Probiyotik Hakkında Her Şey

Bağırsaklarımızda bakteriler, virüsler, mantarlar ve diğer mikroorganizmaların oluşturduğu karmaşık bir ekosistem var. Bu ekosistem, bağışıklık sisteminden sindirime, ruh halinden enerji seviyelerine kadar birçok bedensel fonksiyonu etkiliyor.

Bu sistemin dengesini korumak için en önemli aktörlerden biri probiyotikler… Probiyotikler, bağırsak florasını dengeleyerek sağlıklı sindirimi destekliyor, bağışıklık sistemini güçlendiriyor ve hatta ruh halimizi bile iyileştirebiliyor. Peki, probiyotik almak için pahalı takviyelere mi ihtiyacımız var? Hayır! Doğal besinlerle de bağırsak sağlığımızı destekleyebiliriz.

Probiyotik Nedir?

İnsan sağlığını daha iyi hale getirmek için yararlı bakterilerin kullanımı yüzyıldan beri insanlığın gündeminde. Bağırsaklarımızda trilyonlarca mikroorganizma olduğu tahmin ediliyor. Bunların tamamına da “mikrobiyota” adı verilir. Mikrobiyota tıpkı bir parmak izi gibi kişiye özgü. Doğum şekli, doğum sonrası beslenme tipi (anne sütü, inek sütü, hazır mamalar), genetik yatkınlık, yaş, fiziksel aktivite, çevresel faktörler, stres, uyku, enfeksiyon, diğer hastalıklar, antibiyotik/ probiyotik kullanımı ve beslenme alışkanlıkları gibi pek çok faktörden etkilenir. Mikrobiyotada bulunan mikroorganizmaları iyi ve kötü bakteriler olarak ele alabiliriz. Probiyotikler de işte bu iyi bakterilerden.

Vücudumuzda doğal olarak yaşayan yararlı bakteri ve mayalara genel olarak “probiyotik” denir. Bağırsaktaki bu iyi bakteriler; şişkinlik, gaz, bağırsak rahatsızlıkları, enfeksiyonlar ve hatta kaygı bozukluklarıyla savaşmaya yardımcı olur. Çünkü bağırsak, “ikinci beyin” olarak kabul edilir ve sinir sistemiyle doğrudan bağlantılıdır.

Probiyotikler Ne İşe Yarar?

• Bağırsakta bulunan zararlı bakterilerin sayısını azaltır.
• K ve bazı B vitaminleri ile yararlı bileşikleri üretir.
• Bağırsak bariyerini güçlendirir.
• Metabolizmayı ve bağışıklık sistemini olumlu etkiler.
• Obezite, hiperlipidemi, diyabet, alerjik hastalıklar, inflamatuar hastalıklar, ürogenital sistem enfeksiyonları gibi pek çok hastalıkta yararlı etkileri olduğuna dair çalışmalar mevcut.

Bifidobakter gibi yararlı bakteri türleri bebeklikte baskınken yaşla birlikte azalmaya başlar. Bifidobakterler sindirim problemlerini azaltır, bağırsak bariyerini korur, bağışıklık sistemini destekler ve özellikle antibiyotik kaynaklı veya viral ishalleri önler ya da azaltır. Laktobasiller ise yine bağışıklık sistemini destekler, laktozun sindirilmesine yardımcı olur. IBS’li (huzursuz bağırsak sendromu) kişilerde semptomların (gaz, şişkinlik, karın ağrısı vb.), hastalık kaynaklı ishallerin azaltılmasına yardımcı olur.

Doğal Probiyotik Kaynakları

Yoğurt

Yoğurt, Lactobacillus ve Bifidobacterium açısından en zengin besinlerden biri. Bağırsak sağlığını destekler, sindirimi kolaylaştırır ve bağışıklığı güçlendirir.

Kefir

Kefir, probiyotik açısından yoğurttan bile daha zengin olan bir içecek. Sindirim sistemini destekler, bağışıklığı güçlendirir ve kemik sağlığını korur.

Fermente Peynirler

Parmesan, gouda ve cheddar gibi olgunlaştırılmış peynirler, doğal probiyotikler içerir. Kalsiyum ve yağda çözünen vitaminler açısından da zengindir.

Elma Sirkesi

Fermente elma sirkesi, sindirimi destekleyen asetik asit bakterileri içerir. Bağırsak florasını iyileştirir, kan şekerini dengeler ve vücudun pH dengesini korur.

Kimchi

Kore mutfağının vazgeçilmezi olan kimchi, fermente edilmiş lahanadan yapılır ve yüksek oranda probiyotik içerir. Bağışıklığı destekler, sindirimi iyileştirir ve vitamin-mineral açısından oldukça besleyicidir.

Kombucha

Fermente çay bazlı bir içecek olan kombucha, detoks etkisi ve anti-inflamatuar özellikleriyle bilinir.
Bağırsak sağlığına katkı sağlar ve hücre yenilenmesine yardımcı olur.

Miso

Japon mutfağının temel taşlarından biri olan miso, fermente soya fasulyesinden yapılır ve sindirim sistemini destekler. Aynı zamanda B12 vitamini ve mineraller açısından da zengin olduğu için veganlar için mükemmel bir protein kaynağıdır.

Tempeh

Tempeh, fermente edilmiş soya fasulyesinden yapılan ve probiyotik içeriği yüksek bir besin. Bağırsak sağlığını destekler, protein ve demir açısından zengindir.

Lahana Turşusu

Lahana turşusu, Lactobacillus bakterileri sayesinde mükemmel bir probiyotik kaynağı. Bağışıklık sistemini güçlendirir, sindirimi iyileştirir ve bağırsak sağlığını destekler.

Natto

Natto, fermente soya fasulyesi bazlı bir Japon yemeğidir ve yüksek miktarda K2 vitamini içerir. Sindirim sistemi, kemik sağlığı ve kalp damar sağlığı için oldukça faydalıdır.

Uzman Görüşü: Her probiyotik türü her hastalıkta etkili değildir

Günümüze kadar yüzlerce farklı probiyotik türü çalışmalarda kullanıldı. Bu nedenle bireylerin ihtiyaçlarına en uygun probiyotik takviyesinin ne olduğunu seçmek zor. Belirli bir hastalıkta kullanılacak probiyotiği seçerken, klinik çalışmalarla desteklenmiş, tedavi kılavuzlarında yer almış olmasına dikkat etmek gerek. Her probiyotik türü her hastalıkta etkili değildir. Sonuç olarak doğru kullanımı sağlığı iyileştirmeye katkı sağlayabilir ancak hepsi aynı etkide ve kalitede değil. Bu sebeple güvenilir markaları tercih, klinik çalışması olanları tercih etmek ve kullanmadan önce bir profesyonelden destek almakta fayda var.