere her dilin farklı bir gramer yapısı ve söz dizimi var. Bu sebeple beyin, yeni bir dil öğrenirken yeni bağlantılar oluşturur ve egzersiz yapmış olur. Kelimeleri, gramer yapılarını, söyleyiş tarzlarını öğrenmek ve bununla birlikte o dilin coğrafyasına dair kültürel bilgiler kazanmak hayata bakışımızı da son derece zenginleştirir.

Meditasyon ve Sağlıklı Beslenmeyi Hayatınıza Alın

Nefesimiz, hayatla en önemli bağlantımız. Nefes almayı, sıradan bir eylem gibi görmek yerine nefes kalitemizi artırmaya çalışmak beynin daha çok oksijenden yararlanmasını sağlar. Doğal olarak bu durum daha sağlıklı düşünmeye ve daha iyi öğrenmeye katkı sunar. Sadece göğsünüze sıkışıp kalmış nefesler almak yerine, diyaframı etkin kullanarak nefes kalitenizi artırabilirsiniz. Bunu sürekli hale getirmek için de çeşitli meditasyon tekniklerinden faydalanabilir yine mindfulness egzersizleri ile anda kalarak bilinçli nefes almanın, dikkatinizi odaklamanın ve yaşayacağınız farkındalığın katkılarını hissedebilirsiniz. Meditasyonun yanında yapacağınız düzenli egzersizler, vücutta gerginliği azaltabilir. Sağlıklı beslenmenin ve iyi uyumanın da zihne sağladığı katkılar malum. Beynimizin ve vücudumuzun gün boyu tükettiği enerjiyi düşürsek dengede kalmak için uyku ve beslenmeyi de ihmal etmemeliyiz. Unutmamak gerekir ki, vücudumuz birbiriyle bağlantılı bir sistemler bütünüdür. Siz ona düşünsel, beslenme ve duygusal anlamda ne kadar olumlu katkı sunarsanız, bunların yaratacağı sinerji ile alacağınız sonuçlar o derece muhteşem olur.