Hayatta Kalanın Suçluluğu Nedir?

Kayıplar sonrasında hayatta kalıp yaşamaya devam edenlerin hissettiği suçluluk duygusunu (survivor’s guilt) Klinik Psikolog Övgü Yaren Soydan anlattı.

Başkaları acı çekerken travmatik bir olaydan zarar görmeden kurtulduğunuzda, muhtemelen “Neden ben (değil)?” sorusu düşünülecektir. Durumdan en doğrudan etkilenen kişi siz olmasanız bile, yine de sizi rahatsız edebilir ve kafanız karışabilir. Başkaları acı çektiğinde, affedilmeyi hak etmediğinizi bile hissedebilirsiniz. Böyle bir olaya verilen normal tepki, olanlardan sorumlu hissetmek, kendinize bir şeylerin nasıl değişebileceğini sormaktır.

{122773}

Bu durumu yaşayanların çoğu bunu konuşmak bile istemez. Çünkü arkasında hüzünlü bir alt metin var: “Bu insanlar bu kadar zor durumdayken ben küçük sorunlarım için bir psikoloğa gidip de pes edemem.” Bahsettiğimiz suçluluk ve utanç ancak bir yere kadar gidebilir. Yaşadığımız kaygı ve stres hiç yokmuş gibi davranmak yerine bunları kabul edip ihtiyaç anında bir soluklanmak ve her zaman üretken olamayacağımızı fark etmek de çok önemli.

Hayatta Kalma Suçluluğu Bireyleri Nasıl Etkiler?

Hayatta kalma suçluluğunun psikolojik belirtileri şunlar olabilir

• Çaresizlik duyguları
• Travmatik olayı tekrar yaşamak ya da görüntülerin göz önüne gelmesi (flashback)
• Öfke patlamaları
• Motivasyon eksikliği
• Ani duygu değişimleri
• İntihar düşünceleri

Hayatta kalma suçluluğunun fizyolojik belirtileri şunlar olabilir

• Aşırı yeme ya da yemek yememe isteği
• Uyumakta zorluk
• Baş ağrısı
• Mide bulantısı veya mide ağrısı
• Kalp çarpıntısı

{122519}

Suçluluk duygusuyla nasıl başa çıkılır

• Duygularınızı hissetmek için kendinize izin verin. Sadece duygularınızı bastırmayın ve onlardan kaçının – onların üzerinde çalışmaya ve onları işlemeye çalışın.
• Kendinizi izole etmeyin. Olanlardan dolayı sizi suçlayabileceğini düşündüğünüz kişilerden kaçınmak yerine, insanlarla bağlantıda kalın. Bu desteğe sahip olmak, mücadelenizde size yardımcı olacaktır.
• Farkındalığınızı arttırın. Düşüncelerde boğulduğunuzu fark ettiğiniz zaman dikkatinizi nefesinize ya da bedeninize yönlendirmek ve farkındalık egzersizleri yapmak iyi gelecektir.
• Kendinize üzülmek için zaman tanıyın ve yalnız olmadığınızı hatırlatın.
• Duygularınızı kişilerle paylaşın.
• Duygularınızı bir deftere kaydetmeyi düşünün.
• Gerektiğinde profesyonel yardım alın.

Son olarak bu duyguyla baş edebilmek için önce hissettiğimiz duygunun farkına varmalıyız. Sonrasında yakınlarımızdan destek almamız, kendimizi affetmemiz ve yas tutmak için kendimize yeterli zamanı vermemiz gerekiyor. Başkalarına gösterdiğimiz şefkati kendimize göstermemiz bu zamanda hepimize iyi gelebilir. Bilinçli farkındalık teknik ve pratikleriyle sadece o ana odaklanarak kendimizi daha iyi anlamaya çalışmak, yargılama ve etiketleme yerine duygumuza temas etmeyi kabul edebilmeyi getirecektir.