preloader

Çok Yemek ve Kilo Almamak Şanssızlık Olabilir mi?

13.04.2021
Çok Yemek ve Kilo Almamak Şanssızlık Olabilir mi?

Yazı Boyutu:

Sağlıklı beslenmenin en somut göstergelerinden biri olan ideal vücut aralığını ve daha fazlasını Amerikan Hastanesi’nden Dyt. Bercis Güner anlattı.

Çok Yemek ve Kilo Almamak Şanssızlık Olabilir mi?
Dyt. Bercis Güner

En sonda söyleyeceğimi en başta belirtmek istiyorum; “ideal vücut aralığında olmak” sağlıklı beslenmenin en somut göstergelerinden biridir. Ancak, tek göstergesi değildir.

Beslenme uzmanları olarak sağlıklı beslenme kavramını derinleştirmeye ve iyileştirmeye çabalıyoruz. Ne var ki, kişinin beslenmesiyle ilgili değişiklik yapma motivasyonu genelde kilo alma/verme hedefiyle başlıyor.

Kilo aldığımızda kıyafetlerimizin içerisine girememek, ilk uyarılardan biri. Bunu, hızla yediklerimize dikkat etme ve abur cuburu kesme gibi sağlıklı beslenme girişimleri takip ediyor. Ancak kabul edelim; kilo almıyorsak, bu değişiklikleri kolay kolay uygulamıyoruz. Beynimizde ya da karaciğerimizde ağrı reseptörleri olmadığından, kötü beslenme alışkanlıklarımızın bedeli, genelde birikerek gelen tatsız bir sürpriz oluyor.

Sağlıklı Beslenme

Çok Yemek ve Kilo Almamak Şanssızlık Olabilir mi?

Sağlıklı beslenmeyi karbonhidrat, yağ, protein, vitamin-mineral ve lif içeriği yeterli, antioksidanca zengin, çeşitli, renkli ve mevsiminde beslenme olarak özetleyebiliriz. Bu tanımı kişinin öne çıkan ihtiyaçlarına göre şekillendirdiğimizde, düşük glisemik indeks, atkins, dukan, ketojenik, DASH, aralıklı oruç, Paleo, vejetaryen, mikrobiyota gibi beslenme çeşitleriyle karşılaşıyoruz. Bu beslenme çeşitleri ne tam olarak bireyselleştirilmiştir ne tam doğru ne de tam yanlıştır ve herkes için uygulanabilir. Tek bir öneri yapılacaksa, bu “Akdeniz” tipi beslenmedir. Ancak isterseniz, çoğunlukla bitkisel kaynaklı beslenen, canı çektiğinde de hayvansal gıda tüketebilen bir “fleksitaryen” olabilirsiniz. Ya da Ege’nin güzel sebze yemekleri ve otlarıyla doğunun şahane etlerini ve turşularını birleştirip kendinize “Egedo” diye bir beslenme planı benimseyebilirsiniz. Bunu sadece enerji ihtiyacınızı karşılamak veya zevk için yemek gibi hedonist dürtülerin hükmünde yapmayarak doğru kişiselleştirilmiş bir beslenme programıyla hayatınıza adapte ederseniz, sağlığınız için belki de en önemli yatırım planını oluşturabilirsiniz. Sağlıklı ve size özel bir beslenme programıyla diyabetinizi kontrol altına alabilir, migren ataklarınızı azaltabilir, kilo verebilir ve hatta genetik olarak taşıdığınız risklerin ortaya çıkmasını engelleyebilirsiniz.

İdeal Vücut Ağırlığı Nedir?

Çok Yemek ve Kilo Almamak Şanssızlık Olabilir mi?

Gelelim vücut ağırlığımızın ne ifade ettiğine… En basit hesaplama yöntemi, vücut ağırlığını (kg), boyumuzun (m) karesine bölmek. Beden/Vücut Kitle İndeksi denilen bu parametrenin ise 18.5 ila 25 arasında olmasını bekliyoruz. Örneğin benim boyum 1.69 m; 53 ila 71 kilo aralığı benim için normal sınırlarda. İşte zaten dananın kuyruğu burada kopuyor. Ben 54 kiloda olmayı da tercih edebilirim, 60 kilo da. İleriki yaşlarda metabolizmam yavaşlayacağı için kilo alabilirim. Ya da kollajen ve bağ dokum azalacağından daha dolgun görünmek isteyebilir ve bile isteye kilo almaya karar verebilirim. 53-55 kilo civarında olmak bana hem hareket alanı kazandırır hem de yağ dokumun avantajlarını dezavantajlarına göre daha çok yaşarım. Bu aralığın içerisinde bulunduğumuz yer yaş, genetik faktörler gibi değişkenlerden çok, beslenme programımız, egzersiz, uyku, stres ve ilişkiler gibi aslında pek tabii bizim kontrolde olabileceğimiz etkenlerden etkileniyor.

BKI Aralığı

Ağırlık Durumu

18.5’in altında

Zayıf

18.5-24.9

Normal

25-29.9

Kilolu

30 veya üstü

Obez

Normal aralığın altında ya da üstünde olmanın olası risklerini aşağıdaki gibi sıralayabiliriz:

Düşük Beden Kitle İndeksi’nin Riskleri

  • Enerjisiz hissetmek ve hızlı yorulmak
  • Sık hastalanmak, geç iyileşmek
  • Saç dökülmesi, kuru cilt veya diş sorunları yaşamak
  • Malnütrisyon, vitamin&mineral eksiklikleri, anemi
  • Azalmış immün fonksiyon
  • Ameliyat komplikasyon risklerinde artış
  • Düzensiz adet döngüsü, doğurganlık sorunları
  • Özellikle çocuklarda ve gençlerde büyüme ve gelişme problemleri

{773123}

Yüksek Beden Kitle İndeksi’nin Riskleri

  • Kalp damar rahatsızlıkları, hipertansiyon ve felç
  • Tip 2 diyabet
  • Bazı kanserler
  • Sindirim problemleri
  • Jinekolojik ve cinsel sorunlar
  • Uyku apnesi
  • Kireçlenme

“Sağlıksız besleniyorum ama ideal ağırlıktayım”

Çok Yemek ve Kilo Almamak Şanssızlık Olabilir mi?

İki temel unsuru ele aldıktan sonra kafa karıştıran sorulara cevap vermenin vakti geldi. “Kilo almadığım için her şeyi yiyebileceğimi düşünüyorum ve yiyorum” diyorsanız, size bir haberim var: Ne yazık ki vücut ağırlığı sağlık için tek gösterge değildir.

Doymuş yağ, şeker, kalitesiz proteinlerden oluşan bir beslenme programınız varsa, yeterli lif, sebze, meyve ve su tüketmiyorsanız, etrafınızda herkes şaşkınlıkla sizin tüm bu curcunayı yiyip nasıl kilo almadığınızı merak ediyorsa, çanlar sessizce sizin için de çalıyor demektir. Kilonuz iyi ve sağlığınız henüz alarm vermediyse, bu beslenme müsrifliğiyle devam edişiniz, yuvarlanarak yere düşmeye hazırlanan bir bardağa benzer. Görsel kaygı olmaksızın, sadece daha sağlıklı olmak için beslenme değişiklikleri yapmak çoğu zaman daha kalıcı olabiliyor. Unutmayın, sağlık her zaman geliştirilebilir ve iyileştirilebilir.

“Sağlıklı besleniyorum ama kilo veremiyorum”

Çok Yemek ve Kilo Almamak Şanssızlık Olabilir mi?

Burada sıklıkla karşılaştığım bir yanlıştan bahsetmek istiyorum. Vücudunuza karar verdiğiniz kiloyu dikte edemezsiniz ve etmemelisiniz. Doğru kiloyu hedeflediğinizden emin olmalısınız. Bu hedefi hangi niyetle oluşturduğunuza dikkat etmelisiniz. Lise yıllarında 60 kiloysanız, 50’li yaşlarınızda 55 kiloyu hedeflemek vücudunuza iyi gelmeyebilir. Genetik mirasınız, çocukluk kilonuz, spor geçmişiniz, doğum kilolarınız gibi değişkenler ideal ağırlığınızı belirlemede etkendir.

{772469}

Sonuç

Çok Yemek ve Kilo Almamak Şanssızlık Olabilir mi?

Size belirli bir beden şeklinin empoze edilmesine izin vermeyin (StopBodyShaming). Ancak sağlıklı bir bedenin, yukarda bahsettiğimiz üzere, ciddiye almamız gereken bazı göstergeleri olduğunu da unutmayın. Örneğin 1.60 boyundaysanız, kilonuz 48 ila 65 kilo aralığında bir yerlerde olabilir. Kilonuz 48 olduğunda, 65 kiloya göre daha değerli bir insan olmazsınız. Böylesine geniş bir aralığın olduğu yerde, 2-3 kg alınca paniklemeyin ya da hiç kilo almıyorsunuz diye umursamaz davranmayın. Ne rehavete kapılın ne de sinir hastası olun.

OGGUSTO
OGGUSTO Tüm Yazıları